dubbe

ww, verv: dub - dubde - gedubd

1. Piekeren, veel over alle gebeuren nadenken, meestal op een negatieve manier, doemdenken, zich inwendig zorgen maken.

Oe ës da naa toch meugelek? Gij moet altij iet ëmme oem oover te dubbe! Kunde gij ni gewooën kontènt zen më wa da g'ët? = Hoe is dat nu toch mogelijk? Jij moet altijd over iets zitten piekeren! Kan je voor één keer niet eens tevreden zijn met alles wat je hebt?

2. Nasynchroniseren, films die in een andere taal worden ingesproken. [>Eng. to dub]

Miëjstal zien ek ni zooë geïjre gedubde fillems, mââ 'k moet altij wël iëjl èt lache as eule mond ni klopt më wa da ze zëgge. = Eigenlijk hou ik niet zo erg van nagesynchroniseerde films, maar ik ga wel onderuit van het lachen als de bewegingen van de mond niet overeenkomen met wat je hoort.

dubber

zn (nen), mv: dubbers - verklw: dubberke (een)

1. Piekeraar, doemdenker, iemand die zich voortdurend zorgen maakt, ook al is dat onterecht.

A'k ik zooë nen dubber was as gij, dèn kree'k men oïjsaave ni rond, zënne. Mââ jââ ... ik ëm dââ[r] allemââ giëjnen tijd veu. = Als ik zo een piekeraar was als jij, dan kwam ik niet meer toe aan mijn huiselijke bezigheden. Maar gelukkig heb ik daar geen tijd voor.

duffelkoot zn (nen), mv: duffelkoote - verklw: duffelkotsje (een) 1. Duffelse jas. Duffel had in de 17de eeuw een bloeiende textielnijverheid. [>Eng. Duffel coat] Mët de jââremët doet'em altij zenen duffelkoot âân. = Ter gelegenheid van de jaarmarkt draagt hij altijd een duffelse jas.     duurdekomprenuur bijv nw, tvgl: - 1. Traag van begrip, wordt gezegd van iemand die heel moeilijk iets verstaat. Da gasje[n] ës nogal duurdekomprenuur. = Die jongen is traag van begrip.

duurendans / dierendans

zn (nen), mv: -

1. Iemand die veel geld uitgeeft, of die anderen veel geld doet uitgeven in zijn eigen belang.

Aa'k geweete da studeere veü doktoor zooë duur was, dèn odde ni meuge beginnen! Ge zè wël nen duurendans geweürre èn aa zuster ës er ooëk nog, ë! = Had ik geweten dat dokterstudies zo veel geld kosten, dan had ik je niet laten beginnen! Er gaat heel veel geld naar jou en je studies, en je zuster heeft ook nog recht op studeren, hoor!

2. Winkelier die zijn waren boven de normaal gangbare prijzen verkoopt.

Aa'k da na gistere geweete da'k vandââg tomatte zaa nooëdeg ëmme! 't Ës zondag èn naa moet ek nââ diëjn duurendans ier oep't plèntsje gâân. = Had ik nu gisteren maar geweten dat ik vandaag tomaten nodig zou hebben! Vandaag is het zondag en dus moet ik naar die dure winkel hier op het pleintje.

duuveltsje zn (een), =verklw, mv: duuveltsjes 1. Eenvoudig gebouwde kachel, waarin verschillende soorten brandstof kunnen worden gebruikt. Potkachel. In de winter kunde beïjter een duveltsje[n] in 't maggezijn zëtte. = In de winter kan je beter verwarmen met een potkacheltje.

duuveltsjesââr

zn (et), geen mv.

1. Dons, eerste haargroei, eerste baardgroei bij jongens…

Ons klaan manne weürre grooët! Ons Zjèfke krègt zëllefs al wa duuveltsjesââr oep zen kin. = Onze kinderen worden groot! Kleine Jozef begint zelfs al baardgroei te hebben.

dwââzeklooët

zn (nen), mv: dwââzeklooëte

1. Goedwillig iemand, goedschiks persoon, goedgelovige.

Dââ kinne ze naa më doen wasse wille, zooë'nen dwââzeklooët. = Met hem kan men doen wat men wil, hij is te goedgelovig.

dwèès

bijv nw, tvgl: dwèès - dwèèzer - dwèèst

1. Tegendraads, dwars.

'k Ëm nog nooët zooë'nen dwëëze vènt gezien. = Ik heb nog nooit zo een dwarse man gekend.

dwèèsdeu / dwèèzendeu

bijw

1. Dwars door.

't Reïjgende zooë èt da't wââter deu't moozegat binneliep, èn dwèèzendeu't oïjs deu de veurdeur boïjte liep! = Het regende zo hevig dat er water door het moozegat binnenstroomde, dwarsdoor de woning en langs de voordeur terug buiten.

De keütste manier oem dââ te gerââke, ës dwèèsdeu de waa te gâân. = De vlugste manier om daar terecht te komen, is dwars door de weide lopen.

dwèèzerik / dwèèzegâât

zn (nen), mv: dwèèzerikke / dwèèzegââtte - verklw: dwèèzerikske / dwèèzechotsje (een)

1. Dwarsligger, tegendraads persoon.

Diëjn dwèèzerik wilt da toch ni doen zeeker! = Hij is zo tegendraads dat hij het niet wil doen.

Zooë klaan èn al zooë'nen dwèèzegâât! = Zo jong en toch al zo dwars liggen!