drââge

ww, verv: drââg - droege - gedrââge

1. Letterlijk: dragen, iets van een zeker gewicht optillen en elders naartoe brengen.

Manneke... kunde gij naa veu mij die wasmanne[n] ës nââ den dën drââge? Z'ës te zwââr veu mij. = Jongen... kan jij die wasmand voor mij naar de binnenplaats dragen? Het is te zwaar voor mij.

2. Figuurlijk: etteren.

Ge moet ës nââ den doktoor gâân, zënne, want die wonde[n] ës âân't drââge. = Je kan best toch bij de dokter op consultatie gaan, hoor, want deze wonde is aan het etteren.

drasj

zn (den), geen meervoud

1. Koffiedik.

Smètte gij den drasj in de voïjlbak, of oep de mëssink? = Werp je het koffiedik in de vuilbak of op de composthoop?

De beüs van de kaffeepot ës gescheurd, paaz'ek, want dââ leïj drasj in men zjat. = Ik denk dat de filterzak van de koffiepot gescheurd is, want er lift koffiediek in mijn tas.

zn (den/nen), mv: drasje - verklw: drasjke (een)

2. Regenbui, vlaag. [>Belgisch Fr. drache]

't Eïj ne goejen drasj gedâân, èn mene was ing nog boïjte! = Er is een flinke regenbui gevallen, en mijn wasgoed hing buiten te drogen!

De nasjenââlen drasj = als er een regenbui valt op 21 juli - de Belgische nationale feestdag - wordt deze regenbui zo wel genoemd.

drasje

onpers ww, verv: drasjt - drasjte - gedrasjt

1. Regenen. [>Belgisch Fr. drache]

't Ës weer ës goed âân 't drasje - Ier in Bëllege kunde naa toch nooët ni boïjte kommen, ë! = Het regent weeral maar eens goed - In België kan je haast nooit buitenkomen, hoor!

drèngel

zn (den), geen mv.

1. Draadafsluiting (bv. van een duivenhok, of een konijnenhok).

drès

zn (den), mv: - verklw: drèske (een)

1. Regenbui, vlaag.

't Eïj wee nen drès gedâân! = Er was weer een hevige regenbui.

2. Ook figuurlijk.

De vliegenden drès = diarree.

drèsse

ww, verv: drès - drèste - gedrèst

1. Spatten of spetteren met water.

Ge moet mekandere naa ni nat drèsse. = Je hoeft mekaar niet nat te spatten.

2. Figuurlijk. Zich haasten, snel gaan of lopen. [>Fr. se dresser]

Dââ komt ze wëral âângedrèst... = Daar komt ze weeral gehaast aangelopen...

Më[j] eur zeeve joeng eïj ze nooët giëjnen tijt. Zie mââ[r] ës oe da ze dââ wëral komt âân gedrèst! = Doordat ze zeven kinderen heeft, heeft ze amper tijd. Kijk maar, hoe snel ze weeral komt aangelopen.

3. Figuurlijk: vernederen, iemand nadeel berokkenen.

'k Ëm em ës goe me gedacht gezeïj, èn natierlek was'em in ze gat gedrèst! = Ik heb hem even goed van antwoord gediend, en uiteraard voelde hij zich benadeeld!

drij

telw (de), mv: drijs - verklw: drijke (een), dèdde

1. Drie.

Die[j] ëmme drij joeng. = Ze hebben drie kinderen.

droemedââris zn (nen), mv: droemedâârisse - verklw: droemedââriske (een) 1. Dromedaris (dier). [>Lat. Camelus bactrianus] In de woestijn zën veel keemels en droemâârisse. = In de woestijn heb je veel kamelen en dromedarissen.   2. Kameel, kemel (dier). [>Lat. Camelus bactrianus] Nen droemedââris më twiëj bilte[n] ës ne keemel. = Een dromedaris met twee bulten is een kameel.   3. Onnozelaar. Gij zè toch mââ ne droemedââris, zëlle! = Jij bent toch maar een onnozelaar.

drôôdeur

zn (een), mv: drôôdeure - verklw: drôôdeürreke (een)

1. Letterlijk: draaideur, deur bestaande uit meerdere vleugels die in een cilindervormige constructie draait en op die manier toegang verleent zonder dat er tocht ontstaat.

Oep d'ëksposiesse moeste in de miëjste palijze binnegâân deu een drôôdeur, èn dââdeu stonne de mènse dikkels in lange roote[n] âân te schoïjve. = Op de tentoonstelling moest je de paleizen vaak langs een draaideur binnengaan, waardoor er dikwijls lange rijen wachtenden stonden.

2. Figuurlijk: willekeurig, onstandvast, onberekenbaar, onvoorspelbaar.

Gebruikt in de uitdrukking zooë zot as een drôôdeur =  geen blijf met zichzelf weten van vreugde, van ongeduldigheid of van gelijk welke emotie.

drôôlooës

bijv nw, tvgl: drôôlooës - drôôlooëzer - miëjst drôôlooës

1. Draaierig, een draaierig gevoel in het hoofd hebbend.

A ge drôôlooës zè, dèn ëdde last van drôônisse. = Als je drôôlooës bent, dan heb je een draaierig gevoel.

'k Aa twiëj slââppille genoome. Mââ'k moest oepstâân oem nââ't gemak te gâân èn oemda'k drôôlooës was zèn ek gevalle. = Ik had twee slaappillen ingenomen. Maar ik moest naar het toilet en omdat ik een beetje draaierig was ben ik gevallen.

drôôlooëze

zn (nen), mv: drôôlooëze

1. Iemand die niet kan aarden, die er niet in slaagt om zich op zijn gemak te voelen.

Da manneke[n] ës een meünt geleej oïjt de Kongoo gekomme, mââ e leüpt ie rond gelèk nen drôôlooëze. = Die arme kerel is een maand geleden uit Afrika naar hier gereisd, maar het is duidelijk dat hij zich hier niet goed voelt.

2. Wordt ook gezegd van iemand die zich raar of wezenloos gedraagt.

Sins dat'em oep den Amonjak in diëjn brand eïj gezeete, zie[d] sââves dikkels as nen drôôlooëze rondlooëpe. = Sinds hij slachtoffer was van die brand op de Amoniak fabriek, zie je hem 's avonds al eens vaker als een wezenloos iemand ronddolen.

drôônis

zn (een), mv: drôônisse

1. Evenwichtsstoornissen, duizeling. Wordt meestal in het meervoud gebruikt.

'k Ëm wee drôônisse! = Ik heb een draaierig gevoel.

drupnees / drupneus

zn (nen), mv: drupneeze/drupneuze - verklw: drupnëske/drupneuzeke (een)

1. Druipneus, lopende neus.

Gëft ës rappekes ne zakkenësdoek want 'k ëm nen drupneus. = Geef me eens gauw een zakdoek, want ik heb een druipneus.