kwaaker

zn (ne), mv: kwaakers

1. Buisje in de keel dat een opening vormt om langs te ademen nà een operatie.

Z'ëmme ne kwaaker gestooke[n] in zen keïjl. = Men heeft een buisje aangebracht van de hals naar de luchtpijp.

Zie ook: kwèèker.

kwabbe zn (een), mv: kwabbe / kwabbes - verklw: kwabbeke (e) 1. Gezwel, dikte. Dit kan al dan iet goedaardig zijn. Die[j] eïj[d] kwabbe[n] âân eer gat. = Die vrouw heeft vetophoping aan haar billen. Z'ëmme[n] ëm gopereert èn een iëjl kwabbe wëggenoome. = Men heeft operatief een gezwel bij hem weggenomen.

kwakkelgat

zn (e), mv: kwakkelgatte - verklw: kwakkelgatsje (e)

1. Iemand die nogal erg met zijn/haar achterste heen en weer beweegt bij het lopen. Dit kan opzettelijk gebeuren of als gevolg van ouderdom of een ongeval.

Die joeng doen e kwakkelgat nââ - ze looëpe më eele[n] iëjne voet in de goot èn mët den andere[n] oep den trotwaar. = Die kinderen imiteren een minder-valide - ze lopen met één voet in de goot en met de andere op de stoeprand.

Da[d] aat vraake ës toch een èrrem kwakkelgat. = Het is hinderlijk voor dat vrouwtje dat ze zo slecht kan lopen.

kwatsj

zn (de), mv: -

1. Larie en apekool, onzin, kletspraat. [>Nl. quatsch, kwatsch]

't Geen da gij dââ[r] allemââ vertëlt, da's toch dikke kwatsj, zënne. = Wat jij daar allemaal vertelt, is eigenlijk larie en apekool.

kwèddele

zn, =mv, verklw: -

1. Ruzie, problemen, moeilijkheden.

Z'ëmme kwèddele! = Ze hebben ruzie! Er is onmin!

'k Ëm kwèddele më mene gebuur. = Ik heb ruzie met mijn buur.

Da's al jââre da Mèrie më[j] eur buurvraa kwèddele[n] eïj... Zaa ze nog weete wââroem? = Marie heeft al jaren ruzie met haar buurvrouw... Zouden ze eigenlijk nog weten wat de aanleiding was?

2. Zorg, kommer, last, ongemak.

Da[d] ës al die kwèddele ni wèèt! Gëft mij agaa ne pot paraasoep, èn da zal ooëk wël goe zijn. = Dat is al die last niet waard! Geef me gewoon een pot preisoep, en dat zal ook wel smaken.

Më[j] alle kwèddele van die botsing, was ek nog vergeete nââ[r] ons moe te gâân. = Als gevolg van de ongemakken van de botsing, was ik vergeten naar mijn moeder te gaan.

kwèddeleïjr

zn (ne), mv: kwèddeleïjrs - verklw: kwèddelèrreke (e) - vrwl: kwèddelès (een)

1. Praatziek man.

Zwijgt naa ës, kwèddeleïjr! = Zwijg eens, praatgraag!

Och kwèddeleïjr,gij mokt me mââ wa wijs. = Jij praat maar op, en probeert me iets op de mouw te spelden.

kwèddelès

zn (een), mv: kwèddelèsse - verklw: kwèddelèske (e)

1. Praatzieke vrouw.

A ge zooën kwèddelès in oïjs ët, dèn zèdde zââleg! = Met zo een praatzieke vrouw in huis heb je geen geluk.

De juffraa zeïj dat ons klaan nogaleen kwèddelès ës. = De onderwijzeres zegt dat ons dochtertje veel te veel praat in de klas.

kwèèk zn (ne), mv: kwèèke - verklw: kwèkske (e) 1. Mond, tater. Komt waarschijnlijk van kwekken (kikkergeluid) of kwaken (eendengeluid). [>Nl. kwek = mond] Aat aave kwèèk! Of ik slââg eroep... = Hou je mond! Of je krijgt een mep...

kwèèker

zn (ne), mv: kwèèkers - verklw: kwèèkertsje (e)

1. Zwelling van de hals, vaak ten gevolge van een slecht of niet meer werkende schildklier.

z'Ëmme[n] ëm moete[n] oppereere van ne kwèèker, mââ naa gââ[g] et trug beïjter më[j] ëm. = Men heeft hem geopereerd van een gezwel in de hals, maar nu is hij herstellende.

Zie ook: kwaaker.

kwee(k)peïjr zn (een), mv: kwee(k)peïjre - verklw: kwee(k)pèrreke (e) 1. Kwee, gele geurige schijnvrucht van die boom, die appel- of peervormig is (boom van de soort Cydonia oblonga). Ik eet geïjre zjelij van kweekpeïjre, mââ d'er zèn veel mènse die da dââ ni moete van ëmme. = Ik eet graag kweeperenjam, maar er zijn heel veel mensen die het niet lusten.

kweetnïjoeveel

bijw

1. Heel veel, oneindig veel, met een onschatbaar aantal, een niet nader te bepalen hoeveelheid…

Toen a ze sprââken oover rakëtte mëj atoomboemmen in ons land te zëtte, zè'm in Brussel gâân betooëge, èn dââ wââre kweetnïjoeveel mènse! = Toen men van plan was kernraketten in ons land te plaatsen, zijn we in Brussel gaan betogen, en er stapten ontzettend veel mensen mee op!

Meniëjr De Naeyer diëjn eïj kweetnïjoeveel mènsen âân wèrrek gollepe. = Mijnheer De Naeyer heeft veel mensen tewerkgesteld (maar ik kan niet zeggen hoeveel het er juist zijn).

kweïjn zn (een), mv: kweïjne - verklw: kwèntsje (e) 1. Oud en gierig vrouwtje. 'k Ëm die[j] aa kweïjn ës goe[w] oep eer pleüts gezët. = Ik heb dat vrouwtje eens ronduit mijn mening verteld. Dââ verschiet ek'ik ni van da die kweïjn ni âân ne vènt gerokt! = Het verwondert me niet dat die gierige vrouw geen geschikte echtgenoot vindt.

kwètters

bijv nw, tvgl: -

1. Gelijke score of puntenstand, bijv. bij het knikkeren. [>Fr. quitte]

Me zèn kwètters = we zijn quitte.

M'ëmme kwètters gespëld = we hebben gelijk gespeeld, we haalden dezelfde score.

kwiebis / kwiebus

zn (ne), mv: kwiebisse / kwiebusse - verklw: kwiebiske / kwiebuske (e)

1. Kwibus, lachwekkend iemand. [>Nl. kwibus] [>Lat. quibus]

Zotte kwiebis! = Grapjas!

Ge moet diëj ni gelooëve, die kwiebis eïj[d] aa wëral beet genoome! = Je moet hem niet geloven, hij heeft je beetgenomen.

kwikke ww, verv: kwik - kwikte - gekwikt 1. Wegen, uitbalanceren, het gewicht bepalen, vaak een ruwe schatting door het voorwerp op de hand te leggen en zo het gewicht te schatten. [>Nl. wikken] Ma'k ik da[d] ës kwikke? Ôô jââ... da weegt zeeker drij kilo. = Mag ik het even wegen? Ja hoor ... dat weegt minstens drie kilogram.   zn (ne/een), mv: kwikke - geen verklw 2. Lenige man of vrouw, iemand die zich soepel, vlug en levendig beweegt. Vaak ook gezegd van iemand die vlot gymnastiek beoefent. [>Nl. kwiek] Zodde naa zëgge da diëj[n] al aaver ës as sësteg jââr? Zooë ne kwikke! = Zou je durven te stellen dat hij al over de zestig is? Het is zo een lenige man!

kwikkele

ww, verv: kwikkel - kwikkelde - gekwikkeld

1. Wankelen, heen en weer bewegen, onvast zijn, schommelen.

Krij'k ës een bierkotsje? De tââfel kwikkelt, èn as ek er da[d] onder lëg ës't gedâân. = Mag ik eens een bierviltje? De tafel waggelt, en als ik er een viltje onder leg is dat verholpen.

kwispeltier / kwispeltuur

zn (ne), mv: kwispeltiere / kwispeltuure

1. Iemand die eigenlijk niet goed weet wat hij of zij wil, wispelturig persoon. [>Nl. wispelturig]

Dèn doe ze't iëjn - dèn doe ze't ander - mââ tiert nooët ni lank. Da's naa ëcht een kwispeltier! = Nu doet ze dit, dan doet ze dat, maar het duurt nooit lang. Ze is wispelturig!

kwistenbibbel

zn (ne), mv: kwistenbibbels - verklw: kwistenbibbeltsje (e)

1. Raar iemand, iemand waarom men vaak moet lachen.

Diëj kwsistenbibbel eïj[d] ons e zââterdag nogal doen lache, zënne! = Die grapjas heeft ons zaterdag erg aan het lachen gebracht.

2. Vriendelijke verwensing.

Sëch kwistenbibbel, gââde nog beginne of gââde dââ[r] iëjl den dach oep aa gat zitte? = Hee kerel, ga je nog iets doen vandaag of blijf je de ganse dag zitten niksen?

kwizzenjee zn (ne), mv: kwizzenjees - verklw: kwizzenjeeke (e) 1. Kachel die dient om het eten te bereiden, kookfornuis. [>Fr. cuisinier] 'k Ëm ne nieve kwizzenjee gekocht, më miëjr pleüts veü de potte. = Ik heb een nieuw kookfornuis gekocht, met een grotere kookplaat voor de pannen.

kwôô

zn (ne/een), mv: kwôô - geen verklw

1. Kwaad iemand, persoon die er kwaad uitziet.

Past mââr oep aa tëlle, want das een kwôô, zënne! = Let maar op wat je doet, want het is een boze vrouw, hoor!

Och... de miëjster ës nog zooëne kwôô ni! = Ach... de leraar is nog niet zo'n kwade kerel!

Zie ook: kôô.