Fabriekstraat - Louis De Naeyer

WILFABRI_LDN_001

• Hij werd geboren in Lebbeke op 3 december 1827 en overleed in Willebroek op 16 februari 1902.
  Hij was de zoon van Joannes Josephus Franciscus Frans De Naeyer x Joanna Michiels.
   
• Volledige naam: Karel Lodewijk (Louis) De Naeyer.
   
• Hij trouwt in Willebroek met Alida Julienne Peeters op 12 april 1866.
  Zij is een dochter van notaris Eduard Peeters.
   
• Louis De Naeyer en Alida Peeters worden ouders van Eduard De Naeyer, geboren in Willebroek op 3 september 1867.
  De jongen overlijdt op 8-jarige leeftijd op 30 oktober 1875 in Willebroek.
   
• Hij was een ondernemer en politicus.
  Hij begint zijn carrière als ondernemer in Brussel: daar begint hij in 1852 als handelaar in lompen voor papierfabricatie.
  Hij richt een aankoopkantoor op voor alle Belgische papierfabrieken in België.
   
• Op 3 december 1860 krijgt hij de toelating om in Willebroek een fabriek op te richten die papierdeeg vervaardigt van stro.
  In 1874 wordt aan deze "deegfabriek" een papierfabriek toegevoegd.
  In 1876 wordt een afdeling toegevoegd om stoomketels te bouwen.
   
• Hij richt ook nog fabrieken op in Prouvy (FR), in Rusland, in Spanje en in Zuid-Amerika.
   
• Hij werd op 30 oktober 1866 in Willebroek verkozen als gemeenteraadslid, en op 31 december 1875 schepene.
  Op 3 januari 1882 wordt hij als dienstdoende burgemeester aangesteld, om op 5 maart 1885 burgemeester van de gemeente te worden (tot aan zijn dood).
   
• Hij overleed in zijn woning in Willebroek op 16 februari 1902, in aanwezigheid van zijn schoonbroers Americ en Georges Peeters.
  Hij wordt in Willebroek begraven op 20 febuari 1902
   
• Op 17 februari 1902 - slechts één dag na het overlijden van Louis De Naeyer - wordt de gemeenteraad bijeengeroepen.
  Hier wordt alles geregeld in verband met een "plechtige begraving van den diepbetreurden Mijnheer De Naeyer".
  Met eenparigheid van stemmen werd besloten dat " na regeling dezer kwestie, ter nagedachtenis van den volksgeliefden Burgemeester dezes borstbeeld in de raadzaal zal geplaatst worden en dat de marktplaats voortaan de naam zal dragen van Louis De Naeyerplaats"
   

Bron: "Louis De Naeyer, een monument" (Karel De Decker, Uitg. Gemeentebestuur van Willebroek, 2005)

Louis De Naeyer (1827 - 1902) - Grondlegger van de industrialisatie in het Vaartland

In december 1860 werd door het gemeentebestuur van Willebroek de hoop uitgedrukt, dat niemand zich zou verzetten tegen de aanvraag van de heer Louis De Naeyer, koopman te Brussel, die vroeg "... gemagtigt te worden tot het oprigten van een papierfabriek, met twee stoommachines, op een stuk land gelegen in de Kebbingen, tegen den oostzijdschen vaertdijk Wijk B nomber 474".

Louis De Naeyer stelde die vraag, net op het ogenblik dat in ons land, zowel de politieke als de industriële revolutie, er in volle expansie was.

...

Afkomst

Louis De Naeyer werd op 23 december 1827 als Karel Lodewijk De Naeyer te Lebbeke in Oost-Vlaanderen geboren, waar zijn vader Jan Frans De Naeyer (°Herffelingen 31 oktober 1781) als schrijnwerker-handelaar gevestigd was.

...

Via Brussel naar Willebroek

Nadat Louis De Naeyer in 1858 te Brussel een handel in lompen voor papierfabricatie had opgezet, richtte hij er een aankoopkantoor op voor de papierfabrieken die België op dat ogenblik telde.

...

Lees het volledige artikel in de Willebroekse Kronieken (zie brongegevens hieronder)

Bron: Willebroekse Kronieken ("Louis De Naeyer - Grondlegger van de industrialisatie van het Vaartland", Karel De Decker, 1985, nr. 2)

Louis De Naeyer had inmiddels het plaatselijke reilen en zeilen van zeer nabij leren kennen. Hij had zich tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 30 augustus 1866 kandidaat gesteld.

Hij werd raadslid gekozen en kreeg daardoor vat, zowel op de gemeenteraad als op het schepencollege.

...

Lees het volledige artikel in de Willebroekse Kronieken (zie brongegevens hieronder)

Bron: Willebroekse Kronieken ("Louis De Naeyer - Grondlegger van de industrialisatie van het Vaartland", Karel De Decker, 1985, nr. 2)

Overlijden in 1902

Louis De Naeyer die door De Nieuwe Gazet één der edelste zonen van het land werd genoemd "... die niet alleen zijn groote geestesgaven aanwendde om de Belgische papiernijverheid aan de spits van alle andere te zetten, maar die tevens zijn gansche leven blijk gaf van edele gevoelens en ware Menschenliefde", overleed op 16 februari 1902 in zijn woning te Willebroek.

...

Zijn schoonbroers Americ en Georges Peeters waren getuige van het heengaan van Louis De Naeyer, "... nijveraar, burgemeester van deze gemeente, commandeur der Leopoldsorde, vereerd met het burgerlijk kruis van eerste klas, commandeur van de Orde van het Erelegioen, ridder van de Orde van Frans Jozef van Oostenrijk en ridder van de Orde van Isabella de Katholieke".

...

Het Handelsblad noemde hem "... één der bijzonderste figuren van de Belgische nijverheidswereld, die als volksvriend en beschermer der arbeiders, ver over de grenzen van ons land bekend was."

...

Het "Aankondigingsblad" van Boom van 23 februari 1902 noemde hem "... een koning in de nijverheid en in de menschlievende instellingen" die om die reden een koninklijke begrafenis waardig was geweest.

...

Lees het volledige artikel in de Willebroekse Kronieken (zie brongegevens hieronder)

Bron: Willebroekse Kronieken ("Louis De Naeyer - Grondlegger van de industrialisatie van het Vaartland", Karel De Decker, 1985, nr. 2)

 1880 - 1885

Twee foto's van Louis De Naeyer - waarschijnlijk gemaakt in de tijd net voordat hij burgemeester werd.

Bron: WIL-BIB

De 100-jarige Vic De Maerschalck - die 59 jaar bij De Naeyer werkte! - vertelde ons destijds ... "dat meneer Louis, wanneer hij 's wxoensdags met zijn paardenvoiture naar het station reed, om per trein naar de beurs van Brussel te gaan, nu en dan voor de brug stond. Dan reed hij langs de vaart naar de spoorwegbrug, ging bij de spoorweg staan, stak zijn stok op en ... liet de trein stoppen!"

Op bovenstaande foto - die een herinnering van vóór 1900 zou moeten zijn - zien wij Louis De Naeyer met hoge, witte hoed en wandelstok.

Bron: "Willebroek in oude prentkaarten", Karel De Decker, Europese Bibliotheek, Zaltbommel (NL), 1976

Het borstbeeld van Louis De Naeyer

Wanneer een genodigde of bezoeker voor de eerste maal de sober gestoffeerde spreekkamer van het O.C.M.W. betreedt, zo zal hij plots geconfronteerd worden met een opvallend serene atmosfeer.

In een gedempt verlichte diepte verheft zich op een piëdestal het blanke marmeren borstbeeld van Karel Lodewijk De Naeyer, gebeiteld door Thomas Jules (Baron) Vinçotte.

...

Lees meer over dit onderwerp in het nummer van de Willebroekse Kronieken hieronder vermeld.

Bron: Willebroekse Kronieken: Het kunstpatrimonium van het O.C.M.W. te Willebroek, Frans Verbraeck, 1993 - nr. 1

februari 1902

Tekst op het doodsprentje van Louis De Naeyer.

Bron: J. Lagaert - Brussel

Reeks postkaarten die naar aanleiding van de begrafenis van Louis De Naeyer werd gemaakt, en uitgegeven werd in maart 1902.

Bron: foto's Th. Pauwels - Brussel

De dood van Louis De Naeyer had een nationale weerklank.

De uitgeverij Pauwels besteedde er een reeks kaarten aan.

Louis De Naeyer - die hier een volksvriend wordt genoemd - overleed op 16 februari 1902 - hij was 74 jaar.

Karel De Decker heeft een boeiende levensbeschrijving van deze figuur gemaakt. Ze werd uitgegeven als Willebroekse Kroniek 19985 - nr. 2.

Bron: "Beelden van toen", Staf Willems, uitg. Het Streekboek, Nieuwkerken-Waas, 1987

Op 16 februari 1602 stierf Louis De Naeyer.

De heer Drijvers, directeur van het klooster der Dochters van Maria, die de geestelijke vader van de AVV-VVK-gedachte is, zei destijds dat ... "De Naeyer, of men die nu wilde bekampen of bewieroken, een geniaal man als nijveraar was, een hoogstaand durver op handelsterrein en een verre ziener op sociaal gebied. Met zijn economische en maatschappelijke instellingen is hij de staat voorafgegaan op de weg naar de hervormingen, die eerst lange jaren na hem in de wetgeving werden opgenomen."

Bron: "Willebroek in oude prentkaarten", Karel De Decker, Europese Bibliotheek, Zaltbommel (NL), 1976

einde februari 1902

De grafkapel van de familie De Naeyer op het kerkhof in Willebroek op een postkaart van kort na de begrafenist.

Deze grafkapel is helemaal achteraan van de hoofdas van het Willebroekse kerkhof gelegen.

Bron: "Louis De Naeyer, een monument" (Karel De Decker, Uitg. Gemeentebestuur van Willebroek, 2005), WIL-BIB

september 1905

Herinneringsprentje voor Louis De Naeyer, naar aanleiding van de officiële inhuldiging van het standbeeld aan de Mechelsesteenweg, te zijner ere.

Bron:

Fotokaartje van Louis De Naeyer, bestempeld als "weldoener van Willebroek"

Vraag: is dit de voorzijde van het doodsprentje van Louis De Naeyer.

Bron: Jan Termeulen (?) Phot. Uitgever - Antwerpen

Willebroek zou nooit geworden zijn wat het nu is als Louis De Naeyer in 1860 niet doelbewust beslist had zich in de toenmalige nog hoofdzakelijk landbouwgemeente te komen vestigen.

Hij was toen 33 jaar.

Deze veelomstreden figuur, "weldoener" voor de enen - zoals op de kaart vermeld - (verlicht) despoot voor anderen, is al bij al een pionier van formaat geweest die 40 jaar lang zijn stempel op het plaatselijk gebeuren heeft gedruk, zowel op economische als op sociaal vlak, en de locomotief is geweest die de industriële trein in het Vaartland op gang heeft gebracht.

Bron: "Beelden van toen", Staf Willems, uitg. Het Streekboek, Nieuwkerken-Waas, 1987

oktober 1905

Postkaart uitgegeven ter nagedachtenis van Louis De Naeyer.

Bron: Edit. F. Thomas - Baggermann

Louis De Naeyer - de filantroop

De fabriek draaide goed en bracht werk voor velen, ook al was er geen wetgeving die de werknemers beschermde, ook niet bij letsels die op de arbeidsplek werden opgelopen. Het was trouwens heel gebruikelijk in die tijden, dat de oorzaak van het letsel zoveel mogelijk bij de werknemer werd gelegd, en niet aan bij de werkmethodes van de ondernemer.

Een eerste sociale wetgeving tegen onvoorziene werkongevallen komt er pas in 1903 (één jaar na het overlijden van Louis De Naeyer). Vakbonden moesten heel veel actie voeren om de veiligheid en de gezondheid van de werknemers in de praktijk zoveel mogelijk te waarborgen.

Louis De Naeyer - die tot op het einde van zijn leven zeer vijandig stond tegenover het groeperen van sociale macht, beschouwde zijn werknemers als de productie-elementen die hij nodig had.

Hij wist het ondergeschikte personeel aan zijn fabriek te binden. Hij gaf blijk van zijn sociaal streven, door voor hen een slagerij en een winkel in te richten, waar zij die contant betaalden producten konden kopen aan prijzen die 30% lager waren dan in de winkel in het dorp. ... In de bakkerij was het "dagelijkse brood" voorhanden. De werknemer kon bovendien in de fabriekskeuken een gezonde maaltijd gebruiken aan een zeer voordelige prijs.

Voor de kinderen van 6 maanden tot 6 jaar was er opvang voorzien in de crèche, die in 1889 door Louis De Naeyer en zijn dame als blijvende herinnering aan hun enig kindje werd opgericht.

Meer informatie over de crèche.

Bron: "Louis De Naeyer, een monument" (Karel De Decker, Uitg. Gemeentebestuur van Willebroek, 2005)