Romeinse Rijk - Syrië

Koning Septimius Odaenathus van Palmyra (+267) krijgt het aan de stok met tegenkeizer Titus Fluvius Junius Quiteus (+261). Odaenathus verslaat Quiteus en wordt hiermee een bondgenoot van keizer Gallienus (°218 +september 268). De laatste benoemt Odaenathus tot Dux Romanorum (leider van de Romeinen).

Goten - Thessaloniki

Legers van de Goten maken het oostelijk deel van het Romeinse Rijk onveilig. Ze nemen Thessaloniki in.

Chinese Rijk

Generaal Sima Yen (koninkrijk Wei) valt hoofdstad Cheng'du van de Shu Han aan. De stad en het gezag geven zich over, terwijl veel aristocraten en militairen naar het westen vluchten. Er blijven nu maar 2 koninkrijken over.

Goten

Gotische zeerovers slagen erin de Hellespont (nu: Dardanellen) over te steken. In Klein-Azië plunderen ze tal van steden.

Chinese Rijk

Jiang Wei (°202 +264) en Zhong Hui doen een poging om het koninkrijk Shu te redden. Het mislukt.

Romeinse Rijk - Syrië

Koning Odaenathus van Palmyra in Syrië (+267) neemt de steden Nisibis (nu: Nusaybin Turkije) en Carrhae (nu: Haran) in. Met zijn legers trekt hij heel Mesopotamië door, tot aan de stad Ctesifon (nu: Madain) aan de Tigris, in de buurt van het huidige Bagdad. De koning heerst nu over het oosten van het rijk.

Romeinse Rijk

Keizer Gallienus laat niets aan het toeval over om de westelijke Romeinse provincies terug onder controle te krijgen. Deze worden nu geregeerd door Marcus Cassianius Latinius Postumus (+269).

Chinese Rijk

De "Drie Rijken" komen onder invloed van de Jin (tot 317). Generaal Sima Yan (°236 +17 mei 290) van het koninkrijk Wei regeert als keizer van de Jin dynastie over Wéi en Shu Han. Hij kiest Luoyang als hoofdstad.

Romeinse Rijk

4 dec: in Verona wordt de stadsmuur Nova Gallieniana opgeleverd. De bouwwerken startten op 3 april. Er wordt echter in vraag gesteld waarom een stadsmuur eigenlijk nodig is, en keizer Gallienus (°218 +september 268) krijgt kritiek.

Syrië - Sassaniden

Koning Odaenathus van Palmyra in Syrië (+267) verslaat de legers van Koning Shapur I van de Sassaniden in een slag bij de stad Ctesiphon.

Griekenland

De legers - aangevoerd door Dexippus - kunnen een barbaarse aanval op Athene voorkomen.

Syrië - Sassaniden

Koningin Septima Zenobia van Palmyra in Syrië volgt haar echtgenoot Odaenathus op als heerseres van het oostelijk deel van het vroegere Romeinse Rijk.

De koning werd waarschijnlijk vermoord door een Romeins officier, om op die manier de macht van de Syriërs te breken.

Romeinse Rijk

Grote economische problemen in het Romeinse Rijk.

Gallië - Germanen - Romeinse Rijk

In deze periode (tot 275) worden in het gebied van het huidige Wallonië tal van Romeinse villa's verwoest door de Germaanse invallers.

Christendom

26 dec: paus Dionysius (+Rome 26 december 268) overlijdt.

Romeinse Rijk - Alemannen - Goten - Claudius II

sep - slag bij Naissus: keizer Gallienus II gaat de strijd aan met de Goten in de buurt van de huidige stad Niš (Servië). De slag leidt tot verlies voor de Goten.

Slag bij Milaan: opstand in Noord Italië waar inwoners kiezen voor tegenkeizer Postumus. De legers van keizer Gallienus II vechten tegen de legers aangevoerd door commandant Aureolus.

De Alemannen dringen Italia binnen. In de slag bij het Gardameer (Lacus Benacus) worden de Alemannen aangevoerd door koning Chrocus, verslagen door de Romeinse legers onder leiding van Claudius II.

Keizer Gallienus II wordt vermoord; medeplichtig aan de moord zijn Marcus Aurelius Valerius Claudius (°10 mei 214 +januari 270) en Lucius Domitius Aurelianus (°Balkan 214 +Thracië 275).

De eerste medeplichtige wordt keizer Claudius Gothicus.

Antiochië

De patriarch van Antiochië - Paulus van Samosata - wordt uit zijn functie gezet.

Christendom

Paus Felix I (°Rome +Rome 30 december 274).

Egypte - Syrië

Koningin Septimia Zenobia van Palmyra roept zichzelf uit tot koningin van Egypte.

Griekenland - Goten

Athene wordt belegerd en overwonnen door een Gotische stam, de Herulen.

Romeinse Rijk - Germanen - Goten - Claudius II

Keizer Claudius Gothicus II (°10 mei 214 +januari 270) overwint de Alemannen en de Goten in de slag bij Naissus (nu: Niš).

Tegen-keizer Marcus Aurelius Marius van het Gallo Romeinse Rijk (+269) overlijdt.

Egypte - Antonius Abt

Antonius Abt wordt kluizenaar aan de rand van de Egyptische woestijn. Hij oefent grote invloed uit op de Christenen.

Perzische Rijk

In Ctesifon wordt de eerste christelijke priester gewijd.

Romeinse Rijk - Aurelianus

jan: er breekt pest uit in de Romeinse legers. Keizer Claudius Gothicus II (°10 mei 214 +januari 270) sterft ten gevolge van de epidemie.

Hij wordt opgevolgd door zijn jongste broer, Marcus Aurelius Claudius Quintillus maar moet al snel plaats maken voor de echte opvolger.

Lucius Domitius Aurelianus (°Balkan 9 september 214/215 +Thracië september/oktober 275) wordt keizer Aurelianus, en overwint op Zenobia de tegenkeizers. Hij versterkt Rome en herstelt de eenheid van het rijk.

Gregorius de Wonderdoener, 1ste bisschop van Neocesarea in Pontus, overlijdt.

Romeinse Rijk - Alemannen

Keizer Aurelianus verslaat de Alemannen in de strijd bij Pavia, die duurt tot 275.

Syrië - Palmyra

Koningin Septimia Zenobia breidt haar macht uit en palmt Palestina, Egypte en een deel van Klein Azië in.

Romeinse Rijk - Dacië

De Romeinen trekken zich terug uit Dacië, en kiezen opnieuw voor de Donau als natuurlijke grens van het Romeinse Rijk.

Romeinse Rijk - Alemannen - Aurelianus

jan - slag bij Placentia: de Romeinse legers en de Alemannen bevechten mekaar in de buurt van het huidige Piacenza in Italië. De Romeinen lijden een nederlaag. De legers van keizer Aurelianus (°Balkan 9 september 214/215 +Thracië september/oktober 275) moeten zich terugtrekken, terwijl de Alemannen optrekken naar Fano aan de Adriatische kust.

Voorjaar - slag bij Fano: Romeinse legers aangevoerd door keizer Aurelianus verslaan de Alemannen aan de Adriatische kust. De Alemannen trekken zich terug naar het noorden.

In de buurt van Pavia zullen de Romeinse legers uiteindelijk de Alemannen verjagen.

Keizer Aurelianus (°Balkan 9 september 214/215 +Thracië september/oktober 275) begint met het bouwen van een 19 km lange muur rond Rome. De werken worden voltooid in 282.

Syrië - Palmyra

Romeinse legers verslaan op bevel van keizer Aurelianus, de legers van koningin Septimia Zenobia van Palmyra. De strijd vindt plaats in Antiochië, bij de stad Emsa (nu: Homs).

Perzië

Koning Hormazd I van Perzië volgt zijn vader Shapur I op.

Romeinse Rijk - Palmyra

Koningin Septimia Zenobia van Palmyra wordt door de Romeinen gevangen genomen. Keizer Aurelianus verplicht haar om mee op te stappen in de triomftocht in Rome.

Uiteindelijk krijgt ze een rente toegekend van Rome, en mag ze terugkeren naar één van haar  landgoeden. Het rijk Palmyra wordt voorgoed aan het Romeinse Rijk toegevoegd.

Griekenland

Staatsman en generaal Pbulius Herennius Dexippus overlijdt.

Romeinse Rijk - Tertricus

De overweldiger Gaius Pius Esuvius Tetricus, medekeizer van het Gallo-Romeinse Rijk voor Gallia en Hispania, wordt door zijn eigen soldaten in het nauw gedreven. Hij levert zijn deelrijk en zijn leger over aan keizer Aurelianus (°Balkan 9 september 214/215 +Thracië september/oktober 275) in de Catalaunische velden, in het noordoosten van het huidige Frankrijk.

Christendom

30 dec: Paus Felix I (°Rome +Rome 30 december 274) overlijdt.

Romeinse Rijk - Aurelianus

Keizer Aurelianus (Lucius Domitius) neemt zelf de titel "Dominus et Deus" aan (Heer en God). Hij voert zowel zonnecultus en de keizercultus samen in als staatscultus.

Gallië - Romeinse Rijk

Keizer Aurelianus slaagt erin om ook de Galliërs te verslaan.

Christendom

4 jan: Paus Eutychianus (+Rome 7 december 283).

Romeinse Rijk - Germanen

Keizer Aurelianus (°Balkan 9 september 214/215 +Thracië september/oktober 275) wordt vermoord tijdens een veldtocht naar het oosten van het rijk.

Marcus Claudius Tacitus (°Terni +juni 276) wordt door de senaat verkozen tot keizer, en komt aan de macht.

Franken - Romeinse Rijk

De Franken slagen erin om de Rijn over te steken, en de stad Colonia Ulpia Traiana (in de buurt van het huidige Xanten) in te nemen.

Perzische Rijk - Manicheïsme

Sjah Bahram I van het Sassanidische rijk, overlijdt.

Romeinse Rijk - Germanen

jun: keizer Marcus Claudius Tacitus (°Terni +juni 276 vermoord) sterft.

Hij wordt opgevolgd door zijn halfbroer Marcus Annius Florianu Pius (van juli tot september) en Marcus Aurelius Probus (°±232 +herfst 282). Als Florianus in september sterft (vermoord?), blijft alleen Probus over.

Deze laatste stelt Marcus Aurelius Carus (°230? +zomer 283) aan als hoofd van de Pretoriaanse wacht.

Perzische Rijk - Manicheïsme

Profeet Mani (°±210 +276) wordt gekruisigd. Hij was de grondlegger van het manicheïsme. Zijn volgelingen vluchten naar het oosten.

Franken - Gallië

Frankische volksstammen vallen binnen in Gallië. Romeinse legioenen kunnen hen echter verslaan en verdrijven.

Romeinse Rijk - Vandalen

Keizer Probus verjaagt met zijn legers de Vandalen uit Illyricum.

Chinese Rijk - Jin offensief

Met het Jin-Offensief wordt het koninkrijk Wu door de troepen van Sima Yan onder de voet gelopen. Dit is het definitieve einde van de 3 koninkrijken.

Romeinse Rijk - Valerius Maxentius - Valerius Constantinus

27 feb: geboorte van Flavius Valerius Aurelius Constantinus (°Naissus / Niš 27 februari 279 ? +Ancyrona 22 mei 337). Hij wordt later keizer Constantijn I de Grote van Rome. Hij is een zoon van Constantius I Chlorus en Helena.

Rond deze tijd de geboorte van Marcus Aurelius Valerius Maxentius (°±279 +Rome 28 oktober 312). Hij wordt later keizer van het Westromeinse Rijk in 306. Hij is een zoon van Maximianus en Eutropia.

Syrië

Keizer Probius benoemt Julius Saturninus (+280) tot goeverneur van Syrië.

Romeinse Rijk

De legers van keizer Probus slaan de opstand van Bonosus aan de Rijn neer.

Chinese Rijk

De drie koninkrijken Wei, Shu Han en Wu worden opnieuw verenigd. Hiermee begint de westelijke Jin dynastie in het hele rijk.