Antwerpen - Waaslandtunnel

De Waaslandtunnel wordt gegraven (tot 1933), en is 2110 m lang.

België - Verdinaso

6 okt: Joris Van Severen (°Wakken 19 juli 1894 +Abbeville 20 mei 1940) richt Verdinaso op - het Verbond van Dietse Nationaal Socialisten. Het verbond heeft uitgesproken nationaal-socialistische en fascistische sympathieën. Joris Van Severen spiegelt zich aan zijn voorbeeld Mussolini.

Nederland - Economische crisis - NSB - Keuls

Verschillende banken komen in de problemen door de economische crisis, maar grote rampen kunnen vooralsnog worden vermeden. De Nederlandse gulden kan zich voorlopig nog handhaven. De werkloosheid neemt langzaam maar zeker catastrofale grootte aan.

In de tarwe-verwerkende industrie komt de wettelijke verplichting om buitenlands graan te vermengen met binnenlands graan. Dit geldt als steun voor de boeren die graanproducten verbouwen.

14 dec: ingenieur A.A. Mussert van Rijkswaterstaat en ambtenaar van de Provinciale Griffie van Geelkerken stichten de NSB. Aanvankelijk benadrukt de vereniging niet zo erg het nationaal-socialistisch karakter, maar zijn ze eerder rechtsautoritair ingesteld. In de beginperiode heeft de NSB zelfs joodse leden.

Naast de NSB worden nog twee partijen met dezelfde naam NSNAP opgericht. Deze volgen van bij het begin het model van de Duitse National-Sozialisten.

23 dec: als gevolg van de crisis-invoerwet komt het systeem van contingentering in voege, waardoor slechts een beperkte hoeveelheid van buitenlandse goederen mag worden ingevoerd, om de economie in eigen land draaiende te houden en te beschermen.

Yvonne Keuls (°Batavia 17 december 1931), Nederlands schrijfster van verhalen en romans ("Jan Rap en zijn maat").

China - Watersnood

Duitsland - Economische crisis

Verschillende Duitse banken komen in zware problemen als gevolg van de beurscrisis.

Frankrijk - President Doumer

President Doumer wordt staatshoofd (tot 1932).

Groot Brittannië - Devaluatie

Als gevolg van de wereldcrisis devalueert het Britse pond.

Japan - Mandsjoerije

Japan bezet Mandsjoerije (tot 1932).

Oostenrijk - Kreditanstalt

De Österreichische Kreditanstalt gaat failliet als gevolg van de beurscrisis.

Sovjet Unie - Gorbatsjov

Mikhaïl Gorbatsjov (°2 mar 1931), Russisch politicus. Hij wordt partijleider (1985) en president (1988).

2de Spaanse Republiek - Falanga

De uitslag van de verkiezingen pleit voor de republiek als staatssysteem, en koning Alfonso XIII (°Madrid 17 mei 1886 +Rome 28 feb 1941) verlaat het land.

Oprichting van de Falange, de Spaanse fascistische partij. Van 1939 tot 1976 zijn zij de enige partij in het land.

Vaticaan - Quadragesimo Anno

De paus vaardigt de encycliek "Quadragesimo Anno" uit, waarin meer aandacht wordt getrokken op sociale vraagstukken en het zoeken naar oplossingen door samen te werken.

USA - Black Muslims - Carothers

Oprichting van de Black Muslims (die opkomen voor de hegemonie van de zwarten).

Wallace Hume Carothers (°1896 +1937), Amerikaans chemicus, stelt de synthetische vezel samen en noemt het product "nylon".

België - Verkiezingen - Taalwetten - Crisis - Mercator - Glorieux

De schoolverkiezingen worden beheerst door de taalproblematiek en de vraag of aan de vrije scholen eigenlijk wel een subsidie kan worden toegekend. De echte crisis wordt niet aangepakt. Gevolg is dat de eigenlijke verkiezingen stroef verlopen, en dat de koning zich persoonlijk zal mengen.

28 jun / 14 jul: taalwetten voor het bestuur van lager en middelbaar onderwijs spreken in het voordeel van een eentalig Vlaanderen. De wetten zijn ook van toepassing op het vrije onderwijs.

5 sep: het opleidingsschip Mercator begint zijn eerste reis. Het schip is gebouwd op de scheepswerf van Ramage & Ferguson in het Schotse Leith. Het is een stalen barkentijn met drie masten; de lengte is 58 m en de breedte 10,6 m. Bij gunstige wind haalt de Mercator 13 knopen.

10 sep: in de Borinage ontstaan grote stakingen.

nov: in België voelt men meer en meer de gevolgen van de beurscrisis, met grote werkloosheid als gevolg, en een enorme inkrimping van de export.

dec: het liberaal-katholieke kabinet Charles De Broqueville (°Postel 4 december 1860 +Brussel 5 september 1940) krijgt extra volmachten om een versterkte deflatiepolitiek te voeren. Er wordt een crisisbelasting ingevoerd, met als gevolg dat de economie nog meer slabakt. De staatsbegroting heeft een tekort van één miljard Bfr.

François Glorieux (°27 aug 1932 Kortrijk), Vlaams dirigent, pianist en componist. Hij schrijft vooral ritmische muziek en liederen. Vanaf 1990 dirigeert hij het National Symphony Orchestra in Londen.

Antwerpen - Huysmans

Kamiel Huysmans (°Bilzen 26 mei 1871 +Antwerpen 25 feb 1968), Vlaams staatsman, wordt burgemeester van Antwerpen (tot 1946). Hij is socialist.

Nederland - Zuiderzee - Crisis - Van Doorne / DAF

28 mar: de Onafhankelijke Socialistische Partij wordt opgericht door Jacques de Kadt (°Oss 30 juli 1897 +Santpoort 16 april 1988).

28 mei: de "Afsluitdijk" aan de Zuiderzee wordt voltooid, na een bouwperiode van 5 jaar, en de afsluitdijk zelf is 32 km lang. De werken van de drooglegging zelf vorderen minder goed, omdat de regering het met minder en minder inkomsten moet doen.

29 jun: Jan Baars richt de Algemene Fascistenbond op.

20 sep: de Zuiderzee heet vanaf nu officieel IJsselmeer. Het noordelijke deel van de Zuiderzee heet Waddenzee.

Er wordt een crisis-zuivelfonds opgericht, om de boeren toch een redelijke melkprijs te garanderen.

In de Twentse tekstielsector breken terug stakingen uit. Niet dat de arbeiders overtuigd zijn om te staken, want op die manier zouden ze hun baan en inkomen kunnen verliezen. Vaak slikken ze extra-lange werktijden, en afhoudingen op het salaris.

Ernst Voorhoeve sticht het Noord-Nederlands Verbond van Dietse Nationaal Solidaristen, in navolging van het Vlaamse Verdinaso.

De NSB geeft voor het eerst het weekblad "Volk en Vaderland" uit. Een tijdje later sticht de NSB de jeugdafdeling "Jeugdstorm". Het duurt nog tot 1933 voor de NSB zijn ledenaantal fors ziet groeien.

Hubert Jozef van Doorne (°Horst 1 jan 1900 +Deurne 23 mei 1979) richt in 1928 zijn aanhangwagen­fabriek op, en noemt ze nu DAF. In 1950 begint hij in Eindhoven met de productie van bedrijfswagens, en in 1958 van personenwagens.

Australië - Sydney Harbour Bridge

Opening van de Sydney Harbour Brug.

Canada - Gould

Glenn Gould (°1932 +1982), Canadees concertpianist, bekend om zijn vertolking van werken van Bach en Beethoven.

Duitsland - Hitler

Hitler en zijn partij krijgen 36% van de stemmen.

Frankrijk - Lebrun - Malle

Albert Lebrun (°1871 +1950) wordt president (tot 1940).

Louis Malle (°1932), Frans filmregisseur, met aandacht voor detail. Hji verfilmt blijspelen, drama's en documentaires.

Groot Brittannië - Dawson

Christopher Dawson publiceert "The Making of Europe", een studie van de katholieke middeleeuwen.

Irak

Het koninkrijk Irak wordt ingesteld, nadat Groot Brittannië het mandaat over het land beëindigt. Een jaar later treedt Irak tot de Volkenbond toe.

Italië - Eco

Umberto Eco (°1932), schrijver, o.a. bekend van "De naam van de roos" en "De slinger van Foucault".

Saudi Arabië - Ibn Saoed

Koning Ibn Saoed (°1880 +1953), Arabisch koning. Hij verovert met de Wahabieten de heilige plaatsen Mekka en Medina. Hij herenigt het grootste deel van Arabië, dat naar hem Saoedi Arabië wordt genoemd. Daarop wordt het koninkrijk Saoedi-Arabië uitgeroepen en Ibn Saoed wordt de eerste koning ervan (tot 1953).

USA - Kitaj

Ronald Kitaj (°1932), Amerikaans schilder die de grondlegger is van de Britse pop-art.

Wereld - Genève

Arthur Henderson (°1863 +1935), Engels staatsman is voorzitter van de ontwapeningsconferentie in Genève.

België - BWP - VNV - Craeybeckx

8 okt: het Vlaamsch Nationaal Verbond wordt opgericht, in opvolging van de uiteengevallen Frontpartij. Leider van het Verbond wordt Staf De Clercq (°Everbeek 16 september 1884 +Gent 22 oktober 1942). De partij heeft een eerder fascistische vorm, hoewel de nadruk vooral ligt op de Vlaamse zaak.

25 dec: de Belgische WerkliedenPartij (BWP) aanvaardt het "Plan van de Arbeid" dat werd ontworpen door Hendrik De Man. Deze wordt voorzitter van het actiecomité. De partij zal zijn revolutionaire idealen voorlopig opschorten, wat geen gelukkige ontwikkeling is voor leider Emile Van der Velde.

Talrijke nazistische oproerpartijen ontstaan.

Lode Craeybeckx (°24 nov 1897 +25 jul 1976 Antwerpen), burgemeester (tot 1937) van Deurne.

België  - Danneels - Van Looy - De Ridder

Godfried Maria Jules Danneels (°Kanegem 4 juni 1933), hoogleraar in de theologie, bisschop van Antwerpen (1977-1979), aartsbisschop van Mechelen-Brussel sedert 1979 en sinds 1983 kardinaal.

Rik Van Looy (°Grobbendonk 20 dec 1933), Vlaams wielrenner. In 1960 en 1961 is hij wereldkampioen bij de beroepsrenners op de weg. In 1958 en 1963 is hij Belgisch kampioen.

Alfons De Ridder (°Antwerpen 7 mei 1882 +Antwerpen 31 mei 1960), Vlaams schrijver, publiceert onder het pseudoniem Willem Elsschot het boek "Kaas".

Nederland - Verkiezingen - Pre WO II periode - Ambtenarenwet

28 jan: generaal Snijders sticht het Verbond van Nationaal Herstel.

Op de kruiser "de Zeven Provinciën" breekt muiterij uit, als gevolg van inhoudingen op het loon. Ze varen zonder officieren van Sabang naar Java, waar ze zich overgeven nadat het schip door een bom geraak wordt.

Dit verbond protesteert heftig tegen de muiterij. Bij de verkiezingen slaagt mr. dr. Westermann erin om voor de Kamer verkozen te worden.

Invoering van het Ambtenarenverbod: hierdoor mogen ambtenaren geen lid worden van partijen of organisaties die op hun programma de doelstelling vermelden om het huidige Nederlandse staatsbestel omver te willen werpen. Dit zijn vnl. linkse partijen, met uitzondering van de NSB.

22 apr: de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij en het Nederlands Verbond van Vakverenigingen organiseren een demonstratief congres.

15 mei: als gevolg van de machtsovername in Duitsland door Hitler, vluchten de eerste joden naar Nederland, waar ze niet direct vriendelijk onthaald worden. Het Comité voor Bijzondere Joodse Belangen (Cohen en Asscher) probeert zoveel mogelijk te helpen waar dit kan.

Door de grote versplintering, nemen 54 partijen deel aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Haast niemand vindt de juiste weg in dit grote aantal partijen, en een aantal anti-democratische partijen maken hiervan misbruik.

26 mei: in het tweede kabinet van minister Colijn (tot 1935), wordt een ministerie van Sociale Zaken ingesteld, dat ook werkloosheidsuitkeringen zal regelen. Het kabinet is samengesteld uit confessionele partijen en liberalen.

De ministeries van Arbeid, Handel en Nijverheid worden omgevormd tot één ministerie van Economische Zaken. Hier zoekt men de oplossing voor de economische problemen op basis van de theorieën van de liberale economie.

Wel wordt het verboden om uniformen of opzichtige onderscheidingstekens te dragen. Dit is een gevolg van wettelijke bepalingen die eerder in Italië en Duitsland werden ingevoerd.

De overwinningen die Hitler boekt in Duitsland, worden bewonderd door rechts autoritaire, Dietse, fascistische en nationaal-socialistische groeperingen in Nederland.

In een Corporatieve Concentratie roept Gerretson op tot steun aan Jan Baars en de Algemene Fascistenbond. De Brabantse tak van de Corporatieve Concentratie wordt opgericht, onder leiding van Arnold Meyer, en noemt zichzelf het "Zwart Front". Zij verkondigen een katholiek fascisme, dat zelfs door de bisschoppen wordt verdedigd en toegestaan.

Saudi Arabië - Petroleum

Koning Ibn Saoed van het koninkrijk Saoedi-Arabië verleent een olieconcessie aan de "American Standard Oil Company". Korte tijd later beginnend de boringen naar olie.

Duitsland - Hitler - Hess - Einstein

Adolf Hitler (°Braunau-am-Inn 20 apr 1889 +Berlijn 30 apr 1945) wordt rijkskanselier van Nazi-Duitsland benoemd door president Paul (Ludwig Hans Anton von Beneckendorff und von Hindenburg (°Posen 2 okt 1847 +Neudeck 2 aug 1934) (tot 1945).

De jacht op de joden neemt stilaan een aanvang. Vrouwen worden geacht in te staan voor de huishouding (en kinderen te baren), en er worden werkkampen opgericht waar productieve jonge mannen naartoe worden gestuurd. Kort daarop legt Hitler het afgesloten verdrag van Versailles naast zich neer, en herovert het Rijnland.

Albert Einstein migreert naar de Verenigde Staten.

Rudolf Walter Richard Heß (°Alexandrië 26 april 1894 +Berlijn 17 augustus 1987), Duits staatsman, wordt aangewezen als vermoedelijk opvolger voor Adolf Hitler als staatshoofd.

Indonesië - Zeven Provinciën

4 - 10 feb: op het kanonneerschip Hr. Ms. de Zeven Provinciën breekt muiterij uit, tegen de arbeidsomstandigheden. De muiterij wordt beëindigd door een bom (al dan niet bedoeld) op het schip te gooien, waarbij 23 doden vallen.

Italië - Manzoni

Piero Manzoni (°1933 +1963), Italiaans beeldend en non-conformistisch kunstenaar.

Sovjet Unie - Jevtoesjenko

Jevgeni Jevtoesjenko (°Siberië 1933), Russisch dichter. In zijn dichtbundels pleit hij voor meer vrijheid en menselijkheid in een communistische maatschappij, o.a. in zijn "Autobiografie".

Suriname - De Kom

De creool Cornelis Gerard Anton de Kom (°Paramaribo 22 februari 1898 +Kamp Sandbostel / Neuengamme 24 of 29 april 1945) gaat naar Paramaribo met vrij veel onrust als gevolg. Hij is voorstander van onafhankelijkheid en emancipatie van onderdrukte groepen. Ook stelt hij politieke en economische hervormingen voor.
Als hij gearresteerd wordt, volgen verscheidene opstandjes, waarbij de politie 2 mensen doodt.
Na enkele maanden wordt Anton de Kom naar Nederland gestuurd.

USA - President Roosevelt - Cinema

Franklin Delano Roosevelt (°Hyde Park NY 3 jan 1882 +Warm Springs GA 12 apr 1945) wordt president van de Verenigde Staten (tot 1945). Cordell Hull (°1871 +1955), is minister van Buitenlandse Zaken.

Opheffing van 21ste Amendement (“drooglegging”).

Eerste kleurenfilm.

België - Albert I - Leopold III - Koloniale Loterij

17 feb: koning Albert I (°Brussel 8 apr 1875 + Marche-les-Dames 17 feb 1934) sterft door een val tijdens rotsbeklimmingen in Marche-les-Dames.

23 feb: Leopold III (°Brussel 3 nov 1901 +St Lambrechts-Woluwe 27 sep 1983) wordt koning der Belgen (tot 1951) en legt de eed af. Hij is de zoon van Albert I.

6 jun: geboorte van prins Albert (°Brussel 6 jun 1934). Hij wordt later koning der Belgen, en volgt zijn broer Boudewijn op.

De Deutsch-Vlämische Arbeitsgemeinschaft wordt opgericht, en het tijdschrift "De Vlag" wordt uitgegeven. Hierin wordt gewezen op de gemeenschappelijke "germaanse" oorsprong van de Vlamingen en de Duitsers.

18 okt: eerste trekking van de Koloniale Loterij. De winst van deze organisatie komt ten goede aan Congo.

Nederland - Jordaanoproer - KLM - Krol

20 mar: koningin-moeder Emma (°Arolsen 2 augustus 1858 +Den Haag 20 maart 1934) overlijdt.

jul - Jordaanoproer: als gevolg van de verlaagde werkloosheidsuitkering. Burgers geven uiting aan hun protest, en worden door politie, mariniers en infanteristen teruggedrongen. Er vallen 7 doden en meer dan 100 gewonden.

3 jul: prins Hendrik Wladimir Albrecht Ernst (°Schwerin 19 april 1876 +Den Haag 3 juli 1934)overlijdt.

1 aug: Gerrit Krol (°Groningen 1 augustus 1934), Nederlands schrijver van gedichten, romans ("Het gemillimeterde hoofd") en essays ("De schrijver, de schaamte en zijn spiegels").

20-24 okt: in de wedstrijd Londen - Melbourne behaalt vliegtuig "De Uiver" de tweede plaats. De Nederlandse trots heeft goede gevolgen voor KLM.

China - Lange mars - Mao Zedong

okt: Tjiang K'ai-sjek (°Tsje-Tjiang 31 okt 1887 +Taiwan 5 apr 1975) verdrijft 100.000 Chinese communisten. Ze trekken in de "Lange mars" van Hunan en Jiang-Xi (in het zuidoosten) naar de provincie Shaan-Xi in het noorden. Ze doen een jaar over de tocht van 9.600 km en slechts 8.000 mensen komen op het punt van bestemming. Hier neemt Mao Zedong (°Shaoshan 26 dec 1893 +Peking 9 sep 1976) de leiding (tot 1935).

Cuba - Onafhankelijk

Cuba wordt onafhankelijk van USA.

Hitler - Derde Rijk

Adolf Hitler (°1889 +Berlijn 30 apr 1945) wordt president van het Derde Rijk (tot 1945).

Italië - Loren

Sophia Loren (°1934) (eig. Sophia Scicolone), Italiaanse filmactrice. Ze acteert vooral in Italiaanse en Amerikaanse films.

Sovjet Unie - Kirov - Gagarin

Sergej Mironovitsj Kirov (°1886 +1934), Russisch communistisch leider wordt vermoord.

Joeri Gagarin (°1934 +1968), Russisch kosmonaut. De eerste man in de ruimte. Hij komt om bij een vliegtuigongeluk.

België - Koningin Astrid - Taalwetten - Degrelle

30 mar: de Belgische Frank devalueert ( nà het Britse Pond en US Dollar). De economische situatie verbetert hierdoor enigszins.

29 aug: koningin Astrid (°Stockholm 17 nov 1905 +Küssnacht CH 29 augustus 1935) verongelukt in Küssnacht CH.

Er wordt een Koninklijk Besluit uitgevaardigd, dat de regering toelaat om de industrie te herordenen. De Belgische frank devalueert opnieuw, waardoor de economie heropleeft.

Nieuwe taalwetten worden van kracht voor justitie, vnl. bij de rechtspraak.

3 nov: de wereldtentoonstelling op de Heizel sluit de deuren, en ontving 20 miljoen bezoekers.

Léon Degrelle (°Bouillon 15 juni 1906 +Málaga 31 maart 1994) richt zich tegen de politiek-financiële schandalen. Als gevolg van zijn acties ontstaat "Rex Christus", andermaal een partij met nazistische grondslag.

Lier - Zimmerklok - Expo

Louis Zimmer (°Lier 8 september 1888 +Lier 12 december 1970) bouwde een "Wonderklok" die op de wereldtentoonstelling van 1935 in Brussel werd getoond. In 1939 werd deze klok opgesteld in de World Fair in New York. Nu wordt de klok getoond in het paviljoen naast de Zimmertoren. De klok heeft 909 wijzerplaten en 14 automaten die de uurindeling, de getijden, de tijdrekening en de beweging van zon, aarde, planeten en kometen toont.

Nederland - Werkloosheid - SDAP - NSB - Euwe

17 apr: de NSB boekt een grote overwinning bij de verkiezingen. Voor de staat krijgt de partij 8% van de stemmen. Het succes is te wijten aan een aantal factoren: de crisis, velen twijfelen aan de democratie, opkijken naar "sterke mannen"... Bovendien heeft de NSB nog geen duidelijke pro-Duitse noch anti-semitische standpunten verkondigd.

De werkloosheid blijft toenemen: meer dan 30% in het midden van het jaar; naar het jaareinde toe lopen de getallen op tot 40%.

26 okt: de SDAP publiceert het "Plan van de Arbeid" (opgesteld door ir. H. Vos en prof. J. Tinbergen, volgens de ideeën van de Belgische socialist Hendrik De Man). Het plan stelt kapitaalsinjecties van de overheid voor in het bedrijfsleven, en een overgang naar geleide economie. Hiermee geeft de SDAP haar doelstelling van een wereldrevolutie op.

Mussert reist naar Nederlands-Indië, en wordt daar geestdriftig ontvangen. Hij kan zelfs rekenen op financiële steun voor de partij.

Professor Geyl en ingenieur Schermerhorn richten het genootschap "Eenheid door Democratie" op. Zij richten zich tegen fascisme en communisme, en weten op korte tijd 30.000 leden te mobiliseren. Daardoor worden ze de grootste anti-fascistische organisatie in Nederland.

Max Euwe (°Amsterdam 20 mei 1901 +Amsterdam 26 nov 1981), wiskundige en schaakmeester. Hij is wereld schaakkampioen (tot 1937), maar haalt ook verscheide nationale titels in 1921-1957. Hij schrijft boeken over het schaken.

Bulgarije - Christo

Christo Vladimirov Javacheff (°Gabrovo 13 juni 1935) wordt geboren. Werkzaam in New York en bekend om het “inpakken van gebouwen”.

Ethiopië

3 okt: Italiaanse soldaten vallen onder leiding van Benito Mussolini (°Varano di Costa 29 jul 1883 +Dongo 28 apr 1945) Ethiopië  binnen. Keizer Menelik II gaat op de vlucht (tot 1936).

Frankrijk - Radioactiviteit

Frédéric Joliot (°1900 +1958) en Irène Joliot-Curie (°1897 +1956), Franse natuurkundigen krijgen de Nobelprijs voor kunstmatige radioactiviteit.

Griekenland - George II

Koning George II van Griekenland (tot 1947) vlucht in 1941 voor de Duitsers en keert in 1946 terug.

Groot Brittannië - Watson-Watt - Radar

Sir Robert Alexander Watson-Watt (°Brechin Schotland 13 apr 1892 +Inverness 5 dec 1973), Brits natuurkundige, ontwikkelt de eerste radar. Het toestel moet dienen om afstand en plaats te bepalen van vliegtuigen.

USA - Matanuska Valley Project

In Alaska vestigen de eerste boeren zich in de Matanuska vallei, om er de landbouw tot ontwikkeling te brengen.

USA - Gershwin

George Gershwin (°Brooklyn NY 26 sep 1898 +Hollywood 1 jul 1937), Amerikaans musicus, componeert de opera "Porgy and Bess".

België - 40-urige werkweek - Rexisten - Pater Damiaan - Elias

De economische toestand verbetert sterk: het staatsbudget is in evenwicht, en de werkloosheid neemt af van 300.000 tot 100.000 werknemers. De export verdubbelt.

24 mei: de Rexistische partij van Leon Degrelle (°1906) haalt 11,5% van de stemmen voor de Kamer, en verovert hierdoor 21 zetels. Degrelle brengt een bezoek aan Hitler. Hij strijdt in WO II aan de kant van de Duitsers, en vlucht in 1944 naar Spanje.

Hendrik Borginon (°Pamel 2 november 1890 +Brussel 2 januari 1985) van het Vlaamsch Nationalistisch Verbond distantiëert zich uitdrukkelijk van de nazi's. Tijdens de Kamerverkiezingen behaalt de partij 16 zetels (7% van de stemmen). Uiteindelijk sluit Rex-Vlaanderen (olv. Pol De Mont) een akkoord met het VNV.

zomer: met een staking van de mijnwerkers wordt arbeidsduurverkorting gevraagd, om op die manier het werk over meer mensen te verdelen.

Dit heeft de 40-urige werkweek en betaalde vakantie als gevolg.

3 sep: het kabinet Pierlot (°Cugnon 23 december 1883 +Ukkel 13 december 1963) vormt een regering van Nationale Unie, met deelname van de katholieken, de socialisten en de liberalen.

okt: de Katholieke Unie wordt opgesplitst in de Katholieke Vlaamse Volkspartij en de Waalse Parti Catholique Social. Het KVV komt tot een beginselakkoord in een concentratie met het Vlaamsch Nationalistisch Verbond.

14 okt: België voert de neutraliteitspolitiek terug in. Duitsland en Frankrijk en Engeland ontslaan België van de Locarnoverplichtingen. Toch wordt de dienstplicht verlengd.

nov: de net opgerichte Deutsch-Vlämische Arbeitsgemeinschaft geeft De Vlag uit. De vereniging wil de nadruk leggen op de gemeenschappelijke germaanse oorsprong van Duitsers en Vlamingen.

Stoffelijk overschot van Pater Damiaan (Jozef Deveuster), (°Tremelo 3 jan 1840 +Molokai 15 apr 1889) wordt naar Leuven overgebracht; sedert 1873 missionaris bij de melaatsen op Molokai. Het is de Mercator die de lijkkist van Honolulu terug naar Vlaanderen brengt.

Etienne Elias (°Oostende 23 apr 1936), Vlaams schilder. Hij werkt vooral in pop-art stijl.

Nederland - Devaluatie - Werkloosheid - Wim Kan

1 jul: het Comité van Waakzaamheid van Nederlandse Intellectuelen wordt opgericht onder impuls van MennoTer Braak, du Perron, Romein en een aantal anderen. Zij richten zich uitdrukkelijk tegen het Nationaal-Socialisme.

27 sep: de gulden devalueert, en volgt hiermee de eerdere aanpassingen van de dollar, het pond en de franc. De devaluatie komt de crisissituatie ten goede, hoewel dit niet direct merkbaar wordt.

Midden van het jaar zijn er nog steeds meer dan 410.000 werklozen.

Een duizendtal eerder linkse Nederlanders melden zich bij de Internationale Brigade om in Spanje Franco te gaan bestrijden.

Rost van Tonningen komt aan het hoofd van de NSB. Hij stuurt de partij meer en meer in de richting van het Duitse model.

In Nederland wordt een wet gestemd op de para-militaire organisaties, om toestanden zoals in Duitsland (de SA) te voorkomen.

Wim Kan (°Scheveningen 15 jan 1911 +Nijmegen 8 sep 1983), Nederlands cabaretier, richt het ABC-cabaret op. Hij wordt o.a. populair door satirische conférences op oudejaarsavond.

Duitsland - Anti-Cominternpact

Een verdrag gesloten tussen Duitsland, Japan en Italië tegen het communisme.

Egypte - Faroek

In Egypte neemt koning Faroek (°1920 +1965 Rome) het bewind over (tot 1952).

Groot Brittannië - George VIII

20 jan: Koning Edward VIII (°White Lodge 23 juni 1894 +Parijs 28 mei 1972) volgt zijn vader George V op. Hij doet nog hetzelfde jaar afstand van de troon, wegens zijn voorgenomen huwelijk met W. Simpson. Dit zorgt voor een grondwetscrisis. Hij is hertog van Windsor. Als opvolger komt zijn jongere broer koning George VI van Groot Brittannië op de troon (tot 1952).

Indonesië - Petitie Soetardjo

De Volksraad neemt de petitie Soetardjo aan. Hierin wordt gevraagd om een rondetafel-conferentie te organiseren met Nederland, met de bedoeling binnen de 10 jaar Nederlands-Indië een staatkundige zelfstandigheid te geven. De regering gaat hier echter niet op in.

Sovjet Unie - Partijzuiveringen

Stalin begint met de “partijzuiveringen", die meer dan 6 miljoen Russen het leven kostten. Onstaan van de KGB, Russische geheime dienst.

Spanje - Falange - Franco

jul: eerst in Marokko en onmiddellijk daarna in Spanje zelf, komen Spaanse militairen in opstand. Hiermee begint de Spaanse Burgerloorlog tussen nationalisten en republikeinen (1936-1939), die wordt gewonnen door de fascistische nationalisten (de Falange) – Generaal Francisco Franco y Bahamonde (°3 dec 1892 El Ferrol +20 nov 1975 Madrid) wordt de dictator van Spanje. Hij krijgt hierbij alle steun van Hitler en Mussolini.

USA -Zalmvangst

Recordjaar voor de zalmvangst in de wateren van Alaska: meer dan 126 miljoen ton zalm wordt opgehaald.

Tasmaanse buidelwolf

Het laatste exemplaar in een dierentuin van de Tasmaanse buidelwolf (tijger) sterft.

België - Crisis / WO II - Degrelle

apr: zelfs met het dreigende oorlogsgevaar, onstaat een regeringscrisis over het openbaar onderwijs.

11 apr: Léon Degrelle (°Bouillon 15 juni 1906 +Málaga 31 maart 1994) verliest bij een tussentijdse verkiezing in Brussel van Pau Van Zeeland. De grote invloed van Rex Christus krijgt een zware deuk.

2 jun: in België wordt een algemene amnestie afgekondigd voor de activisten van WO I.

25 okt - La Cagnotte: er onstaat deining tegen minister Paul Guillaume van Zeeland (°Zinnik 11 november 1893 +Brussel 22 september 1973), die er blijkbaar een geheim fonds op nahield. Een onderzoek naar het schandaal rond de Nationale Bank leidt tot geldverduistering.

België - Hannelore

Robin Hannelore (°Pulle 21 mar 1937), Vlaams schrijver, pseud. van August Obbels. Hij schrijft gedichten en romans ("Kampioen in een doodlopende straat").

Nederland - Juliana - Verkiezingen - NSB - SDAP - Vestigingswet - NS

7 jan: prinses Juliana der Nederlanden (°'s Gravenhage 30 apr 1909 +Soestdijk 20 maart 2004) trouwt met prins Bernhard von Lippe-Biesterfeld (°Jena 29 juni 1911 +Utrecht 1 december 2004). Deze gebeurtenis zorgt voor een opleving van de monarchie.

28 feb: op het congres maakt de SDAP zijn antimilitaristische standpunten bekend, en eist nationale ontwapening, uit angst voor een dreigende oorlog.

26 mei: uit bewondering voor Colijn, stemmen veel niet-protestanten op de Antirevolutionaire partij(en), wat leidt tot een verkiezingsoverwinning. De NSB lijdt een verkiezingsnederlaag in de Tweede Kamerverkiezingen, doordat er slecht 4 leden verkozen worden (i.p.v. de 25 of meer waarop men had gerekend).

Er wordt een Vestigingswet Kleinbedrijf goedgekeurd, waardoor alle mensen die een winkel willen beginnen, verplicht worden om het middenstandsdiploma te behalen. Op die manier probeert men de wildgroei tegen te gaan, en mensen te beschermen voor de grote investering in zaken die het niet zullen of kunnen halen.

De H.IJ.S.M. (Hollandse IJzeren Spoorweg Maatschappij) gaat over in de NS (Nederlandse Spoorwegen.

Duitsland - Guernica

Guernica y Luno, Baskisch stadje ten noordoosten van Bilbao, wordt door een Duitse luchtaanval vernietigd. Dit feit levert de inspiratie voor het bekende schilderij "Guernica" van Picasso.

Japan - China

Strijd van Japan onder leiding van Tsjang K'ai-Tsjeck, met bezetting van grote gebieden in China. Hij trekt uit Mantshoerije China binnen en palmt Beijing, Shanghai en Nanjing in.

Noorwegen - Harald

21 feb: geboorte van prins Harald van Noorwegen.

Spanje - Picasso - Guernica

Pablo Ruiz Picasso (°Malaga 25 okt 1881 +Mougins 8 apr 1973), Spaans schilder, werkt "Guernica" af. Het werk toont de gevolgen van het bombardement op de Spaans-Baskische stad Guernica.

Suriname - Nederlandse Antillen

Suriname en de Nederlandse Antillen krijgen een nieuwe staatsregeling, waarbij de gouverneurs toch veel macht behouden. Curaçao krijgt vanaf nu gekozen volksvertegenwoordigers.

USA - Louis - Hoffman

Joe Louis (°1914 +1981), Amerikaans bokser, wordt wereldkampioen zwaargewichten (tot 1949).

Dustin Lee Hoffman (°Los Angeles 8 augustus 1937), Amerikaans filmacteur, o.a. bekend van "Marathon Man", "Kramer vs Kramer" en "Tootsie".

België - Verzekeringsplicht - Taalwet

17 mei: eerste minister Paul-Henri Charles Spaak (°Schaarbeek 25 januari 1899 +Eigenbrakel 31 juli 1972), de eerste socialistisch premier van België, kondigt nieuwe belastingen aan. Hij voert ook de verplichte verzekering tegen werkloosheid, ziekte en invaliditeit in.

Oprichting van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België.

De Belgische staat koopt het domein en kasteel van Boechout, en zal er de Nationale Plantentuin inrichten (opengesteld in 1958).

Ook binnen het leger komt plaats voor het Vlaams, dank zij de uitbreiding van de taalwetten.

België - Claes

Willy Claes (°Hasselt 24 nov 1938).

Nederland - Beatrix

31 jan: prinses Beatrix wordt geboren.

Nederland - Pachtwet - Grondwet

De Pachtwet geeft aan de landbouwers de garantie dat ze slechts in heel uitzonderlijke gevallen uit hun gepachte bedrijven kunnen worden gezet. Deze wet wordt in 1941 aangevuld met het Pachtbesluit.

Er komt een grondwetsherziening met maar geringe veranderingen. Zo kunnen vanaf nu ministers zonder portefeuille worden aangesteld.

Duitsland - Anschluss

12 mar: Oostenrijk sluit zich onder Duitse militaire druk aan bij nazi-Duitsland.

sep: Sudetenland wordt aan Duitsland "geschonken" om Hitler's geestdrift in te tomen.

Verdrag van München

Edouard Daladier (°1884 +1970) sluit met Hitler het Verdrag van München. Voor sommigen betekent dit verdrag een redding van de vrede, terwijl anderen spreken over "vlaggenverraad".

Duitsland - Kernsplijting

Otto Hahn (°Frankfurt am Main 8 mar 1879 +Göttingen 28 jul 1968) en Fritz Strassmann slagen in de eerste kernsplijting van uraniumatomen.

Ierland - Hyde

Douglas Hyde (°1860 +1949), Iers taalkundige en staatsman, wordt de eerste president van Ierland (tot 1945). Naast zijn politieke ambt, levert hij baanbrekend werk voor de Ierse taalbeweging.

Sovjet Unie - Eisenstein - Film

Sergei Mikailovitsj Eisenstein (°Riga 10 jan 1898 +Moskou 11 feb 1948) lanceert de film "Alexander Nevsky", een op de middeleeuwen gebaseerd epos.

Spanje - Juan Carlos

5 jan: geboorte van prins Juan Carlos (°Rome 5 januari 1939), zoon van koning Don Juan Carlos van Spanje.

België - Nederland - pre WO II -

13 jan: België knoopt economische betrekkingen aan met het Spanje van de Franco, terwijl de socialisten hier fel tegen reageren.

6 mar: koning Leopold III spreekt de ministerraad toe, waarin hij kenbaar maakt het staatsbestel waar de macht van de partijen overheerst, te willen veranderen. Hij herinnert de eerste minister er aan dat hij twijfels heeft over de parlementaire zeden.

23 aug: Leopold III doet een oproep tot vrede in naam van de Oslogroep (BeNeLux + Scandinavië), een oproep aan de grote mogendheden om de vrede te bewaren.

9 nov - het Venlo-Incident: 2 Britse officieren worden in Venlo opgepakt door de Duitsers en meegenomen.

Na de verkiezingen voor de Kamer behaalt Rex Christus maar 4 zetels. Het VNV slaagt erin zijn 17 zetels te behouden.

Koningin Wilhelmina en koning Leopold bieden de mogendheden hun diensten aan, om een oorlogsconflict proberen te vermijden. Toch wordt er gemobiliseerd, waarbij de lichtingen van 1924 tot 1939 worden opgeroepen.

Majoor Sas verwittigt Den Haag dat Duitsland zinnens is om het Westen te veroveren. Omdat de Duitsers de aanval een aantal keren uitstellen, wordt majoor Sas niet langer ernstig genomen.

België - De Man

Hendrik De Man (°Antwerpen 17 nov 1885 +Morat CH 20 jun 1953), Vlaams socialist die op ethische gronden het marxisme wil herzien. Hij is hoogleraar in Brussel en wordt voorzitter van de Belgische Werkliedenpartij (tot 1940). Hij zet zijn theorieën o.a. uiteen in  "Opbouwend socialisme" en "het Plan van de Arbeid".

Nederland - Irene - Crisis - Gaaikema - Deterding

5 aug: geboorte van prinses Irene (°Soestdijk 5 aug 1939). In 1963 wordt de prinses katholiek. Ze huwt in 194 met prins Carel Hugo (tot 1981). Van 1968 tot 1977 verblijft ze in Frankrijk, maar vestigt zich daarna met haar kinderen in Nederland.

10 aug - crisis in het kabinet: minister Romme stelt verhoging voor van de uitkeringen, tegen de zin in van de minister van Financiën. Het kabinet De Geer doet zijn intrede. Het is het eerste Nederlandse kabinet waarin ook socialisten zetelen.

9 nov - Venlo-incident: 2 Britse officieren maken in Venlo een afspraak met 2 Duitse verzetslieden. De 2 Britse officieren worden echter ontvoerd naar Duitsland.

Seth Gaaikema (°Uithuizen 11 jul 1939), Nederlands zanger en conférencier.

Sir H. Deterding overlijdt. Hij is de oud-directeur-generaal van de Koninklijke Shellgroep. Door zijn initiatief werd in 1937 het blad "De Waag" uitgegeven, waarin gepleit wordt voor vriendschap met Duitsland. Ook verkondigt het blad rechts-autoritaire principes.

Duitsland - WO II

Adolf Hitler (°1889 +Berlijn 30 apr 1945) bezet in WO II (1939-1945) grote delen van Europa, waaronder heel Tsjechoslovakije. Hij wordt uiteindelijk overwonnen door de Gealliëerde Troepen, en pleegt zelfmoord in Berlijn.

aug: proefvlucht van het eerste straalvliegtuig type Heinkel.

23 aug: Hitler sluit met Stalin een non-agressiepact. Onderhands wordt Polen als land tussen beide grootmachten verdeeld.

1 sep: Duitse inval in Polen. Een legermacht van 53 divisies en gesteund door 1600 vliegtuigen begint de strijd. Onder leiding van generaal-veldmaarschalk Walther von Brauchitsch (°Hamburg4 okt 1881 x+Hamburg 18 okt 1948) willen de Duitsers 24 Poolse divisies uitschakelen.

3 sep: Engeland en Frankrijk verklaren daarop de oorlog aan Duitsland. Dit is het begin van WO II.De oorlog tot 1945 wordt gevoerd tussen de Asmogendheden (Duitsland, Italië en Japan) en de Gealliëerden (Frankrijk, Groot Brittannië, de Sovjet Unie en de Verenigde Staten). Meer en meer landen zullen één van de betrokken partijen vervoegen.

10 sep: Canada verklaart de oorlog aan Duitsland, terwijl de Verenigde Staten zich eerder neutraal verklaard.

29 sep: Rusland wil wegen openen naar de Oostzee. In Estland, Letland en Litauen worden Russische nederzettingen gevestigd. Finland geeft echter niet toe, en mobiliseert zijn manschappen.

26 nov: het non-agressiepact tussen Finland en de USSR wordt opgezegd.

30 nov: Rusland valt met ruim 600.000 manschappen Finland binnen. Hierop roept Finland de Volkenbond ter hulp. Als Rusland niet reageert, wordt het op 14 dec uit de Volkenbond gestoten.

Duitsland - Hahn

Otto Hahn (°Frankfurt am Main 8 mar 1879 +Göttingen 28 jul 1968), Duits scheikundige, doet belangrijke ontdekkingen v.w.b. radioactieve elementen.

Spanje - Franco

Nationalistisch Regime onder Generaal Franco (tot 1975).

België - Nederland - Wereld Oorlog II

jan: een Duits vliegtuig maakt een noodlanding in België. In het vliegtuig vindt men een gedetailleerd plan voor de Duitse aanval op België, Nederland en Luxemburg. Door de ontdekking van het plan worden de aanvallen tot mei uitgesteld.

4 mei: het militair gerechtshof in Nederland laat 21 NSB-ers en 3 communisten gevangennemen.

9 mei: majoor Sas telefoneert uit Berlijn, om te laten weten dat Duitsland de volgende dag Nederland zal binnenvallen.

10 mei: het Duitse leger valt België binnen -  generaal Karl Rudolf Gerd von Rundstedt (°Ascherleben 12 dec 1875 +Hannover 24 feb 1953) en generaal Fedor von Bock voeren het von Rundstedt offensief. Bombardementen vernielen de helft van de legervliegtuigen. Het Belgische leger slaagt er niet in om alle bruggen te vernietigen om de Duitse bezetter af te remmen. De ingeroepen hulp van Engelse en Franse strijdkrachten, zorgt voor een vlugge bezetting van de frontlinie. Dit is het begin van de 18-daagse veldtocht – een periode waarin het Belgische leger probeert weerstand te bieden tegen de Duitse bezetting.

Duitse troepen trekken de grens met Nederland over. Ze komen echter niet tot bij de koningin, die ze in Den Haag hoopten gevangen te nemen. Wel slagen ze er in het vliegvel Waalhaven, Rotterdam-Zuid, de brug over de Maas en de bruggen over de Moerdijk in handen te krijgen.

11 mei: het fort van Eben-Emaal (Maastricht) wordt ingenomen door parachutisten. Men besluit de troepen terug te trekken tot achter de linie Antwerpen - Namen.

Noord-Brabant wordt door de Duitse troepen bezet. Kort daarna staat Hitler toe dat de "krijgsgevangenen van het Germaanse broedervolk" worden vrijgelaten. Uiteraard met de bedoeling op die manier de sympathie van de Nederlanders te winnen.

12 / 13 mei: koningin Wilhelmina (°Den Haag 31 augustus 1880 +Apeldoorn 28 november 1962) en de koninklijke familie gaat in ballingschap naar Engeland (tot 1944).

14 mei: de Duitse soldaten breken door bij Sedan, van waar pantsercolonnes richting Kanaalkust rijden. De bezetter bereikt Abbeville en Amiens op 20 mei.

Rotterdam capituleert. Toch wordt er gebombardeerd, met grote branden als gevolg.

15 mei: het Nederlandse leger capituleert. De troepen in Zeeland houden echter nog stand tot 19 mei.

17 mei: het kabinet Pierlot verwittigt koning Leopold III per brief, om zich zeker niet gevangen te laten nemen. In deze periode, trekt het Belgische leger zich terug achter de Schelde als de Dijlelinie valt.

20 mei: Joris Van Severen (°Wakken 19 juli 1894 +Abbeville 20 mei 1940), leider van Verdinaso, wordt in Abbeville door Franse soldaten vermoord. Als gevolg wordt Verdinaso ontbonden.

De Nederlandse NSB kent opnieuw meer succes door de ontwikkelingen naar WO II toe.

24 mei: het Duise leger bereikt Boulogne. Hierdoor zitten de Belgische, Franse en Engelse soldaten in de val, en kunnen alleen via Duinkerken ontsnappen. Doordat het Duitse leger het commando krijgt om niet verder op te rukken, slagen de verdedigende legers om te ontsnappen.

27 mei: Leopold III vraagt - zonder overleg met de gealliëerden - de voorwaarden voor een wapenstilstand. De gealliëerden zijn het niet eens met deze daad, beklagen zich hierover.

28 mei: België capituleert. De koning besluit te blijven en wordt door de Duitsers krijgsgevangen genomen in zijn paleis in Laken.

29 mei: het ambt van Rijkscommissaris wordt in Nederland aanvaard door Seyss-Inquart.

31 mei: een vergadering van 100 Belgische kamerleden in Limoges veroordeelt de capitulatie van Leopold III en steunen de regering in ballingschap.

jun: oprichting van de Nationale Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Control. Deze dienst wordt algauw misbruikt om arbeiders te ronselen die in Duitsland moeten gaan werken. De voorzitter van de Belgische Werkliedenpartij (BWP) verklaart zich aanhanger van de Nieuwe Orde, en ontbindt de BWP. Hij richt de Unie van de Hand- en Geestesarbeiders op (UHGA). Dit is de voorloper van het algemeen arbeiderssyndicaat. De UHGA kent echter weinig succes.

18 jun: de Belgische regering zetelt in Bordeaux. Ze zenden een telegram aan koning Leopold III, met de boodschap dat ze zullen aftreden als de problemen met de Belgische vluchtelingen geregeld zijn. Op die manier hopen ze de onderhandelingen met de Duitse bezetter te vergemakkelijken.

28 jun: Hendrik De Man (°Antwerpen 17 november 1885 +Murten 20 juni 1953) ontbindt de Belgische Werklieden Partij (BWP), en vraagt aan zijn partijgenoten om geen weerstand te bieden aan de bezetten.

29 jun - Anjerdag: verjaardag van Prins Bernhard (°Jena 29 juni 1911 +Utrecht 1 december 2004). Veel Nederlanders tonen op voorzichtige manier dat ze anti-Duits gezind zijn, door een anjer te dragen. Rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart (°Stannern AT 22 juli 1892 +Neurenberg 16 oktober 1946) bereikt dat alle pro-Oranje demonstraties vanaf dan als anti-Duits beschouwd zullen worden, en dus strafbaar zijn.

juli: de Nederlandse Unie wordt opgericht (olv. Einthoven, De Quay en Linthorst-Homan). De beweging vormt een tegengewicht voor de NSB, en kent derhalve succes. Toch wordt de Unie verplicht om een aantal compromissen te sluiten met de Duitse bezetter. Eens de compromissen gesloten, wordt de Unie opgeheven.

eind aug: er wordt geschat dat 1,5 tot 2 miljoen Belgen naar Frankrijk zijn gevlucht.

3 sep: eerste minister Dirk Jan de Geer (°Groningen 14 december 1870 +Soest 27 november 1960) van de regering in ballingschap wordt gedwongen ontslag te nemen. Hij toonde zich voorstander van een compromisvrede met Adolf Hitler, waardoor zijn positie onhoudbaar werd. Minister van Justitie Pieter Gerbrandy (°Goënga 13 april 1885 +Den Haag 7 september 1961) neemt de rol van eerste minister waar.

sep-okt: de bezetter begint de joden te registreren. In dezelfde periode richt men het Belgisch Legioen op (later het Leger van België en ook het Geheim Leger). Deze organisatie wordt de grootste verzetsorganisatie in België.

okt: de Nederlandse ambtenaren moeten een ariër-verklaring ondertekenen, de aanzet tot het vervolgen van de joden.

28 okt: de Belgische regering wijkt via Frankrijk uit naar Engeland. Spaak en Pierlot vormen in Londen een voorlopige regering (4 personen).

herfst: het Belgisch Legioen, of Leger van België of Geheim Leger wordt opgericht, als verzetsorganisatie tegen de Duitse bezetter.

De Nederlandse ambtenaren worden verplicht een Ariër-verklaring te ondertekenen. Deze daad is het begin van de jodenvervolging in Nederland.

Als gevolg ontstaan de eerste verzetsorganisaties, zoals de Geuzen, de Waarheid en het Legioen van de Oud-Frontstrijders.

Minister president De Geer van Nederland is voorstander om een compromisvrede met Hitler te sluiten. Deze idee slaat echter niet aan, en De Geer wordt vervangen door Gerbrandy.

Pieter Gerbrandy (°13 apr 1885 +7 sep 1961 's Gravenhage) is eerste minister van de Nederlandse regering in ballingschap (tot 1945).

Wereld Oorlog II

Het bewind van Adolf Hitler zegeviert in Duitsland. Zijn grootheidswaanzin leidt uiteindelijk tot het uitbreken van WO II. Onder zijn bewind trekken de Duitse legers Denemarken, Noorwegen, Nederland, België, Luxemburg en Frankrijk binnen.

9 apr: Duitse invasie van Denemarken en Noorwegen. Noorwegen kan de inval een tijdje uitstellen door aanvallen in de Oslofjord - hierdoor kunnen koning Haakon en zijn regering ontsnappen. Denemarken wordt echter door de Duitsers onder de voet gelopen.

18-20 mei: de Duitse legers bereiken en bezetten Cambrai en Abbeville.

25-27 mei: na Boulogne capituleert Calais.

4 jun: Duinkerke wordt door de Duitsers veroverd, nadat meer dan 330.000 mensen gered en geëvacueerd werden.

14 jun: de Duitsers trekken Parijs binnen.

22 jun: Frankrijk ondertekent met Duitsland een wapenstilstand. Brigadegeneraal Charles De Gaulle (°Rijsel 22 nov 1890 +Colombey-les-deux-Églises 9 nov 1970) roept uit Londen op om een leger te vormen, om Frankrijk van de bezetter te bevrijden. Maarschalk Henri-Philippe Omer Benoit Pétain (°Cauchy-la-Tour 24 apr 156 +Île d'Yeu 23 jul 1951) neemt het bewind over in de staat Frankrijk (tot 1944). Onder hem neemt Pierre Laval (°1883 +1945), het ambt van minister-president waar.

10 jul: de Slag om Engeland

Opperbevelhebber Hermann Wilhelm Göring (°12 jan 1893 Rosenheim +15 okt 1946 Neurenberg) geeft opdracht om alle Britse schepen op en havens langs het Kanaal aanvallen.

21 jul: de Sovjet Unie annexeert Litauen, Letland en Estland.

15 aug: 900 Duitse jagers en 1300 bommenwerpers vallen de Britse havens en vliegvelden aan. Onder leiding van sir Hugh Caswell Tremenheere Dowding (°Moffat 24 apr 1882 +Tunbridge-Wells 15 feb 1970) kan met 650 Britse RAF toestellen de aanval worden weerstaan. Het eerste grootschalige gebruik van radar laat toe dat aanvallende Duitse vliegtuigen al op meer dan 100 km afstand "gezien" worden.

29-29 aug: met 80 vliegtuigen voert de Britse RAF een luchtaanval uit op Berlijn, Düsseldorf en Essen.

7-15 sep: bombardementen op Londen. Het offensief duurt tot 31 oktober (114 dagen). Duitsland verliest 1733 vliegtuigen en 3900 mensen - Engeland verliest 828 vliegtuigen en 1000 mensen.

27 sep: Driemogendhedenpact

Wordt te Berlijn gesloten tussen Duitsland, Italië en Japan, om elkaars levensruimte te respecteren en te garanderen. In 1940 sluiten Slovakije, Roemenië en Hongarije aan, en in 1941 Bulgarije en Kroatië.

14 nov: de Duitsers bombarderen de stad Coventry - 500 burgers verliezen hierbij het leven.

Egypte - WO II

In Egypte wordt er tijdens WO II aan beide zijden van de westgrens gevochten.

Groot Brittannië - Churchill - Hitchcock

9 okt: sir Winston Leonard Spencer-Churchill (°Blenheim Palace 30 nov 1874 +Londen 24 jan 1965) wordt minister president (tot 1945), en volgt Neville Chamberlain op.

Sir Alfred Hitchcock (°Leytonstone Londen 13 augustus 1899 +Bel-Air US 29 april 1980), Engels scenarioschrijver en filmregisseur, migreert naar de Verenigde Staten. Zijn detectiveverhalen zorgen voor spanning en verrassing, o.a. "The 39 steps", "Suspense" en "The Birds".

Indonesië

mei: de Duitsers vallen binnen in Nederlands-Indië. Alle Duitsers en een aantal NSB-ers worden geïnterneerd.

Noorwegen - Quisling

25 sep: de Noorse nazi-sympathisant Vidkun Quisling (°Fyresdal 18 jul 1887 +Oslo 24 okt 1945) wordt regeringshoofd in Noorwegen, nà de Duitse invasie.

Roemenië - Michael

Koning Michael van Roemenië opnieuw aan de macht (tot 1947).

USA - Alaska - Elmendorf Air Base

Amerika ziet het belang van de strategische ligging van Alaska eindelijk in. Het kamp Fort Richardson en de Elmendorf Air Base worden opgericht.