Nederlanden - Spaans regime

Alva wil de Tiende penning in verzachte vorm doorvoeren: 3,3% belastingen van de laatste verkoop van roerende goederen. Dit stuit natuurlijk op grote verontwaardiging. De leden van de Raad van State en de Staten Generaal waarschuwen voor de invoering van deze maatregel. Alva dient bij koning Filips II zijn ontslag in, en de koning wijst een opvolger aan: de hertog van Madina-Celi. Hij zal echter pas een jaar later in de Nederlanden aankomen.

In het zuiden wordt de abdij Ter Doest vernietigd en in 1624 volledig samengevoegd met Ter Duinen.

Synode van Emden

Synode van de calvinistische kerken. Hier wordt de inrichting van de gereformeerde kerken in Nederland bepaald.

Blaeu

In het noorden wordt Willem Janszoon Blaeu geboren (°1571 Alkmaar +21 okt 1638 Amsterdam), uitgever en aardrijkskundige. Hij brengt talrijke gebieden in kaart.

Duitsland - Keppler

Johann Keppler (°1571 +1630), Duits sterrenkundige. Hij legt de wetten vast die de beweging van de planeten om de zon verklaren.

Osmanen - Slag bij Lepanto

7 okt:  in Griekenland: de vloot van Filips II van Spanje - een coalitie van Genua, Malta, Spanje, Venetië en de paus) verslaagt de Turken, dit onder leiding van don Juan van Oostenrijk (°1547). Het breekt daarmee de heerschappij van de Turkse vloot.

Rusland

In de strijd tegen de Tataren wordt Moskou ingenomen, en grote stadsdelen worden in brand gestoken.

Nederlanden - Spaans regime

Willem van Oranje bereidt zijn derde veldtocht voor: aanvallen worden gepland van uit het oosten, van uit het zuiden (gesteund door de Hugenoten en zelfs de Franse koning) en vanuit de zee door de watergeuzen.

feb: koninging Elisabeth van Engeland verbiedt de toegang tot de haven aan de watergeuzen, dit na protest van Alva.

1 apr: in het noorden nemen de Watergeuzen Den Briel (Brielle) in, dit onder leiding van vlootvoogd Bloys van Treslong (°1529 +1594). Willem van der Marck, heer Willem van Lumey (Luiks edelman) (°1542 +1578) voert de watergeuzen aan. Hij beveelt de terechtstelling van de martelaren van Gorkum. De geuzen veroveren Vlissingen en Veere.

mei: in Nederland breekt een volksopstand uit. Alleen Amsterdam, Goes en Middelburg laten de watergeuzen binnen. Lodewijk van Nassau verovert Bergen; door de slag rond de stad, blijven de legers van Alva in het zuiden van de Nederlanden.

jun: de hertog van Medina-Celi doet zijn intrede in de Nederlanden, als nieuwe landvoogd. Vooraleer Alva met rust te laten vertrekken of zelf het bewind in handen te nemen, geeft hij Alva de opdracht om de rust in het land te herstellen. Willem van Oranje begint nu de invasie van uit het oosten, en zijn legers rukken op naar Brussel.

19 jul: de opstandige Hollandse steden komen samen in Dordrecht, en erkennen Willem van Oranje als stadhouder van Holland en Zeeland. Paulus Buys, advocaat "van de lande", wordt raadspensionaris van Holland.

24 aug: ten gevolge van de Bartholomeusnacht in Parijs, kan Willem niet langer rekenen op de steun van de Hugenoten, en moet wegtrekken. Hij vlucht naar het noorden. Ook Lodewijk van Nassau capituleert en moet Bergen afstaan. Hij vlucht naar Duitsland.

okt-dec: onder leiding van don Frederik, de zoon van Alva, start nu een wraaktocht door de Nederlanden. Er wordt geplunderd en gemoord. Vooral de stad Mechelen krijgt het zwaar te verduren. Caspar de Robles herstelt het gezag van Alva in het noorden, Mondragon ontzet Goes en Middelburg.

dec: Alva vertrekt, en wordt vervangen door Luis de Requesens y Zuniga, omdat de hertog van Medina-Celi uiteindelijk voor de opdracht bedankte. Dan begint de blokkade van Leiden. Willem van Oranje sluit zich nu openlijk bij de calvinisten aan, en de Staten van Holland verbieden om de katholieke godsdienst nog uit te oefenen.

11 dec 1572 - 12 jul 1573: het beleg van Haarlem. Pogingen tot ontzet mislukken. Tal van burgers worden onthoofd of verdronken. Dan breekt er muiterij uit onder de Spaanse troepen, omdat hun soldij uit blijft.

van St. Aldegonde - Drebbel

Heer Marnix van St. Aldegonde dicht het Wilhelmus.

Cornelis Jacobszoon Drebbel (°1572 +7 nov 1644 Alkmaar), natuurkundige die geruime tijd aan het hof in Londen verbleef. Hij vond later een soort van duikboot uit.

Frankrijk - Bartholomeusnacht / Bloedbruiloft

24 aug: op bevel van koning Karel IX en Catharina de Medici worden 3.000 protestanten / Hugenoten gedood. Dit wordt ook de "Bloedbruiloft "genoemd, en het voorbeeld wordt in heel Frankrijk gevolgd.

Michel Montaigne (°1533 Bordeaux +1592 Bordeaux), Frans filosoof en schrijver, begint met het schrijven van zijn "Essais". Hij is de zoon van een magistraat, die ook burgemeester van de stad Bordeaux was. Zijn moeder was van Portugese afkomst. Hij studeerde rechten in Toulouse en was van 1540 tot 1572 aan de rechtbank verbonden.

Paus Gregorius XIII

(tot 1585) Hij voert de nieuwe gregoriaanse kalender in.

Nederlanden - Spaans regime

12 jul: Haarlem capituleert nadat het 7 maanden weerstand heeft geboden tegen de aanvallen van het Spaanse Leger. De bewoners van de stad zijn uitgeput en uitgehongerd. Veel burgers worden onthoofd of verdronken. Er breekt muiterij uit onder de Spaanse soldaten, omdat ze al te lang op hun soldij moeten wachten.

21 aug - 8 okt: het beleg van Alkmaar. Don Frederik moet zich echter terugtrekken door de talrijke overstromingen. Het verzet onder leiding van Cabiliau en Ruichaver houdt stand.

11 okt: slag op de Zuiderzee. De Spaansgezinde Boussu wordt verslagen en gevangen genomen door de geuzenvloot, die wordt aangevoerd door Cornelis Dirkszoon van Monnikendam.

18 dec: Alva vertrekt uit Brussel, en wordt vervangen door Luis de Requesens y Zuniga, omdat de hertog van Medina-Celi uiteindelijk voor de opdracht bedankte.

Blokkade van Leiden door de Spanjaarden

dec: Willem van Oranje sluit zich nu openlijk bij de calvinisten aan, en de Staten van Holland verbieden om de katholieke godsdienst nog uit te oefenen.

Cornelis Dirkszoon (°1542 +1583), burgemeester van Monnikendam sinds 1572.

Engeland - Jones - Jonson

Inigo Jones (°1573 +1652), Engels bouwmeester, die vooral de Italiaanse renaissancestijl toepast. Hij is ontwerper van de feestzaal van Whitehall en een hospitaal in Greenwich.

Benjamin Jonson (°1573 +1637), Engels toneelschrijver van blijspelen (o.a. "Every man in his humour").

Engeland - Laud

William Laud (°1573 +1645), later Anglicaans bisschop van Canterbury. Hij is degene die koning Charles I overtuigt om in Schotland de Anglicaanse kerk in te voeren.

Frankrijk - Hotman

François Hotman, een protestants Frans rechtsgeleerde, schrijft "Francogallia", een studie van het feodale systeem van de middeleeuwen.

Italië - de Medici - Caravaggio

Maria de Medici (°1573 +1642) wordt geboren. Ze wordt later de echtgenote van Hendrik IV van Frankrijk.

Michel Angelo Amerighi da Caravaggio (°1573 +1610), schilder, meester in de clair-obscur.

Osmaanse Rijk - Venetië

De republiek Venetië tekent een vredesverdrag met de Osmaanse Turken. Ze moeten echter Cyprus aan de Turken prijsgeven.

Nederlanden - Spaans regime

14 apr: Lodewijk van Nassau (°1538 Dillenburg +1574 Mokerheide) en Hendrik van Nassau sneuvelen in de strijd tegen Requesens op de Mokerheide. Ondanks de grote troepenmacht die ze hebben samengebracht, en met de steun van hertog Frans van Alençon van Frankrijk en Christoffel van de Palts van Duitsland lukt het hen niet om Leiden te ontzetten van de Spanjaarden, onder leiding van Sancho d'Avila.

jun: Requesens biedt amnestie aan alle opstandelingen, met uitzondering van 300. Het beleg wordt door Valdez tijdelijk onderbroken, omdat hij met zijn leger naar het zuiden trekt. Maar al vlug komt hij met versterkte troepenmacht om de blokkade nog feller te maken.

3 okt: admiraal Boisot en Willem de Zwijger ontzetten met hun leger de stad Leiden, nadat maanden tevoren de dijken van de Nieuwe Maas en de IJssel waren doorgestoken. De Spanjaarden begonnen met de blokkade in de maand mei. Door hongersnood sterft haast 1/3 van de bevolking van de stad.

Frankrijk - Hendrik II

Koning Hendrik III van Frankrijk regeert (tot 1589). Hij is een zoon van Hendrik II. In zijn strijd tegen de Hugenoten komt hij zwak naar voor. Hij wordt later vermoord.

Osmaanse Rijk - Moerad III

Sultan Moerad III (°1546 Manisa +1595 Constantinopel) komt aan de macht. Hij is een zoon van Selîm II. Hij houdt zich onvoldoende met staatszaken bezig, en door ongenoegen in het leger wordt het duidelijk dat het Osmaanse Rijk onder druk komt te staan.

Osmaanse Turken veroveren Tunesië van de Spanjaarden. Ze hebben nu bijna de hele Noord-Afrikaanse kust in bezit.

Nederlanden - Frankrijk

Willem van Oranje trouwt met Charlotte van Bourbon, waardoor de band met de Franse hugenoten wordt versterkt.

Nederlanden - Spaans regime

Koning Filips II van Spanje kondigt aan dat de rentebetalingen zullen worden gestaakt. Gevolg is een financiële crisis.

In Breda zijn er vredesonderhandelingen tussen Holland en Requesens. Maar door de godsdienstkwestie springen de onderhandelingen echter af.

Jacob van Deventer - Leiden

Jacob van Deventer (°±1510 Deventer +mei 1575 Keulen). Hij is cartograaf en brengt later Noord en Zuid Nederland voor een groot stuk in kaart.

8 feb: Leiden krijgt nu een eigen universiteit, waar ook de opleiding van predikanten voor de gereformeerde kerk wordt gedoceerd.

Angola - Portugal

In Luanda (Angola) stichten de Portugezen een handelspost, met de bedoeling slaven naar Brazilië te transporteren.

Nederlanden - Spaans regime

4 mar: landvoogd Requesens sterft (48 jaar oud), en laat het land in een benarde situatie achter. Bij gebrek aan een opvolger, neemt de Raad van State het bestuur in handen.

27 mei: Lodewijk van Boisot (°1530 in Brussel) overwint de Spaanse vloot van Requesens bij Reimerswaal (Zeeland). Hij verdrinkt bij het beleg van Zierikzee. Als gevolg, capituleert Middelburg voor de watergeuzen.

jun: Mondragon verovert Zierikzee. Al gauw breekt muiterij uit onder zijn troepen. Ze trekken samen met andere muiters uit Zeeland, Holland en de zuidelijke Nederlanden naar Aalst. Op hun weg plunderen ze Vlaanderen en Brabant.

De Spaanse Furie

Of muiterij van de Spaanse manschappen. De soldaten slaan aan het plunderen en halen een buit van 5.000.000 gulden binnen. Ze maken meer dan 700 slachtoffers.

sep: de Raad van State wordt gedwongen om in Brussel de Staten Generaal bijeen te roepen, ondanks het verbod van Filips II. Ze nemen soldaten in dienst om hun eigen land te beschermen tegen de plunderaars.

Pacificatie van Gent

okt: afgevaardigden van de Staten Generaal sluiten de Pacificatie van Gent, met de bedoeling de Spanjaarden te verdrijven. Ze schaffen ook de Raad van Beroerte af.

1. de nieuwe landvoogd zal alleen erkend worden als hij de Pacificatie goedkeurt, de vreemde troepen wegstuurt en in overleg met de Staten Generaal regeert.

2. over de godsdienst wordt vanaf nu beslist door een vrij bijeen te komen Staten Generaal.

3. buiten Holland en Zeeland mag niets tegen het katholicisme ondernomen worden.

4. de plakkaten tegen de ketters worden geschorst.

5. Oranje wordt erkend als gouverneur van Holland en Zeeland.

Nederlanden - Oostenrijk

3 nov: Don Juan van Oostenrijk (°1547) wordt landvoogd van de Nederlanden (tot 1578) onder Filips II. Aanvankelijk krijgt hij weinig macht toegewezen. Hij is een bastaardzoon van keizer Karel V, en komt vermomd als lakei door Frankrijk naar onze gewesten.

4 nov: in Antwerpen komt een einde aan de Spaanse Furie.

8 nov: de Pacificatie van Gent geratificeerd. Hierdoor gaan Brabant, Vlaanderen, Holland en Zeeland nauwer samenwerken. Ze zullen een Spaanse landvoogd alleen erkennen als hij de Spaanse troepen wegstuurt, de plakkaten tegen de ketters intrekt, en regeert in overleg met de Staten Generaal. Op die manier komt er een tijdelijk gevoel van eenheid binnen de Nederlanden. Willem van Oranje wordt door Holland erkend als hoofd en hoogste overheid.

Cornelius Galle (°1576 Antwerpen +29 mar 1650 Antwerpen), graveur.

Duitsland - Habsburgers -Rudolf II

Rudolf II regeert (tot 1612). Hij is een zoon van Maximiliaan II.

Indië - Bengalen

Mogol keizer Akbar I van India verovert Bengalen.

Spanje - Hernández - de Herrera

Gregorio Hernández (°±1576 +1636), Spaans beeldhouwer, bekend om zijn dramatische kruisbeelden en piëta's.

Francisco de Herrera (°1576 +1656), Spaans schilder, grondlegger van de nationale stijl. Hij maakt o.a. "Het Laatste Oordeel" dat in Sevilla te zien is.

Nederlanden - Spaans regime - Oostenrijkers

jan: eerste Unie van Brussel, waar de afgevaardigde van de Staten Generaal de handhaving van de Pacificatie van Gent andermaal bekrachtigen. Ze onderstrepen ook gehoorzaamheid aan de koning (Filips II) en de handhaving van het katholicisme.

Het Eeuwig Edict

12 feb: wordt uitgevaardigd door don Juan van Oostenrijk, waardoor men de eisen van de Staten Generaal moet inwilligen. Dit edict wordt ook wel de "vrede van de hertog van Aarschot" genoemd.

1. Don Juan erkent de Pacificatie.

2. de Spaanse en Duitse troepen zullen over het land wegtrekken.

3. de Staten Generaal bewilligen een bede om de troepen uit te betalen.

4. de prins van Oranje zal worden schadeloos gesteld, en zijn zoon Filips Willem zal uit de Spaanse gevangenis worden vrijgelaten.

De macht van het huis van Oranje neemt toe, en hoe langer hoe meer gewesten steunen van Oranje.

jul: Don Juan verenigt zich met de Duitse troepen, en verovert de citadel van Namen. Hij wil dat hij nu alle gezag krijgt en iedereen zijn bevelen opvolgt, wat natuurlijk niet in goede orde wordt aangenomen. In alle citadels worden zijn troepen aan de deur gezet, behalve in Namen en Luxemburg.

23 sep: Willem van Oranje doet zijn triomfantelijke intocht in Brussel. Een maand later wordt hij aangesteld tot ruwaard van Brabant. De hertog van Aarschot heeft aartshertog Matthias (broer van de Duitse keizer Rudolf II) uitgenodigd, als mede-tegenstander van de Oranjes. De Staten Generaal benoemen prins Matthias van Duitsland (°1557) tot landvoogd. De eigenlijke macht blijft echter bij Oranje. Don Juan wordt afgezet verklaard.

Peter Huyssens (°6 jun 1577 Brugge +6 jun 1637 Brugge), Vlaams architect en broeder jezuïet. Hij bouwt kerken in Maastricht, Antwerpen, Brugge, Namur en Gent, vooral in barokstijl.

Jacob Cats

In het noorden wordt Jacob Cats geboren (°10 nov 1577 Brouwershaven +12 sep 1660 Zorgvliet), Nederlands dichter, raadspensionaris van Holland van 1636 tot 1650.

Engeland - sir Francis Drake

Sir Francis Drake (°±1543 Crowndale +28 jan 1596 Nombre de Dios, ES), Engels zeevaarder, gaat op aandringen van koningin Elizabeth I van Engeland op zeereis. Op zijn wereldtocht plundert hij meerdere Spaanse schepen. Hij maakt de tweede reis rond de wereld.

Frankrijk - Père Joseph

Père Joseph (Joseph Le Clerc du Tremblay) (°1577 +1638), kapucijn. Hij is de vertrouweling en diplomaat van Richelieu, en wordt ook "l'éminence grise" genoemd.

Duitsland - Rubens

28 jun: als Zuid-Nederlander wordt Peter Paulus Rubens geboren (°28jun 1577 Siegen, Nassau +1640 Antwerpen). Hij is de zoon van de Antwerps advocaat en schepene Jan Rubens (+1587 Antwerpen) en Maria Pypelinckx. Jan Rubens is vanwege de geloofskwestie als protestant in 1570 uitgeweken naar Keulen. Jan Rubens was op zijn beurt de zoon van Bartholomeus Rubens, een Duits edelman die gehuwd was met Barbara Spirinck.

Nederlanden - Spaans regime - Oostenrijkers

jan: prins Mathias doet zijn blijde intrede in Brussel, met Oranje als zijn luitenant. Er wordt en nieuwe Raad van State aangesteld die zich in Antwerpen vestigt, en er worden vooruitstrevende instellingen in het leven geroepen.

Amsterdam gaat over naar de prins, en er wordt vrijheid van geloof gewaarborgd (voor de katholieken). De roomsen worden echter al gauw de stad uitgedreven. Het voorbeeld wordt in andere Nederlandse steden gevolgd.

feb: Willem van Oranje doet een voorstel met de "religievrede": van zodra 100 gezinnen vragen om de uitoefening van hun godsdienst, moet dit worden toegestaan. Het voorstel valt echter niet in goede aarde.

feb: het leger van Parma komt de Spaanse macht herstellen en verslaat de troepen van de Staten Generaal in de buurt van Gembloux. Ze worden aangevoerd door de veldheer van don Juan: hertog Alexander Farnese van Parma (°27 aug 1545 Rome +3 dec 1592 Atrecht), een zoon van de vroegere landvoogdes Margaretha.

In Vlaanderen plunderen de calvinisten de kerken. Ze richten in een aantal steden calvinistische republieken in, met als gevolg dat een aantal van de katholieken wegtrekken.

okt: in het zuiden (Henegouwen, Artois) ontstaat rond de persoon van Emmanuel de Lalaing, heer van Montigny, een partij van malcontenten. Zij willen niet verder toegeven aan de calvinisten.

najaar: in de Nederlanden zijn nu eigenlijk vier regerende partijen: prins Matthias en Oranje in Antwerpen, graaf Johan Casimir in Brabant, Anjou in Henegouwen en don Juan met veldheer Farnese ni het Zuid Oosten.

1 okt: Don Juan overlijdt. Hij wordt onmiddellijk opgevolgd door hertog Alexander Farnese van Parma.

Noordelijke Nederlanden

Graaf Jan van Nassau de Oude (°22 nov 1535 +8 okt 1606) wordt stadhouder van Gelderland (tot 1580).

Jan van Oranje de Oude, stadhouder van Gelre, onderneemt pogingen om tot komen tot de "Nadere Unie", vereniging van Brabant, Vlaanderen en de Noordelijke Gewesten. Bedoeling is om hiermee een tweede verdedigingslinie op te bouwen tegen de Spanjaarden.

Duitsland - Elsheimer

Adam Elsheimer (°1578 +1610), schilder en etser. In Rome ontmoet hij Rubens. Invloed op de Nederlandse schilderkunst, vooral door de kleine landschappen.

Engeland - Harvey

William Harvey (°1578 +1657), Engels dier- en geneeskundige. Hij ontdekt de bloedsomloop.

Nederlanden - Spaans regime

Alexander Farnese (°1545 +1592) steunt de Malcontenten tegen de Calvinisten. Met hen sluit hij in Atrecht het verdrag van de Reconciliatie.

Unie van Atrecht

6 jan: samengaan van de staten van Arras en de gedeputeerden van Henegouwen - de confederatie van Arras verenigt de katholieke zuidelijke (Waalse) provincies die kiezen voor een verzoening met Filips II, en die dus onder Spaans bewind blijven. Op die manier proberen ze het behoud van de Rooms-Katholieke godsdienst te verzekeren.

Unie van Utrecht

23 jan: deze heeft als gevolg de vorming van de Zeven Verenigde Provinciën der Nederlanden. De Unie wordt eerst ondertekend door de afgevaardigden van Gelre, Holland, Zeeland, Utrecht en de Ommelanden. Al vlug daarna sluiten Vlaamse en Brabantse steden zich aan, alsook Oranje en Friesland.

1. de Provinciën zweren eeuwige verbondenheid in één land, maar elke provincie met recht op zijn eigenheden.

2. alle Provinciën betalen een belasting om in de verdediging te kunnen voorzien.

3. voor belangrijke beslissing zal men met eenparigheid van stemmen tot definitieve keuze komen. Is eenparigheid onmogelijk, dan mogen in afwachting de stadhouders een "tijdelijke" beslissing nemen.

4. geen provincie, stad of lid mag een verbond sluiten met een buurland.

5. de godsdienst wordt door de gewesten naar eigen goeddunken geregeld. Niemand mag om redenen van godsdienst worden vervolgd.

6. geen lid heeft het recht om de unie te verlaten (d.i. het recht van renuntiatie).

Traktaat van Atrecht

17 mei: Henegouwen, Artois en Frans-Vlaanderen sluiten definitief vrede met hertog Alexander Farnese van Parma en erkennen hem als landvoogd. Dit betekent het begin van de scheiding tussen de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden.

jun-jul: hertog Alexander Farnese van Parma belegert Maastricht al sinds 4 maanden, en neemt uiteindelijk de stad in.

mei-dec: vredesonderhandelingen vinden plaats op initiatief van keizer Rudolf II tussen koning Filips II aan de ene kant en prins Mathias en de Staten Generaal aan de andere kant. Echter zonder succes, omdat Filips II geen toegevingen wil doen op het gebied van de geloofsbelijdenis.

Van Hembyze - Van Helmont

Jan Van Hembyze (°9 jul 1513 Gent +4 aug 1584 Gent). Vlaams calvinistisch edelman. Hij verzet zich samen met Datheen tegen de pacificatie en maakt zich meester van het gezag in Gent. Hij keert zich ook tegen de politiek van de Oranjes v.w.b. godsdienstvrijheid, met als gevolg de beeldenstorm. Hij wordt gevangengezet (in 1584) en onthoofd.

Johannes Baptista van Helmont (°jan 1579 Brussel +13 dec 1644 Vilvoorde), Vlaams genees- en scheikundige. Hij ontdekt "koolzuur" en gebruikt als eerste het begrip "gas". Hij schrijft o.a. "Dageraed ofte nieuwe Opkomst der Geneeskonst".

Nederlanden - Spaans regime

Het leger van Alexander Farnese (°1545 +1592) neemt Kortrijk in, en verslaat het Staatse Leger (onder leiding van La Noue).

15 mar: koning Filips II vaardigt de ban uit tegen Willem van Oranje. Wie hem kan doden, krijgt een bonus van 25.000 gulden, vroegere straffen worden kwijtgescholden en verheffing in de adelstand zijn een gevolg. Hierop antwoordt Willem van Oranje met zijn "Apologie" aan de Staten Generaal. Deze durven het antwoord echter niet openbaar maken.

Verdrag van Plessis-lez-Tours

19 sep: tussen de Staten Generaal en Anjou. Op het initiatief van Willem van Oranje wordt aan Anjou de souvereniteit over de Nederlanden aangeboden!

Elsevier - Heinsius - Jansen

Lodewijk Elsevier (°±1540 Leuven +6 feb 1617 Leiden) richt in Leiden de drukkers- en uitgeversmaatschappij Elsevier op.

Hals - Heinsius - Van Schenk

Frans Hals (°±1580 Antwerpen +26 aug 1666 Haarlem), Nederlands schilder. Hij verhuist rond 1600 naar Haarlem. Hij is vooral bekend om zijn grote schilderijen met veel mensen (schutters, regenten...) en karakterportretten.

Daniel Heinsius (°9 jun 1580 Gent +25 feb 1655 Leiden), taalkundige en hoogleraar. In zijn tijd is hij één der beste kenners van de Griekse oudheid.

Zacharias Jansen (°±1580 Middelburg +±1630), Nederlands natuurkundige. Hij is brillenslijper in Middelburg. Hem wordt toegewezen de uitvinder te zijn van de samengestelde microscoop.

Aartsbisschop van Utrecht, Frederik van Schenck van Toutenberg, overlijdt. Dit betekent het einde van de katholieke hiërarchie in de Noordelijke Nederlanden.

Spanje - Portugal

Portugal wordt ingelijfd bij Spanje, onder het bewind van Filips II van Spanje, nadat Alva het gebied veroverd heeft.

Engeland - Drake

Drake vaart rond de wereld.

Middleton

Thomas Middleton (°1580 +1627), Engels toneelschrijver. Hij creëert blijspelen die vaak opvallen door vinnige dialogen, en ook drama's over de gevolgen van misdaad.