-30.. -25.. -20.. -19.. -18.. -17.. -16.. -15.. -14.. -13.. -12.. -11.. -10.. - 9.. - 8.. - 7.. - 6.. - 5.. - 4.. - 3.. - 2.. - 1.. - 0..
    0..  1..  2..  3..  4..  5..  6..  7..  8..  9.. 10.. 11.. 12.. 13.. 14.. 15.. 16.. 17.. 18.. 19.. 20..  
- 10 jaar   + 10 jaar 
 1301 1311  1321 1331 1341 1351 1361 1371 1381 1391

 

1301 | 1302 | 1303 | 1304 | 1305 | 1306 | 1307 | 1308 | 1309 | 1310

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Bornem - Barelsteyn

Rond deze tijd worden het Barelsteyn en enkele andere lenen aangekocht door Gijsbrecht van Leeuwerghem, gouverneur en casteleyn van Bornem. Hij probeert zijn nieuwe bezittingen tot een heerlijkheid met eigen rechtsgebied te verheffen.

Mechelen - Wallen

Rond deze tijd wordt de definitieve stadsomwalling van Mechelen opgetrokken. Deze wallen vallen samen met de huidige ringlaan. Er waren 12 poorten, waarvan de Brusselse Poort nog een overblijfsel is.

Dit jaar verwerft Mechelen het tolrecht op de scheepvaart op de Zenne (wat door Brussel niet in dank wordt afgenomen). Schippers moeten hun koopwaar overslaan op stedelijke vaartuigen - de goederen worden eerst in Mechelen te koop aangeboden, en pas dan mogen ze verder naar Brussel. Hieruit ontstaat een conflict tussen beide steden, dat voortduurt tot 1531.

Antwerpen

Rond deze tijd vestigen zich de eerste Joden in Antwerpen.

Brabant - Slag bij Montfort

Tijdens een gevecht bij Montfort sneuvelt bisschop Willem II van Utrecht. Hij wordt opgevolgd door Gwijde van Avesnes (broer van Jan II van Avesnes van Holland en Henegouwen).

Vlaanderen - Brugge

Opgehitst door Pieter de Coninck komen de wevers van Brugge in opstand tegen de Fransgezinde patriciërs van Brugge. De opstand wordt echter onderdrukt.

Vlaanderen - Middelnederlands toneel

Rond deze tijd ontstaat het Middelnederlands toneel met o.a.: Esmoreit, Gloriant, Lanseloet van Denemarken, Vanden Winter en Vanden Somer. Ook de "kluchten" zien nu het daglicht.

1301

Engeland - Edward II

Koning Edward I verheft zijn zoon kroonprins Edward II tot prins van Wales.

Hongarije

Andreas III van Hongarije overlijdt. Dit betekent het einde van de dynastie van de Arpaden.

Italië - Cimabue

Cimabue (of Cenni di Pepo) (°±1240 Florence +na 1302), Italiaans schilder, is werkzaam in Pisa. Dit na een verblijf in Rome vanaf 1272. Hij is één van de eersten die afstapt van de Byzantijnse schematische abstracties, en een nieuw karakter (maniera) aan de kunst geeft. Zijn werken zijn expressiever, en berusten meer op natuurgebonden schoonheidsidealen.

Osmaanse Rijk - Osman I

Rond deze tijd komt Osman I aan de macht (tot rond 1324). Hij is de eigenlijke stichter van het Osmaanse of Ottomaanse Rijk.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Bornem - Guldensporenslag

Gijsbrecht van Leeuwerghem en Willem van Boernheim (Bornem) vechten mee op de Groeninger Kouter in de Guldensporenslag.

Mechelen - Gasthuismolen

Vermelding van de Gasthuismolen langs de weg naar Duffel, op het Berklemveld achter het Bruine Kruis. Verdere vermeldingen in de stadsarchieven in 1309, 1358 en 1389.

Eerste melding van de Molen van Lier, ook de Huidevettersmolen genoemd. De houten windmolen bevindt zich al van vóór 1302 in de Schijfstraat.

Guldensporenslag

Jan Breydel - behoort als vrijheidsheld tot het slagersgilde van Brugge - en Pieter de Coninck (+1333) (deken van de weversgilde) en Jan Breydel (slager) leiden het verzet tegen Filips de Schone (1302 – 1310). Opstanden van de Klauwaerts worden onderdrukt door de manschappen van gouverneur Jacques de St. Pol.

17-18 mei: Brugse Metten – uitmoording van het Franse garnizoen door de Brugse opstandelingen (“schild en vriend”).

8 jul: de Franse legers slagen hun kamp op aan de Pottelberg.

9/10 jul: de Franse legers bestormen de stad.

11 jul: de Guldensporenslag op de  Groeninger Kouter bij Kortrijk – de Vlamingen (Klauwaerts of Liebaerts) wijzen onder aanvoering van Gwijde van Dampierre, Filips IV de Schone, Gwijde van Namen en Jan van Renesse, Frankrijk (de Leliaerts) af. De Franse legers staan onder leiding van Robrecht van Artesië af. Toch weet Filips Rijsel en Douai te behouden. Op het slagveld blijven meer dan 500 edelen achter, herkenbaar aan hun "gulden sporen".

1302

Frankrijk - Etats Généraux

Filips IV de Schone (regerend van 1285 tot 1314) roept de Etats Généraux bijeen. Hij zoekt steun om op te treden tegen paus Bonifatius VIII.

Italië - Sicilië

Splitsing van Zuid-Italië en Sicilië. Soms delen beide koninkrijken echter dezelfde koning.

Rusland - Daniel

Koning Daniel begint in Rusland aan de uitbreiding van Moskovië.

Vaticaan - "Unam Sanctam"

De pauselijke eis voor wereldelijke souvereniteit  wordt door Franse juristen verworpen. Daarop antwoordt paus Bonifacius VIII met de bul "Unam Sanctam", waarin hij zijn aanspraak op de wereldlijke heerschappij heel duidelijk en strict formuleert. Het conflict leidt uiteindelijk tot gevangenneming van de paus in Anagni.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Hemiksem - Sint Bernaards

Blijkens akten van de abdij van Zwijveke is Raduardus Van Mechelen de abt van de Sint Bernaardsabdij in Hemiksem.

Rumst

Charter voor Rumst, waaraan een zegel met opschrift "Philips van Vianden, heer van Rumst".

Luik

Eerste zitting in het stadsbestuur van Luik, voor de ambachtsgilden van de stad.

Vlaanderen - Holland

Het succes van de Vlaamse Dampierres, leidt tot geschillen met de familie van de Avesnes. Dit uit zich in invallen in Henegouwen en in Zeeland.

Na de Guldensporenslag vallen de Vlamingen Holland binnen (tot 1304). Ze dringen door tot in Haarlem. Jan van Renesse trekt naar Utrecht, en brengt de gilden van de verschillende ambachten aan de macht. Jan van Amstel overmeestert Amsterdam.

1303

Frankrijk - Nogaret

Kanselier Nogaret van de Franse koning Filips IV de Schone overvalt de paus. De Franse koning legt de geestelijkheid nieuwe belastingen op, waardoor er uiteraard een conflict komt met paus Bonifacius VIII. De paus excommuniceert koning Filips IV de Schone. Daarop laat koning Filips de paus gevangen nemen. Korte tijd na zijn bevrijding, sterft paus Bonifacius in Anagni.

Italië - Giotto

Giotto (of Giotto di Bondone) (°±1266 Colle di Vespignano +1337 Florence) schildert de frescos in de Arenakapel in Padua (tot 1306). Hij is een Florentijns schilder en bouwmeester, die een vernieuwde visie op de schilderkunst brengt. In zijn werken zit een duidelijke eenheid en samenhang, met expressieve figuren. Van hem bekend zijn o.a. "Tronende madonna met engelen", "Christus wandelend op water" en de cyclus over het "Leven van Sint Franciscus". In Florence zijn tal van fresco's van Giotto te bewonderen.

Zweden - Brigitta

Brigitta van Zweden (°1303 +1373), visionaire stichtster van de Orde van Brigitta. Ze is afkomstig uit één van de rijkste families van het land.

Paus Benedictus XI

Paus Benedictus XI (tot 1304).

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Lippelo - Hof van Marselaer

Hof te Marselaer is waarschijnlijk in bezit van Henric van Marselaer. Hij is een zoon van Gielis van Marselaer.

Rumst - Tolgeld

Er ontstaat een geschil tussen Filips van Vianden (heer van Rumst) en de stad Gent, over de weigering van Gentse schippers om tol te betalen in Rumst. De zaak sleept bijna 5 jaar aan, en in 1308 komt men tot de conclusie dat de stad Gent 550 gulden boete zal betalen aan Rumst.

Henegouwen - Holland - Willem I de Goede

Graaf Willem I de Goede van Henegouwen (= graaf Willem III van Holland en Zeeland) regeert (tot 1337). Hij is een zoon van Jan II van Avesnes en van Holland.

Zeeslag bij Zierikzee

10-11 aug: de Vlamingen aangevoerd door Gwijde van Namen, worden verslagen in een zeeslag bij Zierikzee, door de Frans-Hollandse vloot onder leiding van Grimaldi (ex Genua).

18 aug: slag van Pevelenberg

De Vlaamse gemeentelijke legers lijden een nederlaag tegen de legers van de Franse koning Filips IV de Schone.

1304

Engeland - Schotland - Wallace

William Wallace (°1270 +1305) zet de guerillastrijd verder, zonder de hem afgevallen adel. Bij zijn val, wordt hij terechtgesteld.

Italië - Petrarca

Francesco Petrarca (°1304 Arezzo +18-7-1374 Arquà), Italiaans dichter en humanist. Hij groeit op in Avignon, omdat zijn familie om politieke redenen uit Florence werd verdreven. Hij studeert dan rechten in Montpellier en in Bologna. Hij is kanunnik in Lombez, Parma en Padua, en treedt op als pauselijk gezant. Bekend van hem zijn o.a. "Africa", "De virilis illustribus" en "Rerum memorandarum libri".

Rusland - Michael II

Michael II (tot 1319).

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Bornem - De Béthune

Bij het overlijden van Gwijde van Dampierre gaat de heerschappij over het kasteel van Bornem over op  Robert de Béthune, graaf van Vlaanderen. Hij wordt heer van Bornem (tot 1314). Hij huwt met Yolande de Bourgogne. Het bezit van het kasteel zal dan lange tijd in erflijn overgaan op de volgende generaties van de familie.

Rumst

Uit een akte blijkt dat er "schepenen zijn in de vrije stede van Rumst". Het land wordt bestuurd door een drossaard (= officier van het gerecht), schepenen en een rentmeester (= secretaris).

Leuven

Aanvang van de bouwwerken aan de Sint Jan de Doperskerk in Leuven.

Vlaanderen

Gwijde van Dampierre overlijdt in de gevangenis van Compiègne.

De Drie Leden van Vlaanderen komen voor de eerste keer bijeen. Het gaat hier om de vertegenwoordigers van de grote steden Brugge, Gent en Ieper. Ze blijven een machtige instelling, en oefenen grote invloed uit op het staatsbestuur in Vlaanderen.

23 jun: vrede van Athis-sur-Orge

Frankrijk en Vlaanderen sluiten vrede, waarbij Vlaanderen verplicht wordt de herstelbetalingen te voldoen (meer dan 4 miljoen ponden). Daartegenover staat dat de inlijving van Vlaanderen bij Frankrijk ongedaan wordt gemaakt. Wederzijds worden de gevangenen vrijgelaten.

1305

Schotland - Engeland - Wallace

William Wallace (°±1272 Paisley, Renfrewshire? +1305 Westminster) wordt gevangengenomen in de buurt van Glasgow. Hij moet later in Westminster Hall voor de rechtbank verschijnen en wordt veroordeeld. Hij wordt opgehangen en gevierendeeld. Dan wordt zijn hoofd op een staak op de London Bridge tentoongesteld.

Paus Clemens V - Avignon

Paus Clemens V (tot 1314). Hij was tot dan aartsbisschop van Bordeaux, en verplaatst de pauselijke zetel naar Avignon (in 1309). Hier begint de zgn. Babylonische gevangenschap - de paus bezegelt de afhankelijkheid van de geestelijkheid in Frankrijk. Hij stemt o.a. toe in de opheffing van de Orde van de Tempeliers.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Mechelen - van Berthout

Gielis van Berthout, heer van Mechelen (+1310) volgt zijn broer Jan op. Tijdens zijn bestuur wordt in Mechelen het Schepenhuis gebouwd.

Holland - Amsterdam

Amsterdam krijgt stadsrechten van bisschop Gwijde van Utrecht.

1306

Duitsland - Bohemen

Wenzel III sterft, waardoor Moravië en Bohemen toekomen aan het grote rijk.

Frankrijk - Joden

Voor het eerste worden de Joden verdreven uit Frankrijk.

Engeland - Schotland - Robert Bruce

Robert Bruce (°1274 Turnberry +1329 Cardross) wint uiteindelijk in de strijd tussen Engeland en Schotland, die nog tot 1329 duurt. Hiermee krijgt het Schotse volk de vrijheid terug. Hij wordt koning gekroond op de steen van Scone. Robert is een zoon van de heer van Annandale van Carrick Castle.

Italië - Giotto

Giotto di Bondone (°±1266 Colle di Vespignano +8 jan 1337 Florence), Italiaans schilder en bouwmeester, voltooit de fresco's in de Capella degli Scrovegni in Padue. Op de fresco's taferelen uit het levensverhaal van Maria en Christus.

Polen - Wladislaw I Lokietek

In Polen komt Wladislaw I Lokietek aan de macht (tot 1333). Hji gooit het op een akkoord met de paus, en brengt het land tot eenheid.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

 

Brabant - Holland - Henegouwen

In Bergen wordt een verbond gesloten tussen Willem III van Holland en Henegouwen, hertog Jan II van Brabant, en graaf Jan I van Namen.

1307

China - Christendom

Het eerste katholieke aartsbisdom wordt gesticht in Peking.

Engeland - Schotland - Edward II

7 jul: koning Edward I van Engeland sneuvelt in de strijd tegen de Schotten. Koning Edward II of Carnarvon van Engeland (°1284 Carnarvon +1327 Berkeley Castle) regeert (tot 1327).  Hij is een zoon van koning Edward I. Hij komt in conflict met de adel en met zijn gemalin Isabella (dochter van Filips de Schone van Frankrijk).

Frankrijk - Tempeliers

Konig Filips IV van Frankrijk onteigent en arresteert de orde van de Tempeliers, op beschuldigingen van homoseksualiteit, ketterij, blasfemie en hekserij. De aanvoerders worden berecht en geëxecuteerd. Zelfs de paus verbiedt de orde.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Aartselaar - Reet

Aartselaar en Reet worden als zelfstandige parochie afgescheiden van de kerk van Kontich. In de stichtingsbrief van de kerk van Reet staat Boom vermeld als onder burgerlijk bestuur van het Land van Rumst, en dat met de naam "parochie van den Naamloose Boome".

Hemiksem - Sint Bernaards

Rond deze tijd wordt Henricus Van Pulle (+1 feb 1310) abt van de abdij van Sint Bernaards. Waarschijnlijk is hij de abt die van hertog Jan II van Brabant de toestemming krijgt om de muren rond de abdij op te richten.

  1308

Griekenland - Rhodos

De hospitaalridders vestigen zich op Rhodos.

Duitsland - Hendrik VII

Moord op koning Albrecht I van Habsburg van Duitsland, door zijn neef Jan van Schwaben.

Keizer Hendrik VII van Luxemburg (°1296) regeert over Duitsland en het Heilige Romeinse Rijk, en pakt hiermee de leiding over (tot 1313). Dank zij de steun van andere vorsten uit de Nederlanden wordt hij keizer Hendrik VII van Duitsland. Hij vestigt het huis Luxemburg (tot 1410).

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Aartselaar

Door toedoen van Adelysia de Ghynis en haar zoon Gillis Berthout (heer van Mechelen), wordt de parochie afgesplitst van de moederparochie Kontich.

Boom

Oudst bewaard gebleven tekst met vermelding van "parochie de Nameloose Boome".

Reet

Stichting van de zelfstandige parochie Reet.

Luxemburg - Jan I

Jan I van Luxemburg de Blinde wordt graaf (tot 1346). In 1310 wordt hij koning van Bohemen.

1309

Griekenland - Rhodos

De Johannieterorde verhuist naar Rhodos.

Duitse Orde

De Duitse Orde kiest zijn zetel in Mariënburg en verovert Klein Pommeren (tegen Polen). De geestelijke Duitse Ridderorde gaat op kruistocht tegen de heidenen in Litauen.

Italië - Napels - Robert de Wijze

Robert de Wijze van Napels neemt een hegemoniepositie in, in Italië.

Spanje - Valencia - Aragon

Valencia wordt verenigd met Aragon.

Vaticaan - Avignon

Paus Clemens V (tot 1314) verplaatst zijn zetel naar Avignon. De pausen zetelen in Avignon tot 1377.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Boom

Voor Boom wordt pastoor Joannes vermeld (tot 1312) in een handschrift van de dekenij.

Hemiksem - Sint Bernaards

Raduardus Van Mechelen (+14 nov 1311) wordt opnieuw abt van de Sint Bernaardsabdij in Hemiksem. In dit jaar verwerft de abdij het visrecht op de Schelde.

Ruisbroek - Rupeldijken

Men begint met het opwerpen van de Rupeldijken. Het project duurt tot 1325, en de realisatie gebeurt helemaal met kruiwagens en handwerk. Als de werken voltooid zijn, zullen een aantal gebieden bij vloed niet meer onder water komen te staan. De werken worden uitgevoerd in opdracht van graaf Jan van Namen.

Gelre - Vlaanderen

Graaf Reinoud I van Gelre en graaf Robrecht van Bethune van Vlaanderen, begeleiden Hendrik VII naar Italië.

Vlaanderen - Parijs

Marguerite Porete wordt in Parijs op de brandstapel gezet, vanwege haar werk "Spiegel van de eenvoudige ziel".  Het werk is een dialoog tussen Liefde, Rede en Ziel, en beschrijft de verschillende stadia van genade. In 1306 werd het werk veroordeeld, en Marguerite Porete wordt tot ketter bestempeld.

1310

Duitsland - Zwitserland

Keizer Hendrik VII van Duitsland geeft een vrijbrief aan de Zwitserse woudkantons Uri, Schwyz en Unterwalden. Uit deze gebeurtenis ontstaat de legende van Willem Tell.

Luxemburg - Bohemen

De zoon van de keizer, Jan de Blinde van Luxemburg verwerft door zijn huwelijk de macht over het koninkrijk Bohemen (tot 1346).

Rhodos

De Johannieterorde verhuist de zetel van haar orde van Cyprus naar Rhodos.

Laatste wijziging 08-01-2012 - Aanpassing in 1308 (vervangen "Wittelsbach" door "Luxemburg")
27-05-2007 - Nieuwe iconen
28-04-2007 - Omzetting naar nieuwe stijl