Holland - Friesland

Opstand van het "Kaas- en Brood volk": boeren uit Kennemerland en West Friesland verzetten zich tegen de bemoeiingen van Bourgondië en de belastingen die door hen worden opgelegd. Albrecht van Saksen zal deze opstand echter weten neer te slaan.

Quinten Matsijs

Quinten Matsijs (°±1466 Leuven +30 sep 1530 Antwerpen), Vlaams schilder, wordt in het schildersgilde van Antwerpen opgenomen. Zijn werken zijn eenvoudig, natuurlijk en vaak religieus getint. Onder andere "de Graflegging", "Jezus Christus", "Maria" en "de Wisselaars".

Bohemen - Hongarije

De Habsburgers maken een erfenisverdrag op met Hongarije en Bohemen.

Congo

Koning Nzinga Nkuvu van Congo laat zich door Portugese missionarissen dopen en tot het christendom bekeren. Veel van zijn onderdanen volgen dit voorbeeld.

Frankrijk - Canada

Jacques Cartier (°1491 +1557), stichter van Nieuw Frankrijk, of Frans Canada.

Frankrijk - Habsburgers

Als koning Karel VIII verneemt dat Maximiliaan van Habsburg bij volmacht getrouwd is met Anne van Bretagne, valt hij het gebied binnen. Koning Karel VIII dwingt Anne van Bretagne met hem te trouwen, waardoor hij Bretagne verwerft. Nochtans was Margaretha van Bourgondië voorbestemd om met de Franse koning te trouwen.

Habsburgers - Nederlanden

mar: hertog Karel van Egmont van Gelre wordt door de Franse koning vrijgelaten tegen een losprijs. Hij is een zoon van Adolf van Egmond, en zal over Gelre bewind voeren (tot 1538), waar hij trouwens als hertog wordt erkend. Hiermee komt een einde aan het Bourgondische gezag in het hertogdom. Later verzet hij zich tegen Karel V, die Gelre bij de Habsburgse Nederland wil inlijven.

15 mei: Albrecht van Saksen heeft niet zoveel problemen om de opstand van het Kaas-en-Brood-Volk neer te slaan in de buurt van Heemskerk. De plaatselijke boeren blijven zich nl. verzetten tegen de Bourondische belastingen en de invloed ervan op het bestuur.

16 jun: Jan Van Coppenhole wordt op de Vrijdagmarkt in Gent onthoofd, in opdracht van Maximiliaan. Hierop geeft de stad Gent zich over aan Maximiliaan, waardoor de 2de opstand van Vlaanderen tegen de Habsburgers een einde kent.

12 okt: de opstandelingenleider Filips van Kleef moet zijn steunpunt Sluis ook prijs geven. Dit wordt het definitieve einde van de Jonker Fransenoorlog, en besluit de twisten tussen de Hoeken en de Kabeljauwen.

Holland -Desiderius Erasmus

Desiderius Erasmus (°27 okt 1469 Rotterdam +12 jul 1536 Bazel CH) wordt priester gewijd. Hij reist in Engeland, Frankrijk, Duitsland en Italië. Daarbij komt hij in contact met de grootste geleerden van zijn tijd, waarmee hij goede betrekkingen onderhoudt. Hij treedt korte tijd later uit het klooster en wordt secretaris van de bisschop van Kamerijk. Hij vestigt zich in Leuven.

Verdrag van Étaples

Tussen Frankrijk en Engeland.

Italië - de Medici

Piero de Medici heerst over de Florentijnse republiek (tot 1494). Hij is een zoon van Lorenzo I de Medici. Hij heeft een broer Giovanni, die later paus Leo X wordt.

Lorenzo II de Medici (°9 sep 1492 Florence +4 mei 1519 Florence) wordt geboren als zoon van Piero II. Hij zal later Giulian opvolgen. Ook krijgt hij van paus Leo X de titel van hertog van Urbino. Hij krijgt een dochter Catharina, die later trouwt met Hendrik II van Frankrijk, en daardoor koning van Frankrijk wordt.

Spanje

jan: Granada wordt door de Christenen overgenomen onder het bestuur van koning Ferdinand II de Katholieke van Spanje en koningin Isabella.  Hiermee is de Reconquista voltooid.

Grootinquisiteur Tomàs de Torquemada spoort alle Spanjaarden aan om de Joden en de Moren van het grondgebied te verdrijven, na de val en verovering van Granada.

Spanje - Columbus

12 okt: Cristóbal Colón (of: Christophorus Columbus) (°aug/okt 1451 Genua +21 mei 1506 Valladolid), Italiaans ontdekkingsreiziger, zeilt weg uit Palos in opdracht van de Spaanse koningen. Na een tocht van 62 dagen, ontdekt hij San Salvador, daarna Cuba en dan Hispañola (Haïti). In de gedachte Indië ontdekt te hebben, noemt hij de eilanden West-Indië. Door de ontdekkingen van Colón regeert het Spaanse koningshuis ook over de Amerikaanse bezittingen. De ontdekking van de Nieuwe Wereld wordt ook wel eens als het einde van de Middeleeuwen beschouwd.

Tabak wordt gevonden in Santo Domingo.

Paus Alexander VI

Tot 1503 (°1431 als Rodrigo Borgia in Spanje).

Habsburgers - Nederlanden

19 aug: Maximiliaan van Oostenrijk volgt in principe zijn vader op, op de troon, maar de Staten-Generaal vragen hem om de 15 jarige Filips de Schone meerderjarig te verklaren. Deze neemt de troonopvolging waar, en regeert over de Nederlandse gewesten. Bij zijn intrede weigert hij te zweren op het Groot-Privilege. Als tegemoetkoming neemt hij in zijn raad Nederlanders op, waaronder Willem van Croy (heer van Chièvres) en Jan van Glymes (heer van Bergen op Zoom). Op die manier wordt hij beter geaccepteerd.

Keizer Frederik III overlijdt. Zijn zoon keizer Maximiliaan I van Habsburg / van Oostenrijk (°1459 Wiener Neustadt +1519 Wels) regeert (tot 1519). Hij probeert de macht te centraliseren.

Antwerpen - Anna Bijns

Geboorte van Anna Bijns (+10 apr 1575 Antwerpen), dichteres. Vooral bekend om strijdgedichten tegen godsdienstig verval.

Duitsland - Hans Holbein sr.

Hans Holbein de Oudere (°±1465 Augsburg? +1524), Duits schilder, werkt samen met beeldhouwer Michael Erhart aan het "Weingartener Altar" voor de dom van Augsburg.

Engeland

De titel "Lord of the Isles" wordt afgeschaft.

Frankrijk - Habsburgers - Vrede van Senlis

23 mei: tussen Maximiliaan I van Oostenrijk en Karel VIII van Frankrijk. Hierbij geeft Karel VIII volgende streken terug: Artois, Franche-Comté en Charolais. Hij behoudt Bourgondië. Ook de dochter van Maximiliaan - Margaretha - keert bij haar vader terug, als Karel VIII van Frankrijk besluit om niet met haar te trouwen.

Spanje - Columbus

Cristóbal Colón ontdekt Puerto Rico, Antigua en Jamaica.

Tsjechosolvakije - Praag

In Praag wordt gebouwd aan de Vladislav hal, in het kasteel van de stad (tot 1515). De werken gebeuren onder toezicht van architect Benedikt Ried.

Zwitserland - Paracelsus

nov: Paracelsus (of: Philippus Aureolus Teophrastus Bombastus von Hohenheim) (°10-14 nov 1493 Einsiedeln +24 sep 1541 Salzburg) wordt geboren. Hij wordt later Zwitsers geneeskundige, natuurfilosoof en alchemist.

Gelre - Habsburgers

Tussen Karel van Egmond (van Gelre) en Filips de Schone wordt een schijnverdrag gesloten: er wordt een scheidsgerecht ingesteld, dat zal bepalen wie recht heeft op Gelre en Zutphen.

Frankrijk - Italië

3 sep: als erfgenaam van René van Anjou, gaat koning Karel VIII van Frankrijk naar Napels, om dat koninkrijk in bezit te nemen. Hij wordt gesteund door hertog Ludovico Sforza il Moro van Milaan.

Duitsland - Albrecht Dürer

Albrecht Dürer (°1471 Nürenberg +1528 Nürenberg) trouwt in Nürenberg met Agnes Frey. Ze hebben geen kinderen samen.

Italië

Het Italiaans gebied wordt vanaf nu een strijdobject tussen Habsburg, Aragon en Valois.

Piero II de Medici (°15 feb 1471 Florence +28 dec 1503 Cassino) wordt door Savonarola verbannen uit Florence, nadat hij vernederende vredesvoorwaarden van de franse koning Karel VIII aanvaardt.

Sanzio - Pacioli

Rafaël Sanzio (of Santi) (°1483 Urbino +1520 Rome) wordt leerling van Il Perugino.

Luc Pacioli (eigenlijk: Luca di Borgo Paciulo) (°±1445 Borgo San Sepolcro +na 1509), Italiaans wiskundige en franciscaner monnik, beschrijft in "Summa de Arithmetica" de techniek van de dubbele boekhouding.

Portugal - Spanje -

Verdrag van Tordesillas

7 jun: de nieuw ontdekte en nog te ontdekken gebieden worden verdeeld tussen Portugal en Spanje.

Rusland

In Nowgorod wordt het Peterhof gesloten, waardoor de handel met de Duitse Hanze stopt.

Spanje - Castilië

Onder Ferdinand II van Aragon en Isabella I van Castilië wordt Granada veroverd op de Moren.

Onder hun bescherming ontdekt Cristóbal Colón Amerika.

Gelre

Het scheidsgerecht, ingesteld door Karel van Egmond (van Gelre) en Filips de Schone komt niet tot een zinnige uitspraak in de rechten op Gelre en Zutphen.

Oorlog

Oorlogen tussen Frankrijk en Italië (tot 1516). Karel VIII doet vergeefs aanspraak op de troon van Napels. Spanje en Habsburg sluiten een liga. Engeland en de Italiaanse staten spannen samen en verdrijven koning Karel VIII uit Napels.

Duitsland - Rijksdag van Worms - Eeuwige Landvrede

Ontstaan van het Rijkskamergerecht, dat de hoogste rechtsinstantie wordt. Voorzitter is de aartskanselier, de keurvorst van Mainz.

Italië - Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci (°1452 Vinci, Toscane +1519 Amboise) werkt aan "het Laatste Avondmaal" (tot 1498). Hij werkt met olieverf en tempera (terwijl tot dan toe vooral de frescotechniek gebruikt werd.

Portugal - Manuel I

Koning Manuel I van Portugal (tot 1521). Hij zorgt er mee voor dat Portugal een koloniale mogendheid wordt.

Holland - Simonsz - Erasmus

Menno Simonsz (°1496 Witmarsum +1561 Wüstenfelde DE), Nederlands hervormer. Hij erkent alleen de doop van volwassenen, is tegen geweld en beleidt een ondogmatisch christendom.

Desiderius Erasmus (°27 okt 1469 Rotterdam +12 jul 1536 Bazel CH) neemt de voornaam Desiderius aan.

Nederlanden - Engeland - Magnus Intercursus

24 feb: handelsverdrag met Engeland. Hierdoor worden de handelsbetrekkingen hersteld tussen Filips de Schone en koning Hendrik VIII van Engeland.

Habsburgers - Spanje

Aartshertog Filips de Schone trouwt met Johanna van Aragon (de Waanzinnige), de dochter van de Spaanse vorsten Ferdinand van Aragon en Isabella van Castilië. Door dit huwelijk maakt Filips kans om erfgenaam te worden van de Spaanse kroon, wat echter pas in 1504 bevestigd zal worden. Hun zoon Karel krijg later (in 1516) de hele Spaanse erfenis.

Eigenlijk is dit huwelijk een onderdeel van de buitenlandse politiek van Maximiliaan, de vader van Filips de Schone.

Lodewijk van Bodeghem huwt met Anna Van Aelst. Hun enige zoon François wort oppervalkenier bij de hertogin van Parma. François huwt later met Clara Troncke.

Frankrijk - Marot

Clément Marot (°1496 +1544), Frans dichter en schrijver van ballades, rondelen, hofpoëzie en satirische werken.

Italië - Michelangelo

Michelangelo (eig. Michelangelo Buonarroti) (°1475 Caprese, Toscane +1564 Rome) maakt in Rome het beeld "Bacchus". Korte tijd later maakt hij de "Pietà".

Portugal - Jodenvervolging

Ook in Portugal neemt men nu deel aan de inspanningen om de Joden van het Iberische grondgebied te verdrijven.

Habsburgers

Margareta van Oostenrijk (°1480 Brussel +1 dec 1530 Mechelen) huwt met de Spaanse erfprins Juan, die echter kort daarop overlijdt.

Duitsland - Menchton - Holbein jr.

Philipp Melanchton (°1497 +1560), Duits kerkhervormer. Hij is bevriend met Luther. Hij schrijft de "Augsburgse Geloofsbelijdenis".

Hans Holbein de Jonge (°einde 1497? Augsburg +29 nov 1543 Londen), tweede zoon van Hans Holbein de Oude.

Engeland - John Cabot

24 jun: Giovanni Caboto / John Cabot (°1425 Genua +±1499) en zijn zoon Sebastiano (°±1476 +1557) ontdekken het noord Amerikaanse vasteland: Labrador en Newfoundland.

Italië - Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci (°1452 Vinci, Toscane +1519 Amboise) voltooit het "Laatste Avondmaal".

Polen - Slag bij Cozmin

De Polen lijden de nederlaag in de slag bij Cozmin. Onder bestuur avn Johan I Albrecht (en later Alexander) wordt het gebied ingesloten door de Habsburgers, de legers van Moskou en de Turken.

Portugal - Vasco da Gama

8 jul: Vasco da Gama (°1469 Sines +24 dec 1524 Cochin), Portugees ontdekkingsreiziger, vertrekt met 4 schepen uit Lissabon, vaart rond Kaap de Goede Hoop om op die manier een zeevaartweg naar India te vinden.

Wales

Een opstandig leger van Welshmen uit Cornwall wordt buiten Londen verslagen.

Habsburgers - Gelre

jul: Maximiliaan van Habsburg is zinnens om met zijn leger hardhandig het gebied van Gelre in te palmen. Dit lukt echter niet, o.a. omdat zijn eigen zoon Filips de Schone deze daad niet steunt.

Albrecht van Saksen, de stadhouder die Filips de Schone heeft aangeduid, wordt gouverneur van Friesland. Ook Groningen weet voorlopig zijn zelfstandigheid te bewaren.

Vrede van Senlis

2 aug: Filips de Schone herbevestigt de Vrede van Senlis met de nieuwe Franse koning Lodewijk XII. Filips ziet daarbij af van zijn aanspraken op Bourgondië en Gelre.

Duitsland - Albrecht Dürer

Albrecht Dürer (°1471 Nürenberg +1528 Nürenberg) is teruggekeerd van een reis naar Italië. Hij maakt "Apokalypse", een reeks houtsneden die voor het einde van de Duitse middeleeuwse kunst staan.

Frankrijk - Lodewijk XII

Lodewijk XII (°1462 Blois +1515 Parijs) regeert (tot 1515). Hij is een achterkleinzoon van Karel V de Wijze, en erfgenaam van de Visconti.

Italië - fra Girolamo - Michelangelo

Savonarola of fra Girolamo (°1452 Ferrara +1498 Florence) maakt zich gehaat bij het kerkelijk bestuur en ook dat van Florence. Hij wordt gearresteerd en in Florence als ketter op de brandstapel gezet.

Giovanni delle Bande Nere (de Medici) (°6 apr 1498 Forli +30 apr 1526 Mantua) wordt geboren. Hij wordt later "condottiere" of aanvoerder van huurlingen.

Michelangelo (°1475 Caprese, Toscane +1564 Rome) maakt de marmeren "Pietà". Het beeld staat in de Sint Pietersbasiliek in Rome.

Portugal - da Gama

De Portugezen richten een directe zeeroute in van Europa naar Indië (langs kaap de Goede Hoop), nadat Vasco da Gama (°±1460 +1524) op 20 mei langs deze route in de haven van Calicut in India is aangekomen.

Spanje - Columbus

Cristóbal Colón ontdekt de Orinoco-monding (tot 1500), waar later Panama wordt gesticht. Columbus vaart naar Zuid-Amerika.

Erasmus - Engeland

Desiderius Erasmus (°27 okt 1469 Rotterdam +12 jul 1536 Bazel CH) reist naar Engeland, en komt in contact met Thomas More.

Frankrijk - Italië / Milaan

Lodewijk XII verovert Milaan.

Duitsland - Schwabenoorlog

Begin van de Schwabenoorlog. Nog hetzelfde jaar maakte de vrede van Bazel een einde aan de strijd. Zwitserland wordt onafhankelijk, en maakt zich los van het Habsburgse rijk.

Italië - da Vinci

Leonardo da Vinci (°1452 Vinci, Toscane +1519 Amboise) trekt naar Padua, nadat de Fransen Milaan bezet hebben. Hij reist nog verder door naar Venetië en uiteindelijk Florence.

Spanje - Ojeda - Zuid Amerika

Ojeda ontdekt Venezuela.

Habsburgers - Karel V

24 feb: Karel V (°24 feb 1500 Gent +1558 San Yuste ES) wordt geboren in het Prinsenhof in Gent. Hij is een zoon van Filips I de Schone x Johanna van Aragon (later: van Castilië, de Waanzinnige).

Holland - Groningen

21 aug: Albrecht van Saksen sluit na een mislukt beleg een wapenstilstand met de stad Groningen. Hij laat kort daarna het beleid over aan zijn zonen Hendrik en George. Albrecht van Saksen sterft korte tijd later, en wordt in Friesland opgevolgd door zijn zoon George van Saksen.

Desiderius Erasmus (°27 okt 1469 Rotterdam +12 jul 1536 Bazel CH) publiceert "Adagia", een verzameling van Latijnse spreekwoorden.

Vlaanderen - Mariken Van Nieumegen

Rond deze tijd wordt Mariken van Nieumegen geschreven, een gedramatiseerde Marialegende, tevens het oudst bewaarde mirakelspel.

Frankrijk - Hugenotenoorlogen - Milaan

Koning Karel IX van Frankrijk (tot 1574). Tijdens zijn bewind worden er 4 Hugenotenoorlogen uitgevochten, en vindt de Bartholomeusnacht plaats (in 1572).

Koning Lodewijk XII van Frankrijk bezet Milaan. De Zwitsers komen ter hulp bij de slag in Novara, en zullen in 1503 bij het verdrag van Arona het gebied van Tessino worden toegewezen.

Charles Dumoulin (°1500 +1566), Frans rechtsgeleerde.

Duitsland -

Rijksdag van Augsburg

Met de intichting van een steden-rijksregering (tot 1502). Peter Henlein vindt het horloge uit - het Neurenbergse ei.

Nieuw Perzische Rijk

Ontstaan van het Nieuw-Perzische rijk onder bewind van de sji-itische sjah Ismail I (tot 1524).

Portugal - Cabral

Pedro Àlvarez Cabral (°±1460 Belmonte +1526 Santarem) ontdekt Brazilië, na een reis langs de Kaapverdische Eilanden. Later sticht hij in Cochin in het zuidwesten van India het eerste Portugese handelskantoor.

Spanje - Díaz - Corte-Reál

Bartolomeu Díaz (°±1450 +29 mei 1500 nabij Kaap de Goede Hoop) ontdekt Madagascar.

Corte-Real verkent de kust van Groenland en Labrador.

Wereld

Op de aarde leven ongeveer 500.000.000 mensen.