Antwerpen - Vleeshuis - Haven

Oprichting van het Vleeshuis (tot 1504), onder leiding van Herman De Waghemakere, als gildehuis en verkoophal van de Beenhouwersgilde.

Antwerpse bankiers beginnen mee invloed uit te oefenen op de geldhandel in Europa.

In Antwerpen lopen Portugese schepen met Oost-Indische specerijen de haven binnen.

Margareta van Oostenrijk

Margareta van Oostenrijk (°1480 Brussel +1 dec 1530 Mechelen) trouwt met hertog Filibert II van Savoye (1501 - 1504).

Duitsland - Leonhard Fuchs - Riemenschneider

Leonhard Fuchs (°1501 +1566), Duits natuurkundige. Zijn naam wordt door Linnaeus aan de fuchsia gegeven.

Tillman Riemenschneider (°±1460 +1531), Duits houtsnijder en beeldhouwer, maakt het "Heiligblut Altar" in Rothenburg.

Portugal - Vespucci

mei: Amerigo Vespucci (°9 mar 1451 Florence, +22 feb 1512 Sevilla), Italiaans zeevaarder, verkent in opdracht van de koning van Portugal de kust van Zuid-Amerika, meer bepaald Brazilië (tot jul 1502).

In Belem bij Lissabon, wordt gestart met de bouwwerken van de kloosterkerk. De werken duren tot ±1519.

Rusland - Litauen

Rusland valt met de legers van grootvorst Ivan III Litauen binnen - tevergeefs!

Zwitserland - Basel

De stad Basel (BS) en de kantons Basel Landschaft (BL), Schaffhausen (SH) sluiten aan bij het Zwitsers eedgenootschap (Confederatio Helvetica - CH).

Nederlanden - Franz de Tassis

Franz de Tassis wordt grootmeester van de post in de Oostenrijkse Nederlanden. Hij beheert de postdiensten van en naar Frankrijk, Spanje, Duitsland, Oostenrijk en Italië.

Azteken - Montezuma II

De laatste Aztekenvorst Montezuma II (°1466 +30 jun 1520 Tenochtitlán) komt op de troon van het Aztekenrijk. Het rijk kent onder hem zijn grootste bloei (tot 1520).

Italië - Michelangelo

Michelangelo (eig. Michelangelo Buonarroti) (°1475 Caprese, Toscane +1564 Rome) beeldhouwt in Florence "David".

Mongoolse Rijk

Einde van het "Rijk der Gouden Horde", ontstaan rond 1240. Het rijk van de Gouden Horde van Rusland en West-Siberië is helemaal verbrokkeld.

Perzië - Ismail I

Sjah Ismail I van het Nieuw-Perzische rijk wordt gekroond in Tebriz. Hij is aan de macht tot 1524, en sticht de Safawiden-dynastie.

Spanje - Columbus - Honduras

Cristóbal Colón ontdekt en verkent Honduras, Panama en het midden Amerikaanse continent. Ook het eiland Martinique wordt in dit jaar door hem ontdekt.

Holland - Hieronymus Bosch

Jeroen Bosch (ook: Hieronymus) (°±1450 's Hertogenbosch +9 aug 1516 's Hertogenbosch), Nederlands schilder, maakt het drieluik "de Tuin der Lusten". Het schilderij hangt nu in het Museo del Prado in Madrid.

Frankrijk - Robert Estienne

Robert Estienne (°1503 +1559), humanist uit een Franse boekdrukkersfamilie. Bekend van "Dictionarium seu Latinae linguae Thesaurus".

Italië - da Vinci

Leonardo da Vinci (°15 apr 1452 Vinci, Toscane +2 mei 1519 Amboise) krijgt in Florence de opdracht om wandschilderingen te maken voor de grote raadszaal van het Palazzo Vecchio. Waarschijnlijk begint hij rond deze tijd ook an "la Gioconda" (of: Mona Lisa), tot 1507. Hij blijft in de stad Florence tot 1506.

Spanje - de Mendoza

Koning Ferdinand V van Spanje de Katholieke verdrijft de Moren uit Napels.

De Spaanse stad Sevilla krijgt het monopolie van de handel met Amerika. Het wordt hiermee de zetel van de "Casa de Contratacion" (het Huis van de Handel / Directoraat van de Scheepvaart) tot 1717.

Don Diego Hurtado de Mendoza (°1503 +1575), Spaans schrijver en diplomaat. Hij maakt gedichten, kronieken. "Lazarillo de Tormes" wordt aan hem toegeschreven.

Verdrag van Arona

De Zwitsers krijgen voor hun hulp in de slag bij Novara, het gebied van Tessino (Bellinzona) toegewezen. Napels verliest zijn onafhankelijkheid (aan Spanje).

Paus Julius II

Paus Alexander VI (eigenlijk: Rodrigo de Borja) overlijdt. Paus Julius II (tot 1513) (eigenlijk: Giuliano della Rovere). Hij is zowel diplomatiek als militair bedrijvig, en streeft naar de versterking van de pauselijke staat. Hij legt de eerste steen van de Sint Pieterskerk in Rome, en beschermt tal van kunstenaars (Bramante, Raffael, Michelangelo) en wetenschappers.

Hieronymus Bosch

Jeroen Bosch (Hieronymus Bosch) (°±1450 's Hertogenbosch +1516 's Hertogenbosch) krijgt van de Bourgondische hertog Filips de Schone de opdracht om een "Laatste Oordeel" te schilderen.

Nederlanden - Gelre

Filips de Schone wordt door zijn vader Maximiliaan overgehaald om een strakkere politiek te voeren tegen Gelre. Daarop verovert hij de gebieden van Karel van Egmond (in Gelre).

Duitsland - Albrecht Dürer

Albrecht Dürer (°1471 Nürenberg +1528 Nürenberg) is zich onder invloed van Jacopo de Barbari meer en meer gaan toeleggen op de studie van de verhoudingen van het menselijk lichaam. Hij schildert "Adam en Eva". In de loop van het volgende jaar vlucht hij opnieuw voor de pest naar Italië, en schildert er in Venetië het "Rosenkranzfest".

Engeland - Thomas More

Thomas More (°1478 Londen +1535 Tyburn) wordt lid van het Engelse Lagerhuis. Rond dezelfde tijd huwt hij met Jane Colt, met wie hij drie dochters en één zoon heeft. Ze wonen in Bucklersbury, en hebben geregeld Erasmus als huisgast.

Italië - Rafaël

Rafaël (of Rafaello Sanzio) (°1483 Urbino +1520 Rome), Italiaans schilder, tekenaar en architect, werd in 1494 leerling van Il Perugino. Nu schildert hij in Milaan "Sposalizio della Vergine" (= verloving van Maria). Kort daarna trekt hij naar Florence (tot 1508), waar hij onder invloed komt van Leonardo da Vinci en fra Bartolomeo.

Mongoolse Rijk

De Oezbeken aangevoerd door Sjaibani Chan, verdrijven de Mongolen uit Fergana in Centraal Azië. De Mongolen worden aangevoerd door Zahir al-Din Mohammed Baboer Sjah, en moeten het gebied verlaten.

Spanje - Filips I

Koningin Isabella van Aragon en Castilië overlijdt. Hierdoor wordt Johanna van Aragon erfgename van de Spaanse kroon.

Filips I de Schone van Spanje (°1478 Brugge +1506) regeert (tot 1506). Hij is een zoon van Maxiliaan I en Maria Van Bourgondië. Sedert 1482 is hij heer van de Nederlanden, onder regentschap van zijn vader. Zijn vrouw wordt koningin Johanna van Castilië (tot 1506). Zij zijn de ouders van Karel V.

Nederlanden

In het noorden: Corneille de Lyon (°1505 ‘s Gravenhage + 1575 Lyon), portretschilder.

Geboorte van Maria van Hongarije (°1505 +1558 Spanje). Ze is de zuster van Karel V.

Karel van Egmond onderwerpt zich aan Filips de Schone, en belooft zelfs met hem mee te gaan naar Spanje. Hij breekt echter zijn woord en vlucht vermomd terug naar Gelre.

Frankrijk - Goudimel

Claude Goudimel (°±1505 +1572), Frans musicus die polyfone missen, motetten en vooral psalmen componeert.

Italië - Bramante - Michelangelo

Donato Bramante (°1444 Monte Asrualdo +1514 Rome), Italiaans bouwmeester, is in 1501 naar Rome gereisd. Van paus Julius II krijgt hij de opdracht een Belvédère te bouwen, alsook de nieuwe basiliek van Sint Pieter. Het grondplan van de Sint Pieter basiliek is een Grieks kruis - elke zijarm eindigt in een absis. De hoekkapellen tussen de zijarmen, zijn ook weer Griekse kruisen.

Michelangelo (eig. Michelangelo Buonarroti) (°1475 Caprese, Toscane +1564 Rome) keert terug naar Rome, en krijgt er van paus Julius II de opdracht om voor hem een praalgraf te maken. Het graf moet worden versierd met 40 marmeren figuren.

Rusland - Wasili III

Wasili III (tot 1533).

Schotland - Knox

John Knox (°1505 +1572), Schots kerkhervormer.

Spanje

Met de dood van Filips I de Schone (1506) wordt Johanna van Castilië koningin (tot 1506) en regeert over Castilië, León, Granada en Toledo. Ze wordt krankzinnig (Johanna de Waanzinnige). Uiteindelijk overlijdt ze in 1555.

Nederlanden

mei: de stad Groningen redt zich van George van Saksen, door Edward Cirksena als landsheer te erkennen.

5 sep: onder geheimzinnige omstandigheden komt Filips de Schone om het leven op zijn reis naar Spanje. Zijn vrouw Joanna wordt gek. Karel V (°1500 +1558) erft van zijn vader Spanje, de bezittingen in Italië (Milaan, Napels en Sicilië), Amerika en de Nederlanden.

10 nov: Maximiliaan neemt het regentschap van de Nederlanden voor een tweede keer waar (tot 1515). Hij doet dit in naam van zijn zoon Karel V, en op aandringen van de Staten-Generaal. Daar hij keizer is van Duitsland en aartshertog van Oostenrijk, kan hij niet zelf in de Nederlanden verblijven. Daarom stelt hij zijn dochter Margaretha tot landvoogdes aan. Zij is de weduwe van Emanuel Philibert van Savoye.

Luxemburg

Luxemburg wordt ingedeeld bij de Spaanse Nederlanden (tot 1714).

Noord-Holland

Karel van Gelre en Lodewijk XII van Frankrijk sluiten een verdrag. Met Lodewijk's steun, probeert Karel van Gelre zijn land te heroveren.

Desiderius Erasmus (°27 okt 1469 Rotterdam +12 jul 1536 Bazel CH) publiceert onderneemt meerdere reizen naar Italië en Engeland.

Engeland - Spanje

Op reis naar Spanje wordt Filips gegijzeld door koning Hendrik III van Engeland, als zijn schip door een storm afdrijft naar Engeland. Hij wordt gedwongen het "Magnus Intercursus" te herzien, ten nadele van de Nederlanden. Men spreekt hier ook over over het "Malus Intercursus".

Aangekomen in Spanje, overlijdt Filips de Schone plots en onverwacht in Burgos, Spanje. Zijn vrouw Johanna wordt waanzinnig (vandaar haar toenaam). Ferdinand van Aragon neemt het bewind van Johanna over.

Portugal - da Cunha

Tristão da Cunha (°1460 +1540) ontdekt het naar hem genoemde eiland Tristan da Cunha.

Paus Julius II

Paus Julius II geeft de opdracht aan Donato Bramante (°14 apr 1444 Monte Asdrualdo, Urbino +11 mar 1514 Rome), Italiaans bouwmeester, om te beginnen werken aan de nieuwbouw van de Sint Pietersbasiliek. Deze moet op de plaats komen van de eerdere bouwvallige kerk. De werken duren tot 1614.

Nederlanden

Aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk stelt zijn dochter Margaretha van Oostenrijk (°1480 Brussel +1 dec 1530 Mechelen) aan als landvoogdes van de Nederlanden (tot 1530). Zij vestigt zich in Mechelen. Ze is een tante van Karel V, en de weduwe van Emanuel Philibert van Savoye.

Duitsland - Amerika

Op voorstel van de Duitse geleerde Martin Waldseemüller (° ±1470 Radolfzell +±1518 St-Dié, Elzas) wordt het gebied, dat door Amerigo Vespucci (°1451 +1512) werd ontdekt, Amerika genoemd.

Italië - Rafaël

Rafaël (of Rafaello Sanzio) (°1483 Urbino +1520 Rome) schildert in Florence de "Graflegging van Christus". Korte tijd later reist hij naar Rome, waar hij de rest van zijn leven zal doorbrengen.

Portugal - Mozambique

Portugal koloniseert Mozambique (Oost Afrika).

Spanje - Alva

Alva (volledig: Fernando Álvarez de Toledo) (°29 okt 1507 Piedrahita +11 dec 1582 Lissabon) wordt geboren.

Spanje begint met de verovering van Midden-Amerikaanse landen

- 1508 - Puerto Rico

- 1509 - Jamaica

- 1511 - Cuba

- 1513 - Panama

Nederlanden - Frisius

Gemma Frisius (eig. Jemme Reinerszoon Frisius) (°8 dec 1508 Dokkum +25 mei 1555 Leuven), Nederlands wiskundige, geneeskundige en geograaf. Hij studeert en doceert aan de universiteit van Leuven. Hij is één van de grondleggers van de wetenschappelijke cartografie, v.w.b. lengtebepaling en triangulatie.

Liga van Kamerijk

10 dec: een liga tussen Maximiliaan van Oostenrijk, Frankrijk, Spanje en de Paus, gericht tegen Venetië. Margaretha van Savoye speelt een belangrijke rol bij de tot standkoming van deze liga, omdat één van de gevolgen is dat Frankrjik de Nederlanden met rust zal laten.

Frankrijk - Venetië

Lodewijk XII strijdt als lid van de Liga van Kamerijk tegen Venetië (tot 1509).

Italië - Rafaël - Michelangelo - Titiaan

Rafaël (of Rafaello Sanzio) (°1483 Urbino +1520 Rome) krijgt in Rome van paus Julius II de opdracht om de "stanze" (vertrekken in het Vaticaans paleis) te versieren. Hier maakt hij o.a. de fresco's "Disputa del Sacramento" en "de School van Athene". Schilderijen van hem zijn "De triomf van Galathea" en "De geschiedenis van Amor en Psyche".

Michelangelo (eig. Michelangelo Buonarroti) (°1475 Caprese, Toscane +1564 Rome) krijgt de opdracht om met zijn schilderwerken de Sixtijnse kapel te verfraaien (tot 1512).

Titiaan (°±1487/1490 Pieve di Cadore +1576 Venetië), Italiaans schilder, werkt samen met Giorgione die op de kunstenaar een grote indruk nalaat en de stijl van diens werk fel beïnvloedt.

Nederlanden - Erasmus

Desiderius Erasmus (°27 okt 1469 Rotterdam +12 jul 1536 Bazel), Nederlands humanist, schrijft "Laus Stultitiae" of "Moriae Encomium" (de Lof der Zotheid). Het is een satire op de menselijke domheden en de kerkelijke mistoestanden. Het werk verschijnt in 1511

Duitsland - Matthias Grünewald

Matthias Grünewald (°1470/1475 Würzburg? +1528 Halle an der Saale), wordt hofschilder van aartsbisschop Ulrich von Gemmingen in Aschaffenburg. Hij leidt er o.a. de verbouwingswerken aan het kasteel van de bisschop.

Engeland - Hendrik VIII

Koning Hendrik VIII van Engeland regeert (tot 1547). Hij is een zoon van Hendrik VII.

Indië - Portugal

Onder bevelvoering van Francisco de Almeida (°±1450 Lissabon +1 mar 1510 Zuid Afrika) proberen de Portugese legers het monopolie van de specerijenhandel te bemachtigen. Ze doen dit door de Egyptische en Indiase vloot te vernietigen in de buurt van Diu (westelijk India).

Spanje - Algerije

Spanje verovert de Algerijnse havenstad Oran. Op die manier probeert de wereldmacht strategisch belangrijk plaatsen over heel de wereld te veroveren.

Nederlanden - van Berlaymont

In het zuiden wordt Karel graaf van Berlaymont geboren (+1578). Hij staat later in de Consulta (of Achterraad) Margaretha van Parma bij, in haar bestuur van de Nederlanden.

Engeland - Thomas More

Thomas More (°1478 Londen +1535 Tyburn) wordt rechter, en korte tijd later undersheriff van Londen.

Frankrijk - Philibert Delorme

Philibert Delorme (°±1510 +1570), bouwmeester, bouwde de Tuilerieën in Parijs.

Pierre Lescot (°±1510/15 +1578), Frans bouwmeester, die o.a. de westelijke gevel op het binnenplein van het Louvre ontwerpt.

Perzië - Mongoolse Rijk

De legers van sjah Ismail van Perzië overwinnen de Oezbeken in de slag van Merv. De Oezbeken woren uit Chorasan verdreven.

Portugal - Goa

Goa wordt ontdekt door de Portugezen.