Frankrijk - Kathedraal van Reims

Wijding van de gotische kathedraal van Reims.

Mongolenrijk - China

De Mongolen, onder leiding van Dzjengis Khan (°1167 Tsjita, Siberië +1227 Gansu, China) vernielen het Chinese rijk. De strijd duurt tot 1215, en de Mongolen perfectioneren hun militaire tactieken: flankaanval, omsingeling, schijnbare vlucht, aanrichten van een bloedbad.
Van de Chinezen leren ze hoe ze moeten omgaan met een artillerie, systemen om via signalen berichten uit te wisselen en de kunst van het belegeren zelf.

Vlaanderen - Henegouwen

jan: Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen en Henegouwen, dochter van Boudewijn van Constantinopel (of Boudewijn IX van Vlaanderen), wordt door Filips II gedwongen om te trouwen met Ferrand van Portugal (een zoon van koning Sancha I van Portugal). De laatste gaat - tegen de verwachtingen van Filips II in - een verbond aan met Engeland. Door dit huwelijk komt er ook een einde aan het regentschap van Filips van Namen in het graafschap Vlaanderen.

Margaretha van Constantinopel (°1202) trouwt met Borchard van Avesnes. Na enkele jaren laat ze zich van hem scheiden.

Lier

Lier verkrijgt stadsrechten van Hendrik I.
Rond dezelfde tijd worden de eerste wallen rond de stad aangebracht.

Frankrijk - Duitsland

Koning Filips II Augustus van Frankrijk sluit een verbond met koning Frederik II van Duitsland tegen de alliantie van de Engelse Jan Zonder Land, de welfenkeizer Otto IV en de graven van Vlaanderen.

Frederik II (°1194 Ancona +1250 Fiorentino) wordt keizer van Duitsland (tot 1250).

Spanje - Castilië

De Christenen overwinnen onder aanvoering van koning Alfons VIII van Castilië de moren bij Las Navas de Tolosa. Dit leidt tot de ontbinding van het Almohadenrijk.

Kinderkruistocht

zomer: duizenden jongens en meisjes uit de Maasvallei en van het Duitse platteland, trekken onder leiding van de Duitser Nicolaas de Alpen over. Een groep blijft in Genua, terwijl anderen naar Marseille geleid worden. Daar worden ze door reders met misdadige gedachten ingescheept en naar Alexandrië verscheept. Ze worden door kapers overvallen, gevangengenomen, en als slaven aan de Saracenen verkocht.

Slag bij Damme

De vloot van Filips II Augustus van Frankrijk wordt verslagen door de Engelsen en de Vlamingen nabij Damme.

Slag bij Steppes

14 okt: hertog Hendrik I van Brabant wordt verslagen door de bisschop van Luik en zijn vazal Lodewijk II van Loon.

Ferrand van Portugal - echtgenoot van Johanna van Constantinopel - bestrijdt hertog Hendrik I vanuit het westen, deels uit wraak omwille van de nederlaag tegen Filips II Augustus van Frankrijk.

Engeland

Omdat koning Jan I Zonder Land van Engeland vreest dat koning Filips II Augustus Engeland wil binnenvallen, verzoent hij zich met de pausen verklaart zich tot diens vazal. Hij krijgt van de paus Engeland in leen.

Frankrijk - Albigenzenstrijd

In de strijd tegen de zuid-Franse ketters overwint Simon de Montfort op Raimond VI en zijn schoonbroer Peter II van Aragon, in de slag bij Muret.

Gouden Bul

In Eger wordt de Gouden Bul afgekondigd: deze bekrachtigt de concessies van Otto IV.

Mongolenrijk - China

Dzjengis Khan (°1167 Tsjita, Siberië +1227 Gansu, China) slaagt erin om de Chinese Muur te doorbreken, en trekt met zijn leger op naar Peking.

Spanje - Aragón - Jacob I

Koning Jacob I de Veroveraar (°1208 +1276 Valencia) komt in Aragón aan de macht (tot 1276). Hij komt dus als minderjarige op de troon, en wordt opgevoed onder de bescherming van de Tempeliers in Munzón. Zijn oom neemt het regentschap waar. Hij stelt tot doel Spanje te bevrijden van de Moslims. Hij schrijft o.a. het "Boek der Handelingen", over zijn eigen successen, en de grootheid van zijn volk.

4de Kruistocht

Paus Innocentius III organiseert de 4de Kruistochten.

Slag bij Bouvinnes

27 jun: koning Filips II Augustus van Frankrijk verslaagt keizer Otto IV van Duitsland (en diens medestrijders Engeland, Portugal en Vlaanderen). Ferrand van Portugal en veel Vlaamse edelen worden gevangengenomen (tot het verdrag van Melun in 1226). De Capetingers winnen aan sterkte en invloed, en Frankrijk wordt de machtigste staat in Europa. Door deze overwinning ziet hertog Hendrik I van Brabant zich verplicht om partij te kiezen voor Frankrijk.

Vlaanderen

Filips II Augustus wordt heer over Vlaanderen, nadat hij de lenen van Jan Zonder Land vervallen verklaard heeft.

Duitsland - Frederik II

Frederik II van Duitsland (°1194 +1250 Apulië) wordt in Aken tot koning van Duitsland gekroond. Hij is een zoon van Hendrik VI, en hoort tot het geslacht van de Hohenstaufens. Hiermee komt een einde aan de strijd van de Welfen tegen de Hohenstaufens.

Verdrag van Metz

Frederik II staat aan koning Waldemar II van Denemarken de Duitse gebieden aan de oostelijke kant van de Elbe af (in ruil voor de hulp die tegen de Welfen werd geboden).

Frankrijk - Lodewijk de Vrome

Geboorte van Lodewijk de Vrome (°1214 Poissy +1270 Tunis).

Engeland - Roger Bacon

Roger Bacon (°1214 Ilchester, Somerset +1292), een Engelse franciscaan. Hij studeerde in Oxford en in Parijs. Hij legt de nadruk op zintuiglijke ervaringen en experimenteel onderzoek. Hij is tevens astronoom. In zijn werken roept hij op tot kritisch onderzoek van de gezaghebbende scholastische leermeesters, en tot de vrijere natuurbeschouwing door experimenteren en ervaringen opdoen.

De Engelse adel komt in opstand.

Vlaanderen

Er komt een "valse" Boudewijn van Vlaanderen opdagen. Hij beweert dezelfde persoon te zijn als Boudewijn die sneuvelde rond 1195 in de Balkan. Uiteindelijk is het een kluizenaar uit Henegouwen. Gravin Johanna van Vlaanderen krijgt de steun van de Franse koning om deze crisis te overwinnen.

Willem van Moerbeke

Geboorte van Willem Van Moerbeke (°±1215 Moerbeke +1286 Corinthe). Hij is dominicaan en wordt aartsbisschop van Corinthe. Tjidens het bestuur van paus Clemens IV (periode 1265 - 1268) is hij penitentiaris van de Heilige Stoel. Zo ook als Gregorius IX paus is (van 1271 - 1276). Hij zal ook deelnemen aan het 2de concilie van Lyon in 1274.

Engeland - Magna Charta

15 jun: ertoe verplicht, ondertekent koning Jan I Zonder Land van Engeland het "Magna Charta", maar laat dit later door de paus ongeldig verklaren. Het charter omschrijft de wederzijdse verplichtingen van vorst en onderdanen, en het bevestigt de rechten van de verschillende bevolkingsgroepen en de kerk. Ook wordt erin bepaald dat de koning slechts nà overleg met zijn raad belastingen mag opleggen. Tenslotte stelt het dat geen enkel vrij man mag worden gestraft, als er geen wettig vonnis wordt geveld.

Epirus - Theodoris I

Ontstaan van het despotaat Epirus, met Theodoris I aan de macht (tot 1230). Hij oriënteert zijn strijd tegen Nicea.

Frankrijk - Universiteit van Parijs

In Parijs worden de eerste statuten vastgelegd voor de universiteit.

Mongolenrijk

Dzjengis Khan (°1167 Tsjita, Siberië +1227 Gansu, China) neemt Peking in (de hoofdstad van het Noordchinese Rijk.

Spanje - Dominicanerorde

Dominicus de Guzman van Caleruega (°1170 Calaruegos +1221 Bologna) sticht de orde van de Dominicanen (of van de predikheren): een bedelorde met intellectueel karakter. De orde moet optreden tegen ketters, een heeft als voornaamste taak om al rondreizende te prediken.

4de Oecumenisch Lateraans Concilie

Paus Innocentius III houdt de 4de algemene kerkvergadering van de Lateranen. De pauselijke invloed bereikt onder hem een hoogtepunt; hij probeert blijvend een grote macht uit te oefenen op het wereldlijk bestuur.

De bisschoppelijke inquisitie wordt ingevoerd. Verbod wordt gesteld dat Joden christelijke ambten zouden bekleden. Er komt ook een voorschrift voor hun kleding. De paus is ook niet tevreden over de situatie in Klein-Azië en roept op tot het houden van een 5de Kruistocht.

Holland - Zeeland

Graaf Willem I van Holland en Zeeland trekt in het leger van de Franse kroonprins Lodewijk ten strijde tegen Engeland. Hiervoor wordt hij geëxcommuniceerd door de paus.

Latijns Koninkrijk - Robrecht van Courtenay

Hendrik wordt opgevolgd door Robrecht van Courtenay, als keizer van het Latijnse Koninkrijk tot 1218. Dan wordt hij uitgeschakeld door de Griekse vorst van Epirus.

Engeland - Hendrik II

Koning Jan I Zonder Land van Engeland (°24 dec 1167 +1216 Newark, Engeland) overlijdt. Hij wordt begraven in Worcester Cathedral.

Koning Hendrik III van Engeland (°1207 +1272 Westminster Abbey) regeert terwijl hij pas 9 is (tot 1272). Hij is een zoon van koning Jan I Zonder Land van Engeland en stamt af van de Plantagenets. Zijn eigenlijke regering begint pas in 1234. Hij bekrachtigt de "Magna Charta", maar komt ten gevolge van hoge belastingen in strijd met de adel en de burgerij.

De macht van de kerk neemt toe.

Paus Honorius II

Paus Honorius II (tot 1227).

Middelburg

Middelburg krijgt stadsrechten van gravin Johanna van Brabant en graaf Willem I van Holland.

Engeland - Matthew Paris

Matthew Paris (°±1200 +1259) treedt toe tot de benedictijner abdij van Saint Albans.

Noorwegen - Håkon IV

Koning Håkon IV Håkonsson van Noorwegen regeert (tot 1263).

Spanje  Castilië - Ferdinand III

Koning Ferdinand III van Castilië de Heilige (°1198 Salamanca +1252 Sevilla) (en van Spanje) regeert (tot 1252). Hij verenigt Castilië en León tot één koninkrijk. In zijn voortdurende strijd tegen de Moren verovert hij Córdoba (1236), Sevilla (1248) en Cadiz. Hij sticht de universiteit van Salamanca.

Paus Gregorius IX

Paus Gregorius IX (tot 1231). Hij is de grondlegger van de pauselijke inquisitie (in 1231).

5de Kruistocht

Begin van de 5de Kruistocht (tot 1221). Deelnemers zijn:

- koning Andreas II van Hongarije

- hertog Leopold VI van Oostenrijk

Bij hun aankomst in Akko, vraagt koning Jan van Brienne om hem te helpen in zijn strijd tegen Egypte.

Holland

De ex-communicatie van Willem I van Holland wordt opgeheven, als beloning voor zijn heldenmoed in de slag bij Dalmiate in Egypte.

Bulgarije - Iwan II

Iwan II Asen bestuurt Bulgarije (tot 1241).

Frankrijk - Albigenzenstrijd

Simon de Montfort sneuvelt in de Albigenzenstrijd. Raimond VI weet de verloren gebieden in het zuiden van Frankrijk te heroveren.

Engeland - Wales

Llywelyn ab Iorwerth (de Grote), heerser van Noord Wales (tot 1240), krijgt concessies van William Marshall, waarbij de vrede voor Wales wordt verzekerd. Hij krijgt heerschappij over de koninklijke kastelen van Cardigan en Carmarthen. In 1223 zal Llywelyn de heerschappij terug moeten overdragen aan William Marshall.

Italië - Bonaventura

Bonaventura (°±1218 Bagnoreggio, Orvieto +1274 Lyon), theoloog. Hij wordt wel eens beschouwd als één van de grondleggers van de orde van de franciscanen. Hij schrijft o.a. "Itinierarium Mentis ad Deum" over zijn pelgrimstocht naar Alverna.

Zwitserland

Het geslacht Zähringen sterft uit. Gevolg is dat het Zwitserse Alpengebied uiteenvalt in kleine, politiek zelfstandige staatjes.

5de kruistocht

6 nov: bij de tocht (tot 1221) naar Palestina, wordt in Egypte de stad Damiate aan de Nijlmonding veroverd. De Egyptenaren stellen voor om Damiate in te ruilen voor Jeruzalem. De afgevaardigde van de paus, Pelagus, verzet zich hier echter tegen.

Mongolenrijk

De Mongolen vallen het Chorezm (Chwarizm) rijk aan (tot 1225), en worden geleid door Dzjengis Khan (°1167 Tsjita, Siberië +1227 Gansu, China). Ze slagen erin om een rijk uit te bouwen dat gaat van Noord China tot aan de Zwarte Zee. Wat beleid betreft zijn ze echter niet in staat om het hele rijk terdege te besturen. Door de voortdurende strijd en de onveiligheid, verplaatsen de handelswegen naar het oosten zich van zuidelijk Azië naar de Arabische zeewegen.

Servië - Orthodoxe kerk

Rastko Nemanja (°1171 +1236 Turnovo), beter bekend als Sava en zoon van Stefan Nemanja (grondlegger van Servië) - sticht de Servisch-Orthodoxe nationale kerk, en het Servische aartsbisdom.

Frankrijk - Kathedraal van Amiens

In Amiens begint men te bouwen aan de gotische kathedraal.

Engeland - Salisbury

In Salisbury begint men te bouwen aan de gotische kathedraal. Uitzondering t.o.v. andere gotische kerken, is het grote grondoppervlak dat het gebouw beslaat. Terzelfdertijd beginnen de werken aan de kathedraal van Lincoln. De bouwwerken duren tot ±1240.

Robert Grosseteste (°±1168 Suffolk +1253) doceert aan de theologische faculteit van Oxford.

Heilig Duits-Roomse Rijk

Frederik II wordt keizer van het Heilige Romeinse Rijk (tot 1250). De kroning vindt in Rome plaats.

Italië - Fibonaci / Pisano

Fibonaci (Leonardo van Pisa), schrijft de "Pratica Geometria".

Nicola Pisano (°±1220 +1278...1284), Italiaans beeldhouwer. Hij is vooral bekend van de zeshoekige marmeren preekstoel in de doopkapel van Pisa, en de achthoekige preekstoel in de kathedraal van Siena.

Rusland - Alexander Nevski

Alexander Nevski wordt vorst (tot 1263). Hij wordt hertog in 1236 en grootvorst in 1252.