Info Straat
 
001
002
003
006
010
011 - 015
017
018
 
Louis De Naeyer
Algemeen
Persoon
Alida Peeters
Fabriek
Park & Kalkberg
Kasteel
Gebeurtenissen
Drukwerk
Crèche
Standbeeld
100 jaar
 

 

Straatnaam

Adrescode

Fabriekstraat - Louis De Naeyer

WILFABRI_LDN_006_1

 

Gebeurtenissen - deel 2 (1900 tot 1969)

 

     

 

Pagina 1: gebeurtenissen - deel 1 (tot 1899) - Persartikelen

Pagina 2: gebeurtenissen - deel 2 (van 1900 tot 1969)

Pagina 3: gebeurtenissen - deel 3 (van 1970 tot nu) - Woningbouw en woningvoorziening

 

meer over de Papierfabriek De Naeyer op Wikipedia

 

 

Gebeurtenissen (chronologisch)

 

16 februari 1902

17 september 1905

6 juni 1906

30 oktober 1906

1910

1911

november 1916

 

19 mei 1920

11 juni 1923

1928

1948

1958

september 1960

1962 - 1963

1969

 

 

16 februari 1902

Louis De Naeyer overlijdt in Willebroek - hij wordt er op 20 februari begraven

 

 

17 september 1905

Onthulling van het gedenkteken voor Louis De Naeyer aan de Mechelsesteenweg

 

Voor deze gelegenheid werd een huldezang uitgevoerd, met tekst van R. Verhulst en op muziek van Judocus (Josse) Cleymans.

 

Allen

Komt met palmen en met bloemen:

komt met kinderharten roemen,

die den vader kennen mocht.

Stemt uw lied met zieletonen;

brengt de kransen en de kronen,

die uw kinderliefde vlocht

en op dezen dag van feest

roemt zijn goedheid en zijn geest.

Het was zo droevig, toen gij henen gingt,

dat nog ons stemme klaagt,

in plaats van zingt:

dat ons hand een traan wegvaagt

nu wij U wel ons hulde schenken,

maar ach, dien donkren dag herdenken

het lied der ziel als 't Uwen lof verkondt

wordt treurzang eer 't ruist van onzen mond.

Wij haden U zo lief, De Naeyer,

zo hartelijk lief. Gij zijt de Zaaier,

die ons den oogst meld hebt voorbereid,

door uw vernuft en uw menslievendheid.

Van gans dit dorp, waart Gij de zegen;

Gij waart ons heil. Gij straalt ons tegen,

hier 't allen kant. Waar ook de blik zich richt,

rijst trots uw wef en gloort in 't zonnelicht,

waarom dan weenen?

Ziet rondom U,

Hij is niet henen,

Hij leeft ook nu.

Zijn wil, zijn streven,

't gaat alles voort;

wij zien hem leven

in gans dit oord.

Dat machtig woelen

vol schranderen vlijt.

Uw kinderen voelen

dat Gij dat zijt.

 

De mannen

Gij waart zo hoog door geesten verheven,

Doch waart Gij groot, ook waart Gij goed.

Uw vreugde was met ons te leven;

Gij waart van 't volk en waart ons bloed.

 

De moeders

Gij waart een vader voor de kinderen;

Uw geest doordrong ons huisgezin.

Gij kendet, meerderen noch minderen,

die weelde schonk en blijden zin.

 

De kinderen

Wij brengen ons bloemen

en zingen ons lied;

wij leerden U noemen

doch kenden U niet.

Maar vader vertelde

van U aan den haard,

en vader vermeldde,

hoe goed dat Gij waart.

En moeder vereerde zo

zo hoog uwen naam,

dat zij hem ons leerde

ons handjes te zaam.

Wij leerden U noemen,

ach, kenden U niet;

ontvang met ons bloemen

den klank van ons lied.

 

Solo

Neem nu de schoonste van uw bloemen, kind.

Treur niet, 'k weet iemand nog, die U bemint.

In wie de geest des groten mans blijft leven;

ga dankend naar haar toe, uw ruiker geven.

Zij was voor U een engel op dees aard,

van als gij nog in uw luiers waart.

 

Kinderstemmen

Mevrouw, laat onze bloemen wezen

van dankbaarheid een schamel gift;

moest gij in onze harten lezen,

gij vondt er ook uw naam gegrift.

De sluiers weg. Zijn dierbaar beeld verschijnt.

Voor die nog steeds zijn dankbre kinderen zijn.

 

Allen

Zegen en heil aan d'adel van 't gemoed;

Heil aan 't vernuft dat sticht, weldadig is en goed.

Dan wordt de geest een rijke bron

van welvaart en van weelde,

waarmee die grote man ons oord bedeelde.

Dan wordt vernuft een koesteren zon.

Geen krijgersbeeld zal nog gezegend zijn,

Want de eeuw van d'arbeid is aan 't dagen.

Maar 't Uw, De Naeyer, zal steeds dragen

zijn zuiv'ren roem in volle zonneschijn.

En naar uw beeld ziet immer 't dankbaar oog

van man en vrouw en kind omhoog.

Gezegend zij, Louis De Naeyer, uw naam.

Gezegend zij uw reine, grote faam.

 

Lees het volledige artikel in het tijdschrift 't Vaartland (zie brongegevens hieronder)

Bron: 't Vaartland (1973 - nr. 1)

 

 

6 juni 1906

Op het kasteel De Naeyer wordt de Chinese Delegatie ontvangen.

Hieronder het menu voor het banket dat voor die gelegenheid werd gegeven.

 

 

6 juni 1906

Het menu voor de feestmaaltijd voor de Chinese Delegatie, op bezoek bij mevrouw De Naeyer - Peeters.

De bovenste afbeelding toont aan de linkerzijde de voorkant van het menu - aan de rechterzijde zie je de achterkant van het menu.

Aan de rechterkant wordt een opsomming gegeven van de muziek die gespeeld zal worden voor deze gelegenheid, door het orkest onder leiding van Gérard Brune.

De onderste afbeelding toont de binnenkan van het menu, met de keuze van de wijnen aan de linkerkant en de verschillende gangen aan de rechterkant.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

"Historisch verslag van het bezoek aan Willeboek van Zijne Keizerlijke Hoogheid den Hertog Tsai-Tche en van de leden der Chineesche Zending op omreis in België"

Op 6 juni 1906 genoot onze gemeente de eer het bezoek te ontvangen van Zijne Keizerlijke Hoogheid den Hertog Tsai-Tche, kroonprins van China en van de leden der Chinese Zending op omreis in Westelijk Europa, die de werkhuizen van Wwe Louis De Naeyer & Cie kwamen bezichtigen.

...

De gemeente was in volle feestdos. Allerwege vlaggen, festoeren en erebogen en boven het statiegebouw wapperd - naast de Belgische driekleurige vlag - de gele vlag met klimmende groene draak van 't Hemelse Rijk, terwijl de zon uiteindelijk ook meefeestte ter ere van de vreemde bezoekers.

Toen de Hertog uit zijn berline stapte werd hij begroet door de burgemeester, M. Robert Peeters, in ambtskledij, omringd door de heren schepenen D. Lamot, Georges Peeters (afgevaardigd beheerder der firma De Naeyer), Fourvel, Van Langenhove en Petsalys, ingenieurs der firma, ridder Leon Schellekens, lid van de toezichtsraad.

...

Ter 6 ure werd aldaar, in de feestzaal der fabriek, rijkelijk versierd met banieren en planten, door Mevrouw De Naeyer aan de vreemde bezoekers aangeboden, een keurig feestmaal opgediend, waar 65 disgenoten verenigd waren.

...

Gans de duur van het banket door werd een uitmuntend symphonisch concerto uitgevoerd onder leiding van de heer Gerard Bruno, bijzondere muziekbestuurder der Schouwburg Olympia van Brussel.

...

De prins drukt zijn bewondering uit voor het werk van mevrouw De Naeyer op verschillend terrein en zegt hoe hij zich ontroerd gevoelde wanneer hij de zalen der kinderkribbe doorging waarvan hij ene onvergetelijke heerinnering naar zijn land zal meedragen.

...

Na deze luid toegerichte woorden gaf Z.K.H. het teken van opstaan en werden in de salons van het kasteel de koffie en de Havana's gedeeld.

...

De bijzondere trein, die de bezoekers had aangebracht, wachtte nabij de grote ingangspoort van het park op hun vertrek, dat ten 9 1/2 ure plaats had, onder het herhaald en geestdriftig vaarwel van de Willebroekse bevolking.

...

Het verslag werd opgesteld in Willebroek op 10 juni 1906, bij bevel van de secretaris E. Mertens en de burgemeester Robert Peeters.

 

Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2021 - nr. 4, "Chinezen op bezoek" - René Pattyn

Brief van een zekere Clementine, geschreven in Willebroek op 14 juni 1906

...

Lieve Vriendin,

Nu had gij den 6 Juni moeten bij ons zijn.

Onze gemeente is vereerd geweest met bezoek van Zijn Hoogheid, den keizerlijken prins Tsai-Tche, de heer minister de Favereau en van verscheidene hooggeplaatste personen.

De gemeente was in feestdosch. Getooid als een herderinnetje van Waletau, als een prinsesje van Frangonnard, zag Willebroeck er echt mooi uit. Honderde kinderen met Belgische en Chineesche vlaggen, wachtten de Hooge bezoekers aan de statie af. En de zon, die altijd welgekomen gast, gleed langsheen de roode daken tot op de blonde hoofdjes der blozende kinderen. Daar waren, behalve de leden der Schineesche missie, de heer Burgemeester van Willebroeck, de schepenen Lamot en Persoons, de heeren Georges Peeters, Fourvel, enz.

Als de uitgenoodigden in den tuin kwamen voor het kasteel van Mev. De Naeyer, speelde de muziek der firma de Chineesche hymne. Na een korte ontvangst door Mevr De Naeyr begon het bezoek van de kribben en van de fabriek zelve. De Chineesche gasten bewonderden de papierfabriek en bureelen, de scholen, enz.

Daarna begon een wandeling langsheen den Rupel en langs de "Broeck".

Eindelijk om 6 uren had een prachtig feestmaal plaats in de groote feestzaal. Na afloop van het feestmaal gingen de genodigden een kopje thee lepperen in het kasteel en woonden zij het vuurwerk bij: een berg van bomen waartussen tooverachtig rood en geel Bengaalsch vuur gloeide, met daarboven heel hoog de Chineeschentoren met de Chineesche vlag prachtig verlicht; vuurpijlen van wuurwerk, enz.

Bij hun vertrek werden zij begroet met het Chineesche volkslied dat op de kiosk van het park door de Werklieden der fabriek gespeeld werdt. Bij het gefluit van den trein, dat het vertrek aankondigde weerklonk een laatste Hoera! door het publiek toegezonden dat zich in het park bevond. Daarna werden nog eenige muziekstukjes gespeeld, waarna het volk stilaan den hof verliet.

Ontvang eenen

Warmen Handdruk

Clementine

...

Bron: "Het Willebroekse Volksleven" - Hugo Somers

 

 

30 oktober 1906

 

 

Er gebeurde een zwaar ongeval in de fabriek van Louis De Naeyer, waarbij 4 dodelijke slachtoffers vielen, die op 30 oktober begraven werden.

De foto werd gemaakt op het plein voor de Sint Niklaaskerk.

Bron: T. Pauwels - Brussel

Dat alles bij De Naeyer niet altijd rooskleurig verliep, bewijst een tragisch ongeval dat op 30 oktober 1906 gebeurde.

De uitgevers waren er vlug bij om deze gebeurtenis op de gevoelige plaat vast te leggen. Zij schrikten er daarbij niet voor terug het beeld flink bij te werken.

Bewijs daarvan de gebouwen rechts op de foto, die niets met Willebroek te maken hebben.

Bron: "Beelden van toen", Staf Willems, uitg. Het Streekboek, Nieuwkerken-Waas, 1987

 

 

1910

 

 

Toen Louis De Naeyer in 1860 naar Willebroek kwam en aldaar, langs de oostzijde van de vaart, een fabriek liet bouwen waarin papierdeeg op basis van stro werd vervaardig, liet niets vermoeden dat juist daardoor Willebroek economisch totaal van de grond zou komen. De landbouwgemeente die Willebroek was, werd door dit gewaagde exploot van deze even geniale als vernuftige nijveraar helemaal omgetoverd en rijkelijk opgekrikt. Want waar Willebroek in 1826 slechts 463 huizen telde, wat weinig was in vergelijking met de 860 van Puurs, nam dit aantal na het "gouden De Naeyerjaar" (1860) op een geweldige wijze toe. Dat kwam voornamelijk door de vooruitstrevende politiek van deze man, die een muziekschool en een avondschool stichtte en huizen liet bouwen voor zijn volk. Teneinde de huishoudelijke uitgaven te verlichten kwamen in de fabriek een bakkerij, een economaat, een kinderkribbe en een openbare bibliotheek tot stand, terwijl voor de geestelijke ontspanning een beroep diende te worden gedaan op de vermaarde harmonie Sinte Cecilia.

Louis De Naeyer woonde midden de pracht en de praal van een eigen kasteel. Rechts daarvan had hij een veertig meter hoge kalkberg met paviljoen laten aanleggen, van waaruit hij neerkeek op "zijn" Willebroek en op "zijn" volk, iemand met wie de man rekening hield! Zo zou bijvoorbeeld de pastoor van de Sint Niklaaskerk het nooit hebben aangedurfd de mis te beginnen vooraleer zijn hoge gast in het gestoelte had plaats genomen, al klinkt dat vandaag de dag te stupide om te geloven.

In 1902 werd Louis De Naeyer als burgemeester opgevolgd door zijn neef notaris Robert Peeters. Die man viel de eer te beurt een Chinese delegatie op het kasteel te mogen ontvangen. Die mensn kwamen in 1910 de bij De Naeyer gemaakte stoomketels bekijken. Het gebeuren werd vastgelegd op dit unieke document (nvdr: bovenste foto), waarop wij zowel de onderkoning van China - in nationale klederdracht met witte rok - als de burgemeester notaris Robert Peeters (als zevende van rechts) herkennen. Een beeld waarin de sfeer en de ietwat arrogante opstelling van de toenmalige prominenten op een enige manier wordt weergegeven, ook al is dat ondertetussen (ten goede) veranderd.

Bron: "Kent u ze nog... de Willebroekenaars?" (Karel De Decker, Edit. Europese Bibliotheek - Zaltbommel, NL, 1977)

Groepsfoto genomen aan de achterkant van het kasteel der firma De Naeyer bij het bezoek van de Onderkoning van China met zijn gevolg in 1910.

De 7de heer van rechts is de toenmalige burgemeester heer Robert Peeters, de gewezen voorzitter onzer Harmonie.

Bron: Jaarverslag Koninklijke Harmonie Sinte Cecilia - Onze Vorsten regeren 125 jaar (1955)

 

 

Nog een foto van het bezoek van de onderkoning van China aan de stoomketelfabrieken van Louis De Naeyer.

Midden op de foto - in zwarte jurk - de weduwe van Louis De Naeyer: Alida Peeters.

Bron: ?

Later - in 1910 - bezocht zelfs een Chinese afvaardiging onze gemeente, ter bestudering der alhier gemaakte stoomketels.

Bovenstaande foto werd gemaakt in de hovingen der firma De Naeyer.

In het midden mevrouw De Naeyer, met naast zich de onderkoning van China in ntionale klederdracht.

Bron: Jaarverslag Koninklijke Harmonie Sinte Cecilia - Onze Vorsten regeren 125 jaar (1955)

 

 

1911 - Willebroeck Moto Club

 

 

 

 

1911

Drie foto's van de Willebroekse Moto Club.

Vraag: wat was de binding van deze club met de fabrieken De Naeyer? kent iemand personen op deze foto's? waar werden de foto's gemaakt en voor welke gelegenheid?

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

 

 

november 1916

 

 

Naar aanleiding van WO I gingen heel wat Belgen op de vlucht naar Nederland, een land dat in deze oorlog neutraal bleef. Velen van hen verbleven in vluvchtelingenkampen, zoals bijvoorbeeld in Uden.

In Engeland werd een krant gedrukt die verdeeld werd aan de Belgen op de vlucht - deze krant had de toepasselijke naam "De Stem uit België".

In bovenstaand artikel wordt verslag gedaan over de Duitse bezetter, die de fabriek van Louis De Naeyer heeft omsingeld. Alle aanwezige werknemers moesten verzamelen op het binnenplein van de fabriek. Vandaar werden ze in kolonne naar het nabijgelegen spoor begeleid, en ingeladen in een trein die deze werknemers naar Duitsland vervoerde.

Bron: De Stem uit België (15-12-1916, frontpagina)

 

 

20 mei 1920

 

 

 

Het bedrijf verwacht dat werknemers meer uren zouden werken dan voorzien / toegelaten.

Hierdoor ontstaat een spontane staking, ondersteund door de sterker wordende vakbonden (zie pamflet hierboven).

Op de onderste foto zie je de samenscholende werknemers met hun gezinsleden op het Louis De Naeyerplein (aka de markt) vóór het Volkshuis.

Bron: Socialistische vakbond

 

 

11 juni 1923

 

 

Alida Peeters overlijdt in Willebroek in het kasteel langs het kanaal.

Na het overlijden van mevrouw De Naeyer, geboren Alida Julienne Jacqueline Peeters op 11 juni 1923 geberde de schatting en beschrijving van de inboedel van het kasteel "De Naeyer", Fabriekstraat te Willebroek op 20 augustus 1923, vanaf 8 uur 's morgens, tot 13 u. en vanaf 15 u. toto 20 u.

...

Voor de schatting van de goederen werd door notaris Walter Van de Walle (Mechelen) beroep gedaan op:

 

  • Joseph De Goeyse, meubelmaker (voor de bemeubeling)
  • Guillaume Campo (Antwerpen) voor de kunstvoorwerpen
  • Louis Leysen (Brussel), juwelier, voor de juwelen en het zilversmeedwerk
  • Mittler (Antwerpen) voor de pelsen

 

...

Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2016 - nr. 3, "Boedelbeschrijving van het kasteel De Naeyer na het overlijden van Alida Peeters, weduwe van Louis De Naeyer (1923)", René Pattyn)

 

 

1928 - Muziekgroep Louis De Naeyer

 

 

1928

Uitstap van de Muziekgroep Louis De Naeyer.

De foto werd gemaakt aan de kruising van de Guido Gezellestraat en de Stationsstraat / Kerkstraat.

Bron: archief Willy Mees - Albert Mees

 

 

1948

 

In 1948 probeerde de directie zonder bespreking met de vakbonden, om op eigen houtje de arbeiders een productiepremie op te dringen, met de duidelijke bedoeling het arbeidsritme op te drijven.

Later wou men dan weer van deze premie af, omdat er belangrijke bedragen moesten worden uitbetaald.

...

Op 16 februari 1948 ontstond er herrie. 1100 werknemers legden het werk neer.

Op 24 februari 1948 werd een overeenkomst die verschillende voordelen in hield, aanvaard door het personeel en werd op 25 februari ondertekend.

Dan bleef het stil tot oktober 1950, voor er weer sprake was van een kleine loonsverbetering.

...

Vanaf 1956 kwam de vermindering van de arbeidsduur met behoud van loon bestendig aan de orde.

...

De vermindering van 48 uur naar 45 uur (per week) met behoud van loon werd in 1956 een feit.

...

Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2011 - nr. 1, "De sociale ontwikkeling in de papierfabiek Louis De Naeyer", Jean Merckx)

 

 

1958

Afbraak van de crèche

 

 

september 1960

 

 

Naar aanleiding van het 100-jarig bestaan van de fabrieken van Louis De Naeyer, werden tal van feestelijkheden georganiseerd.

Een brochure, een feestmaaltijd en een begeleidende tekst voor een bezoek aan de fabriek zijn beschikbaar via de link hieronder.

Bron: Denaeyer n.v.

Uit eerbied opgedragen... aan het echtpaar Louis De Naeyer

Een aantal artikels in het jaarverslag van de Koninklijke Harmonie Sinte Cecilia naar aanleiding van het eeuwfeest, met o.a. volgende onderwerpen:

 

  • 1860 - 1960 Eeuwfeest De Naeyer
  • Lofwoorden van de heer Richard Declerck - Gouverneur der Provincie Antwerpen
  • Hulde aan stichter Louis De Naeyer
  • Opgang en modernisering
  • Naast de industrieel, de weldoener
  • Toekomstbeelden
  • Kennismaking met het bedrijf
  • Academische zitting
  • Machtig eeuwfeestbanket
  • Dag van het personeel
  • Bloemenhulde en feestzitting - Luisterrijk banket

 

Lees het volledige artikel in het Jaarverslag van de Koninklijke Harmonie Sinte Cecilia

Bron: Jaarverslag Koninklijke Harmonie Sinte Cecilia - Jaarverlag, 1961

 

Brochure 100 jaar De Naeyer

 

 

1962 - 1963

 

Einde 1962 - begin 1963 deden er zich moeilijheden voor met de arbeiders van het houtpark. Zij verdienden minder voor het lossen van boten, dan wanneer zij in het Broek werkten.

In een gemeenschappelijk onderhoud met de directie werd een akkoord bereikt waarmee de arbeiders voorlopig akkoord konden gaan.

In juli 1963 werd het probleem definitief opgelost door aanpassing van het uurloon. Ook werden er nieuwe regelingen uitgewerkt voor de chauffeurs en kwamen er aanpassingen voor lange reizen en een verhoging van de maaltijdvergoeding.

...

Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2011 - nr. 1, "De sociale ontwikkeling in de papierfabriek Louis De Naeyer", Jean Merckx)

 

 

1969

 

In 1969 begonnen de besprekingen in verband met het in "non-stop" draaien. Deze besprekingen gebeurden in een verhitte sfeer, maar werden toch bekroond met een akkoord, dat heel wat materiële voordelen inhield.

...

Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2011 - nr. 1, "De sociale ontwikkeling in de papierfabriek Louis De Naeyer", Jean Merckx)

 

 

 

Laatste wijziging 21-07-2024 - Toevoegen brief van Clementine t.g.v.bezoek uit China
17-02-2024 - Opsplitsen webpagina