Conferentie van Londen - België onafhankelijk

11 jan: de Conferentie van London erkent de nieuwe staat België.

Ze vaardigt de januari-protocollen uit, die de afscheiding van België regelen, en waardoor België wordt afgescheiden van Nederland.

De protocollen worden aanvaard door koning Willem I, maar worden verworpen door het Belgische Nationale Congres, omdat Nederland de grenzen van 1790 zal behouden, dat het Luxemburg zal behouden en dat België 16/31 van de staatsschuld moet overnemen.

3 feb: hertog de Nemours, de tweede zoon van koning Louis-Philippe van Frankrijk, wordt door het Nationale Congres verkozen als nieuwe soeverein. Engeland is het echter niet eens met deze keuze, en de hertog de Nemours weigert.

Erasme Louis baron Surlet de Chokier (°Gingelom 27 november 1769 +Gingelom 7 augustus 1839) neemt het regentschap van de nieuwe staat op zich.

5 feb: de kanonneerboot van Jan Carel Josephus van Speijk (°Amsterdam 31 januari 1802 +Antwerpen 5 februari 1831) dreigt op de Schelde in Antwerpen in handen te vallen van de Belgen. Nog liever dan zich over te geven blaast hij zelf het schip op. In de ogen van de Noord-Nederlanders sterft hij als held.

7 feb: de Belgische grondwet wordt afgekondigd. Ze voorziet in een parlementaire monarchie met twee Kamers: een Senaat verkozen uit de aristocratie, en een Kamer van Afgevaardigden. Beide worden verkozen door censuskiezers. Er vormt zich een katholiek-liberale alliantie (tot 1840), en de ministers zijn verantwoording verschuldigd aan de Kamers (in het Nederlandse stelsel is deze verantwoordelijkheidsplicht nog steeds naar de koning gericht).

4 jun: Leopold van Saksen-Coburg (°16 dec 1790 Coburg +10 dec 1865 Laken) wordt gekozen tot koning der Belgen. Hij zal deze functie pas aanvaarden nadat in de 18 artikelen van juni de scheidingsvoorwaarden tussen Nederland en België zijn gewijzigd, ten gunste van België, en de Belgen die ook aanvaarden. Koning Willem I verwerpt deze voorwaarden echter.

21 jul: koning Leopold I van Saksen-Coburg doet als 1ste koning van België zijn intrede in De Panne, en legt de eed af. Hij voert het bewind tot 1865. Hij is de jongste zoon van hertog Franz van Saksen - Coburg, en huwde op 2 mei 1816 met Charlotte, de dochter van koning George IV van Engeland. Charlotte overleed echter in nov 1817 bij de bevalling van een doodgeboren kind. Leopold hertrouwde op 9 aug 1832 met Louise Marie, de dochter van de Franse koning Louis Philippe. Ze kregen 4 kinderen: Lodewijk Filips, Leopold, Filips en Charlotte. Hij wees een eerder aanbod voor de Griekse kroon af in 1830.

2-12 aug - Tiendaagse Veldtocht: het Nederlandse leger verslaat de Belgen nabij Hasselt en nabij Leuven. Een Frans leger dat wordt aangevoerd door maarschalk Gérard (°Damvillers 4 april 1773 +Parijs 17 april 1852), verdrijft de Nederlandse troepen, die zich moeten terugtrekken.

okt: de 24 artikelen van oktober die het Londense congres uitvaardigt, bevatten betere voorwaarden voor Nederland. Hierover wordt nog fel gediscuteerd, maar de artikelen worden uiteindelijk aangenomen in het Belgische parlement. Koning Willem I verwerpt de artikelen echter opnieuw. Een deel van Luxemburg wordt aan België overgedragen.

15 nov - de 24 Artikelen: in Londen wordt een nieuwe scheidingsovereenkomst ondertekend. Hoewel deze beter uitkomt voor Nederland, weigert Willem I te tekenen.

België - de Mérode - Postnetwerk - Meunier

Graaf Philippe Félix Balthazar Otto Ghislain de Mérode (°Maastricht 13 apr 1791 +Brussel 7 feb 1857), Belgisch staatsman. Hij nam in 1830 deel aan de Belgische Opstand en wordt nu minister zonder portefeuille.

De Belgische regering beslist om een landelijk postnetwerk op te richten. Later (in 1836) zullen de Belgische Posterijen worden opgericht.

Constantin Meunier (°12 apr 1831 Etterbeek +4 apr 1905 Elsene), Belgisch beeldhouwer. Zijn werk straalt krachtig realisme uit, vooral in de afbeeldingen van arbeidersfiguren: mijnwerkers, smeden, landbouwers,...

Nederland - Mesdag

Hendrik Willem Mesdag (°1831 +1915), Nederlands schilder, met vaak de zee als onderwerp. Hij is ook de persoon die de collectie schilderijen samenstelt van het museum van 's Gravenhage.

Frankrijk - Manet

Edouard Manet (°23 jan 1832 Parijs +30 apr 1883 Parijs), Frans impressionistisch schilder van o.a. "de absintdrinker" en "Déjeuner sur l'herbe".

Groot Brittannië - Ross - Faraday

James Clark Ross (°15 apr 1800 Londen +3 apr 1862 Aylesbury), Brits poolreiziger, bereikt als eerste de magnetische noordpool.

Michael Faraday (°22 sep 1791 Newington Butts +25 aug 1867 Hampton Court), Brits natuurkundige, ontdekt elektrische inductie. Hierdoor kan mechanische energie worden omgezet in elektrische energie. Dit is de grondslag voor de techniek van een dynamo en een generator.

Italië - Mazzini

Giuseppe Mazzini (°22 jun 1805 Genua +10 mar 1872 Pisa), Italiaans revolutionair, sticht "Jong Italië", een geheime bond ter bevordering van de Italiaanse eenheid.

Schotland - Maxwell

James Clerk Maxwell (°13 jun 1831 Edinburgh +5 nov 1879 Cambridge), Schots wis- en natuurkundige. Hij bestudeert het fundamentele verband tussen elektriciteit en magnetisme.Ook bewijst hij dat lichtgolven elektromagnetische golven zijn.

Vaticaan - Paus Gregorius XVI

(tot 1846) Hij bevordert de wereldmissies en is een tegenstander van het liberalisme. Hij stelt de Gregoriusorde in, een pauselijke ridderorde.

Zuid-Afrika - Joubert

Generaal Piet (Petrus) Joubert (°1831 +1900), Zuid Afrikaans generaal van de Boeren. Gedurende de Boerenoorlog leidt hij de belegering van Ladysmith.

Conventie van Mainz

Handelt over de Rijnvaart. Bij het Congres van Wenen werd nl. bepaald dat de Rijn vrij moet zijn van tol, en dat tot aan de zee. De Nederlandse koning Willem I houdt staande dat de oorspronkelijke betekenis was:"... vrij van tol tot daar waar eb en vloed merkbaar zijn..." en dat Nederland dus tol mag heffen op de benedenloop van de Rijn. De Conventie van Mainz wijst deze interpretatie resoluut af.

Helman - Kasteel van Boechout

26 apr: geboorte in Brussel van Ulric Hubert Helman de Grimberghe (°Brussel 26 apr 1832 +Brussel 28 feb 1877), zoon van Louis Maria Jozef Hubert Helman (°Würzburg 23 mei 1795 +Hyères 25 jan 1870) en Sofie Louise Françoise Lacuée de Cessac (°Parijs +Brussel 58 jaar).

Grote verbouwingswerken aan het kasteel van Boechout, waarbij alleen de donjon bewaard blijft.

Onafhankelijkheid van België

Engeland en Frankrijk eisen dat koning Willem I de nog bezette gebieden op Belgisch grondgebied terug geeft.

Koning Willem weigert, met als gevolg dat de grote Europese mogendheden een embargo opleggen aan de Nederlandse schepen. Ze blokkeren de Nederlandse havens.

4 dec: Maarschalk Gérard (°Damvillers 4 april 1773 +Parijs 17 april 1852) verovert met een Frans leger de citadel van Antwerpen. Hij laat de kanonnen gedurende 19 dagen salvo's afschieten op de stadsverdediging.

23 dec: capitulatie van de Nederlanders.

België - Koning Leopold I

Koning Leopold I van Saksen-Coburg (°1790 +1865) huwt met Louise-Marie (°Palermo 3 apr 1812 +Oostende 11 okt 1850), dochter van de Franse koning Louis-Philippe. Koning Leopold I van België stelt een ridderorde in: de Leopoldsorde. Het is de oudste en hoogste ridderorde in België.

Frankrijk - Eiffel - Ferry

Napoleon II sterft ten gevolge van tuberculose in Oostenrijk.

August Eiffel (°1832 +1923), ingenieur. Hij ontwerpt het plan voor de Eiffeltoren die in 1899 in Parijs gebouwd wordt.

Jules Ferry (°1832 +1893), Frans staatsman. Als minister van onderwijs schaft hij godsdienstonderricht af. Als eerste minister bevordert hij de koloniale politiek, o.a. door de verovering van Tunis (in 1881), Tonkin en Madagaskar (1885).

Groot Brittannië - Reform Bill

Grondige hervormingen in de Britse kieswet, waardoor ook de middenklasse inspraak krijgt in het parlement.

Oostenrijk - Ferdinand

Aartshertog Ferdinand van Oostenrijk (°1832). Hij is een broer van keizer Frans Josef van Oostenrijk, en huwt later met Charlotte van België.

Londense Conventie

21 mei - Londense Conventie: tussen Engeland, Frankrijk en Nederland. Het gevolg is een wapenstilstand, met handhaving van het actuele status-quo. Dus houdt België Luxemburg en Limburg bezet, maar Engeland en Frankrijk zullen het embargo tegen Nederland opheffen.

Zowel België als Nederland zorgt ervoor dat de troepen op sterkte blijven.

Nederland - Katoen - Kern

De Nederlandse regering besluit om de katoenindustrie in het noorden van het land aan te moedigen. Concreet gebeurt dit o.a. in Twente voor Thomas Ainsworth (°Bolton-le-Moors 22 december 1795 +Nijverdal 13 februari 1841) en de weversschool in Goor, en ook in Haarlem waar zich Zuid-Nederlandse migranten vestigen.

Door lijnwaadcontracten af te sluiten, krijgt de katoenindustrie goede afzetmogelijkheden in de kolonies.

Johan Hendrik Caspar Kern (°Java 1833 +Utrecht 1917), Nederlands taalkundige en hoogleraar. Hij schrijft over de Maleis-Polynesische talen.

Duitsland - Brahms

Johannes Brahms (°Hamburg 7 mei 1833 +Wenen 3 april 1897).

Frankrijk - Duployé

Emile Duployé (°1833 +1912), priester. Hij ontwerpt een stenografisch systeem.

Factory Act (Fabriekswet)

De wettelijke minimumleeftijd voor fabrieksarbeid wordt voor heel Groot Brittannië vastgelegd op 9 jaar. Slavernij wordt afgeschaft.

Strijd tegen de Padri's

Het Nederlands bestuur gaat de strijd aan tegen een islamitische sekte op Sumatra: de Padri's. Dit is nodig om het gezag in Padang en de bovenlanden uit te breiden. De strijd duurt tot 1837.

Noorwegen - Lie

Jonas Lie (°1833 +1908), Noors schrijver van realistische romans en fantastische verhalen ("Het Gezin op Gilje" en "Kobolden").

Spanje - Isabella II - Karel V

Ferdinand VII van Spanje (°Escorial Madrid 14 oktober 1784 +Madrid 29 september 1833) doet troonsafstand ten voordele van zijn dochter Isabella II Maria Louisa (°Madrid 10 oktober 1830 +Parijs 10 april 1904).

Dit is de aanleiding tot de 1ste Carlistenoorlog, die door Carlos wordt gevoerd met zijn aanhangers (Carlisten) tegen zijn zuster Isabella II (tot 1839). Carlos treedt vanaf dan op als koning Karel V. In 1839 moet hij naar Frankrijk vluchten.

Koningin Isabella II van Spanje komt op de troon als gevolg van de troonsafstand van haar vader. Ze regeert (tot 1868) op absolutistische manier, en wordt van de troon gestoten.

België

7 feb: oprichting van de Koninklijke Militaire School (KMS) in Brussel. Hier kan men de opleiding tot beroepsofficier volgen.

1 mei: wet met betrekking tot het aanleggen van een stelsel van spoorwegen, met Mechelen als centraal punt.

1 aug: het ministerie van Lebeau - Rogier valt, vanwege een conflict met de koning. Deze laatste heeft duidelijk zijn rol niet begrepen, die nochtans in de grondwet wordt vastgelegd.

Het kabinet De Theux de Meylandt (°Sint-Truiden 26 februari 1794 +Heusden 21 augustus 1874) wordt geïnstalleerd, en zorgt ervoor dat tal van wetten worden aangenomen

20 nov: stichting van de liberale Vrije Universiteit van Brussel, en een katholieke vrije universiteit in Mechelen. Deze worden opgericht naast de 3 rijksuniversiteiten (Leuven, Luik, Gent). Nog geen jaar later zal de campus van de universiteit van Mechelen overgaan naar Leuven.

Rosalie Loveling (°Nevele 19 mar 1834 +Nevele 4 mei 1875), Vlaams schrijfster. Ze werkt samen met haar 2 jaar jongere zuster.

Nederland

De "Akte van Afscheiding en Wederkering" geeft het ontstaan van een calvinistische kerkgemeenschap in Luxemburg. De afgescheidenen (ds. Hendrick de Cock en ds. Scholte) vinden de Grote Kerk niet streng genoeg. De gereformeerden beginnen zich hierop af te splitsen van de Nederlandse Hervormde Kerk.

De regering treedt echter op en onderneemt maatregelen.

Duitsland - Zollverein

1 jan: een tolunie tussen een aantal Duitse staten wordt afgesloten ter bevordering van handel en industrie.

Frankrijk - Degas

Edgar Degas (°1834 - +1917), schilder van o.a. portretten, ballettaferelen en paardenwedrennen in impressionistische stijl.

Groot Brittannië - Melbourne - Morris

Viscount W. Lamb of Melbourne wordt Eerste Minister (tot 1841). Naar hem wordt de Australische stad Melbourne genoemd (in 1837).

William Morris (°1834 +1896), Brits kunstenaar die sterk beïnvloed wordt door een romantische visie op de middeleeuwen, die hij combineert met de socialistische opvattingen uit zijn eigen tijd. Publicaties van hem zijn "The Defence of Guenevere" en "The Well at the World's End". Ook de pamfletten "Chants for Socialists" en "Socialism: Its Growth and outcome" zijn van zijn hand.

Rusland - Mendelejev

Dimitri Ivanovitsj Mendelejev (Tobolsk, Siberië 8 februari 1834 +Sint-Petersburg 2 februari 1907), Russisch scheikundige. Hij is de ontwerper van het "Periodiek Stelsel", de tabel met de scheikundige elementen.

België - Spoorwegen - Coremans

5 mei: ingebruikname van de spoorlijn Mechelen-Brussel. Het is de eerste spoorwegverbinding op het Europese vasteland.

Eduard Coremans (°1 feb 1835 +2 nov 1910 Antwerpen), staatsman. Hij dient tal van wetten in in verband met het gebruik van Nederlands in België.

Oostenrijk - Ferdinand I

Ferdinand I van Oostenrijk regeert (tot 1848). Hij was zwakzinnig en liet in zijn plaats Metternich regeren.

Groot Brittannië - Jevons

William Jevons (°1835 +1882), Engels econoom, die o.a. "The theory of Political Economy" schrijft.

Italië - Lombroso

Cesare Lombroso (°1835 +1909), Italiaans geneeskundige en criminoloog. Hij stelt dat een misdadiger eerder een zieke is dan een schuldige.

Zuid-Afrika - Cronjé

Pieter Arnoldus Cronjé (°1835 +1911), Boerengeneraal, verslaagt herhaaldelijk de Engelsen.

Heel wat Afrikaanssprekende calvinistische boeren vertrekken uit de Britse kaapkolonie. Ze steken de Oranjerivier over, en stichten Oranje Vrijstaat (Transvaal).

Spoorlijn

In Mechelen wordt het spoorwegstation gebouwd (tot 1837).

België - Gemeentewet - Post - Loveling

30 mar: de Belgische gemeentewet geeft vrij veel zelfstandigheid aan de gemeentelijke overheden.

Oprichting van de Belgische Posterijen. Daarnaast blijven een aantal privébodes werkzaam, en zelfs de bodes van het kanton worden voorgedragen voor de functie als landelijke postbode. In elke gemeente wordt een postbus geplaatst, die alle dagen wordt gelicht door de landelijke postbode. De gemeentes krijgen een letterstempel in een cirkel, terwijl Kalfort en Wintam een letter krijgen in een zeshoek. Distributie van de post gebeurt voor Klein-Brabant via de postdiensten van Boom.

Reacties tegen de verfransing van Vlaanderen.

Virginie Loveling (°17 mei 1836 Nevele +1 dec 1923 Gent), Vlaams schrijfster. Ze werkt samen met haar 2 jaar oudere zuster.

Frankrijk - Fantin-Latour

Ignace Henri Fantin-Latour (°1836 +1904), Frans schilder. Hij is bekend om zijn bloemstukken en portretten in romantisch-impressionistische stijl.

Groot Brittannië - Dickens

Charles John Huffham Dickens (°7 feb 1812 Landport +9 jun 1870 Gadshill), Brits schrijver, geeft in maandelijkse afleveringen zijn roman "The posthumous papers of the Pickwick Club" uit.

Oostenrijk - von Sacher-Masoch

L. von Sacher-Masoch (°1836 +1895), Oostenrijks romanschrijver die in zijn boeken het fenomeen beschrijft van opgewekte wellust bij het ondergaan van pijn of lijden.

Texas - Slag bij Jacinto - Gilbert

21 apr: kolonisten verslaan de Mexicanen, en roepen de onafhankelijkheid van Texas uit.

Sir William Gilbert (°1836 +1911), Engels toneel- en operetteschrijver. De libretto's zijn luchtig. Samen met A. Sullivan creëert hij de komische "Savoy Opera".

België - Prins Filips - Conscience

Filips prins van België wordt geboren (°Laken 24 mar 1837 +Brussel 17 nov 1905). Hij is een zoon van Leopold I van België, en wordt graaf van Vlaanderen. Later heeft hij een zoon Albert, die de 3de koning van België wordt.

Op de markt verschijnt "De Leeuw van Vlaanderen" (Hendrick Conscience), waarin de strijd tussen de Vlamingen tegen Frankrijk van 1302 wordt beschreven. Hoofdheld van het verhaal is Robrecht van Bethune, die de bijnaam van "Leeuw van Vlaanderen" krijgt.

Nederland - Burgerlijk Wetboek - Arnhemse Courant

De "Arnhemse Courant" verschijnt en is de eerste krant van duidelijk liberale strekking in Nederland.

1 jan: Everhardus Johannes Potgieter (°Zwolle 27 juni 1808 +Amsterdam 3 februari 1875) richt "De Gids" op, bedoeld als algemeen kritisch en progressief-liberaal literair tijdschrift.

Canada

In Montréal komen Franse Canadezen aangevoerd door Louis Papineau in opstand tegen de Britse regering. In Toronto komen Engelse kolonisten aangevoerd door Mackenzie in opstand tegen de Britse regering. Tevergeefs.

Duitsland - Von Marées

Hans Von Marées (°1837 +1887), Duits klassiek schilder, die vooral monumentale werken maakt.

Frankrijk - Roelandslied

De eerste uitgave van het oudfranse epos "Het Roelandslied" komt op de markt. Het lied dateert van rond 1100.

Groot Brittannië - Victoria

Koningin Victoria van Engeland regeert (tot 1901) en volgt Willem IV op. Ze is een kleindochter van George III.

Afschaffing van de schandpaal.

USA - President Van Buren

Martin Van Buren (°5 dec 1782 Kinderhook NY +24 jul 1862 Kinderhook NY) wordt president van de Verenigde Staten (tot 1841).

België - Nederland

14 mar: koning Willem I verklaart zich bereid om de 24 artikelen van Londen van oktober 1831 te aanvaarden.

In België stelt men zich de vraag of Luxemburg en Limburg naar Nederland zullen gaan.

België - De Koninck

Lodewijk De Koninck (°1838 Hoogstraten +1924 Retie), Vlaams dichter.

Nederland - Wetboek

In Nederland worden het Burgerlijk Wetboek, het Wetboek van Koophandel en de Burgerlijke Rechtsvordering ingevoerd. Deze vervangen de Code Napoléon, die in 1811 werd ingevoerd.

Groot Brittannië - Victoria

28 jun: kroning van koningin Victoria (°Kensington Palace Londen 24 mei 1819 +Osborne House Isle of Wight 22 januari 1901) van Groot Brittannië en Ierland.

Oostenrijk - Mach

Ernst Mach (°18 feb 1838 Turas +19 feb 1916 Haar, München), Oostenrijks fysicus en filosoof. Naar hem wordt het getal M of Mach genoemd, dat de verhouding weergeeft tussen de snelheid van een lichaam en de snelheid van het geluid.

Verkenning Antarctica

Wilkes verkent Antarctica (1838-1842).

Vrede België - Nederland

19 apr: Nederland erkent de Belgische onafhankelijkheid en sluit het Eindverdrag. Het laatste wordt pas na grote discussies in het Belgische parlement aanvaard. Ze willen nl. de Limburgers en de Luxemburgers niet "uitleveren aan de vrees".

Voornaamste bepalingen:

1. Limburg en Luxemburg worden verdeeld. Koning Willem I blijft groothertog van Luxemburg.

2. Nederlands Limburg en Luxemburg worden lid van de Duitse Bond.

3. België zal voor altijd neutraal blijven. De neutraliteit wordt gegarandeerd door de grote mogendheden.

4. België moet jaarlijks 5 miljoen gulden betalen als rente voor de staatsschuld (aan Nederland).

Anton Reinhard Falck (°Utrecht 19 mar 1777 +Brussel 16 mar 1843), Nederlands staatsman, wordt vertegenwoordiger van de koning der Nederlanden in Brussel.

Luxemburg

Het westelijk deel van het hertogdom Luxemburg wordt bij België gevoegd als provincie Luxemburg. Het oostelijke deel blijft grootherdogdom, onder bestuur van de Nederlandse koning Willem III (tot 1890).

België - Daens

Liberalen en katholieken zullen nog tot 1847 blijven samenwerken in unionistische kabinetten. Het enthousiasme neemt echter met de jaren af. Dit komt aan de ene kant doordat de paus de stellingen van Lamenais (uit 1831) veroordeelt, en aan de andere kant omdat een aantal oud-orangisten zich bij de liberalen aansluiten. De laatsten zijn anti-clericaal. Zo ook de vrijmetselaarsloges, waar tal van liberalen lid van zijn. Dit is uiteraard niet naar de zin van de bisschoppen.

Adolf Daens (°Aalst 18 dec 1839 +Aalst 14 jun 1907), priester en sociaal leider die optreedt als één der eerste leiders van christelijke democratie in België. Hij wordt gesteund door zijn broer Pieter (°Aalst 10 jun 1842 +Aalst 26 mar 1918), drukker, die later zijn werk verder zet.

Verdrag van de 24 artikelen

Antwerpen moet voor de doorvaart van schepen een heel zware tol betalen.

Nederland - Beets

20 sep: de eerste Nederlandse spoorweg wordt in gebruik genomen, tussen Haarlem en Amsterdam.

Nicolaas Beets (°13 sep 1814 Haarlem +13 mar 1903 Utrecht), Nederlands auteur, publiceert onder het pseudoniem Hildebrand "Camera Obscura". Hierin wordt de Nederlandse bourgeoisie getypeerd beschreven.

China - Eerste opiumoorlog

Keizerlijk commissaris Lin Tse-Siu laat in Kanton een lading opium in beslag nemen en verbranden. De handel is zo goed als helemaal in handen van de Engelse Oostindische Compagnie, met als gevolg dat Britse oorlogschepen de kust van China bombarderen en bezetten. Na en tijd capituleren de Chinezen. Het Verdrag van Nanjing stelt China open voor buitenlandse handel (tot 1842).

Duitsland - Eichler -Kundt

August Wilhelm Eichler (°1839 +1887), Duits plantkundige, die zich vooral bezighoudt met de studie van de ontwikkeling van de bloemen.

August Adolf Kundt (°1839 +1894), Duits fysicus. Hij bestudeert de trillingen van het geluid.

Frankrijk - Daguerre & Nièpce - Cézanne  - Leclanché

9 aug: de Daguerrotypie wordt voorgelegd aan het Institut de France. Het is een uitvinding van Louis-Jacques Mandé Daguerre (°15 nov 1787 Cormeilles +17 jul 1851 Bry-sur-Marne) en Joseph Nicéphore Nièpce (°7 mar 1765 Châlon-sur-Saône +3 jul 1833 Gras). De daguerrotypie wordt beschouwd als het begin van de fotografie.

Paul Cézanne (°19 jan 1839 Aix-en-Provence +22 okt 1906 Aix-en-Provence), Frans schilder, grondlegger van meerdere moderne kunstvormen.

Georges Leclanché (°1839 +1882), Frans ingenieur en uitvinder van het galvanische element

België - Nothomb - Charlotte

Minister-president Jean Baptiste baron Nothomb (°Messancy 3 juli 1805 +Berlijn 16 september 1881) (tot 1845).

30 mei: er wordt een petitie overgemaakt aan de Kamer, om meer rechten te geven aan het gebruik van het Nederlands. Uiteraard zonder resultaat.

Charlotte van België (°Laken 7 jun 1840 +Meise 19 jan 1927), dochter van Leopold I, gemalin van Ferdinand van Oostenrijk, die keizer Maximiliaan van Mexico wordt.

Nederland

4 sep: een grondwetsherziening dringt zich op, als gevolg van de afscheiding van België. Een aantal staatslieden zien hier de mogelijkheid om verregaande hervormingen door te voeren. Dit zijn o.a. de liberalen Thorbecke en Doncker-Curtius, de katholieken Van Sasse van Ysselt en Le Sage ten Broek, en ook de anti-revolutionair Groen van Prinsterer.

Koning Willem is echter geen voorstander van hervormingen, en wijst de herziening af. Wel wordt de strafrechtelijke ministeriële verantwoordelijkheid ingevoerd. Hierdoor komt alleen de rechtmatigheid (en niet de doelmatigheid) van het ministeriëel beleid in aanmerking voor beoordeling door de Kamer.

Er wordt een giftige campagne gevoerd tegen koning Willem I, naar aanleiding van zijn huwelijksplannen met een katholieke Belgische gravin (Henriette d'Oultremont).

7 okt: koning Willem I doet troonsafstand, ten gunste van zijn zoon Willem II (°Den Haag 6 december 1792 +Tilburg 17 maart 1849).

Samuel de Lange (°Rotterdam 1840 +Stuttgart 1911), nederlands musicus. Hij is leraar aan het conservatorium in Stuttgart, en schrijft orgelsonates.

Luxemburg - Willem II

Willem II wordt ook koning van Luxemburg (tot 1849). Hij is gehuwd met Anna Paulowna (°Sint-Petersburg 18 januari 1795 +Den Haag 1 maart 1865), dochter van tsaar Paul I van Rusland.

Duitsland - Frederik Willem IV

Koning Frederik Willem IV van Pruisen regeert (tot 1861).

Groot Brittannië - Hardy

Thomas Hardy (°1840 +1928), Engels schrijver van pessimistische romans, o.a. "Tess of the D'Urbervilles".

6 mei: in Groot Brittannië wordt de eerste postzegel uitgegeven.

Nieuw Zeeland -

Verdrag van Waitangi

6 feb : in Nieuw Zeeland erkennen de Maori-stamhoofden de Britse souvereniteit. Daartegenover staat voor hen het behoud van hun grondgebieden.

Oostenrijk - Menger

Carl Menger (°1840 +1921), Oostenrijks econoom en stichter van de psychologische school met subjectieve waardenleer.

Rusland - Alaska

Alexander Kovalevski (°1840 +1901), Russisch dierkundige die zich vooral toelegt op de embryologie.

De Russisch-orthodoxe zendeling voor de Aleoeten, Iwan Veniaminov, wordt tot eerste bisschop van het bisdom Kamtsjatka - Aleoeten - Koerillen gewijd.

Schotland - Livingstone

David Livingstone (°19 mar 1813 Blantyre +1/4 mei 1873 Chitambo, Zambia), Schots ontdekkinsreiziger, gaat als zendeling naar Zuid-Afrika. Op zijn reis ontdekt hij de Victoriawatervallen, de bronnen van de Congo-rivier, het Nyassameer... Hij trekt dwars door Zuid Afrika langs de Zambezi naar de oostkust.

Kirkpatrick MacMillan, Schot, bouwt een fiets met hefbomen, eigenlijk de eerste trapfiets.

USA - Migranten

Een eerste golf van migranten trekt van Europa naar de Verenigde Staten. Ze zijn vnl. afkomstig uit Duitsland en Ierland.