Scheepvaart op het kanaal - Informatie en Persberichten

KLWSASPL_SS

Informatie

De kunstmatig gegraven vaarweg is meermalen reeds een aanknopingspunt geweest van gelegenheidsgeschriften over de gemeente Willebroek: aan deze vaart heeft de bevolking naar alom gekende welvaart te danken, evenals haar snelle aangroei in de loop van de 19de en 20ste eeuw.

Nu is het door de kunstmatige administratieve samenvoeging of fusie van 1976 met de buurgemeenten Heindonk, Blaasveld, Tisselt en deels Breendonk en Ruisbroek tot ééén groot Willebroek geworden.

...

In de inleiding van onderaan vermelde Willebroekse Kronieken, geeft Frans Verbraeck meer uitleg over volgende aandachtspunten:

• De Schans
• Het oude kanaal naar Willebroek
• Willebroek als overstapterminus van de passagierstrekschuiten en heuen
• Verpachting van openbare veerdiensten
• Het Tol- en Sashuis - anno 1608
• De Scheepvaart

Lees meer hierover in de Willebroekse Kronieken, zoals vermeld hieronder.

Bron: Willebroekse Kronieken: De Willebroekse Vaart, Frans Verbraeck, 1989 - nr. 2

Houten vaartuigen op het kanaal - Vlaamse houten vaartuigen onder zeil

Een bondig overzicht van houten trekschuiten en vaartuigen onder zeil geven ons slechts een gedeeltelijke opsomming van de verscheidenheid van het vaartuig, dat het vervoer te water zienderogen bevorderde, gezien in het verleden van drie eeuwen terug tot op heden.

Mettertijd verdwenen en verdwijnen de Vlaamse houten vaartuigen onder zeil uit het getij en uit de stille binnenwateren.

Ze werden in de loop van de tweede helft van de 19deeeuw verdrongen en vervangen door de gemechaniseerde plaatijzeren vrachboten.

Met hen verdween grotendeels de romantische atmosfeer uit het vervoer te water en het zo kleurrijke schippersvolk uit de lage landen bij de zee.

Een nieuwe generatie van zelfstandige schippers trrad aan, maar ditmaal zonder poëzie.

...

In het artikel geeft Frans Verbraeck een overzicht van de vroegere houten schuiten. Daaronder:

• de Vlaamse Pleit:
  een oprecht lid van de tjalkenfamilie - een schip met platte bodem - een model met oplopende voor- en achtersteven en zonder veel "zeeg"
• de otter:
  een mooi gelijnd schip - een zwaar gebouwde romp met veel "zeeg"
• de knots:
  het droeg ongeveer 14 ton - ca 10 m lang en 4 m breed - diepgang van nabij 1 m
• de poon:
  de kop was buitengewoon zwaar als verweer tegen het ontstuimige water van de delta aan de Rijn, de Maas en de Schelde
  laadvermogen schommelde van 16 tot 60 ton
• de tjalk (en varianten):
  varianten met een strijkbare mast, en varianten met een vaste mast
• de baquet (of het Charlooyse bakske):
  een trekschuit, die oorspronkelijk alleen geschikt was voor de rustige binnenwateren zoals een kanaal
  andere trekschuiten: de Doornikse waal, de pointu

Lees meer hierover in de Willebroekse Kronieken, zoals vermeld hieronder.

Bron: Willebroekse Kronieken: De Willebroekse Vaart, Frans Verbraeck, 1989 - nr. 2

Het is een hardnekkig gerucht dat in Willebroek al een tijdje de ronde doet, en waar verschillende mensen onze aandacht op vestigden: er zou ooit "een hele vloot onderzeeërs" de vaart hebben bezocht.

Om welke schepen het ging, bij welke gelegenheid ze naar onze streek afzakten, in welk jaar of welke periode dit plaatsvond en ... of het verhaal überhaupt klopte, bleef echter onduidelijk.

Maar het verhaal sprak wel erg sterk tot onze verbeelding, en zoals de uitdrukking zegt: wie zoekt, die vindt.

...

In 1935 vindt in Brussel een wereldtentoonstelling plaats, getuige daarvan de paleizen op de Heizel.

Op uitnodiging van de Maritime komt - vermoedelijk van 14 tot 25 mei 1935 - behalve een aantal oorlogsschepen en het Belgische schoolschip Mercator, ook een vloot onderzeeërs naar Brussel, zoals het jaarverslag van 1935 meldt: "Participation à l'Exposition Universelle et Internationale de Bruxelles 1935".

...

Pendan le cours de cette imposante manifestation internationale, le port et le canal maritime de Bruxelles ont vu défiler dans leurs eaux des unités sous-marines du Danemark, d'Angleterre, de France, de Holannde, de Suède, des doubleurs de mines anglais et norvégiens et un important destroyer de la marine américaine.

La Société a réservé le meilleur acceuil à toutes ces belles unités des nations amies qu'au navie-école 'le Mercator'.

Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2009 - nr. 3, "Hoog (of laag?) bezoek: onderzeeërs in de Vaart", Kevin Polfliet

2 mei 1992

De Belgische mijnenjager M924 Primula, waarover de gemeente Willebroek in de persoon van Isabella Adriaenses, echtgenote van ere-burgemeester Hugo Adriaensen het peterschap heeft aanvaard, komt op dinsdag 2 mei omstreek 19:30 hr in Willebroek toe.

Het schip houdt een opendeurdag en legt daarvoor aan aan de kaai langs de Groene Laan, tussen de spoorwegbrug en de Vaartstraat.

Bron: zie persartikels hieronder

Op het kanaal werd verscheidene keren het initiatief genomen om boottochten te organiseren.

Een eerste initiatief waren de "Bâteaux Mouches", die aan het begin van de 20ste eeuw voor ontspanning zorgde op het kanaal.

In de periode 1992 tot 1994 vertrekken de schepen aan de café de Zeehaven op de Groene Laan nr. 70. Het initiatief werd genoemen dooe VVV-Vaartland en er was een gids aan boord om uitleg te geven tijdens de tocht. Een tocht moest worden gereserveerd, en op bestelling kon aan boord een koude schotel worden genuttigd.

In de nazomer van 1994 wordt de vertrekplaats veranderd naar de Fabriekstraat (ter hoogte van nr. 13) (Open Monumentendag).

Nog later wordt ook een vertrekplaats in Klein Willebroek voorzien. 

Bron: zie persartikels hieronder

Kanaalferry's op het kanaal

België heeft een lange en bewogen geschiedenis met Noordzee-kanaalferry's (de mailboten) tussen Engeland en ons land via Oostende.

Van al die opmerkelijke schepen die in dienst van de lijn hebben gevaren, is er toch één dat een primeur heeft gehaald, en waarvan de bewoners van onze vaart als eerste getuigen waren in 1936.

...

In 1934 werd de Ville de Liège (1914) samen met zijn zusterschip Stad Antwerpen (1913) buiten dienst gesteld.

Omdat dit schip een heel nieuwe bodem had en meer en meer gegoede reizigers de overtocht met hun wagen wensten te maken, besloot men in 1935 om dit schip te verbouwen tot België's eerste "auto-carrier".

...

In augustus 1936 kwam het opnieuw in dienst onder de naam London-Istanbul. Het kon 250 passagiers en 100 personenwagens vervoeren.

...

Lees het volledige artikel (mét foto's) in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2013 - nr. 1, "Kanaalferry's op het kanaal", Eric Van Winghe)

In deze tijden waarin alles snel en duurzam moet gaan maar waarin we dagdagelijks veel tijd verliezen in vervuilende files, is mobiliteit en als onderdeel daarvan ons openbaar vervoer meer dan ooit een heet hangijzer.

In de zoektocht naar meer propere en efficiëntere manieren om transport en personenvervoer te organiseren, komen - terecht - ook de waterwegen in het vizier en dat geldt dan ook voor onze aloude Willebroekse Vaart.

...

Reeds kort na het openen van de "Bruesselsche Schipvaert", zoals reeds gezegd in 1561, gaf Filips II aan de stad Brussel toelating om "ten gerieve van den gemeynen cooplieden ende andere ingesetenen onser landen van herweertes overe" en met "sekere menighte van schuyten ende schepen" openbaar vervoer te organiseren op de nieuwe waterweg, iets wat we voorzichtig een wereldprimeur zouden kunnen noemen, alleszins in onze contreien.

...

Twee document geven hier een mooi beeld van:"Beschreibung seiner Reisen durch Frankreich, die Niederlande, Holland, Deutschland und Italien" van de Duitse natuurkundige en schrijver Heinrch Sander...

...

Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2015 - nr. 3, "Per trekschuit op de vaart... een aangename en plezierige reis", Kevin Polfliet)

Al in de 15de eeuw was Mechelen een belangrijk centrum van scheepsbouw met een hoogconjunctuur in de periode 1440-1470.

De concurrentiekracht van de Mechelse scheepsbouwers overvleugelde en benadeelde toen zelfs de Antwerpse scheepsbouw.

Als kleinste gebied van de Bourgondisch-Habsburgse Nederlanden, midden in het hertogdom Brabant, bleef Mechelen tot in het derde kwart van de 16de eeuw een draaischijf van de productie en handel in vrachtschepen, voornamelijk van pleitschepen.

...

• Scheepsverkopingen
• Schippers van Willebroek
  - Laureijs Meignaert
  - Lieven van der Eedt
  - Christiaan Drossaerts
  - Jacop Drossaerts
  - Philips van Ipen
  - Philis Mijntens
• Schippers van Heindonk
  - Jan Persoons
• Nawoord

...

Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2019 - nr. 3, "Scheepsaankopen en -verkopingen door schippers van Willebroek en Heindonk in Mechelen in de tweede helft van de 16de eeuw", François Van der Jeught)

In het voorjaar van 1973 werd de Heemkundige Kring van het Vaartland v.z.w. opgericht.

Meer informatie over 't Vaartland en de in houd van de nummers die verschenen van 1973 tot 1980, vind je op deze pagina.

Bron: 't Vaartland (1973 - nr. 1)

1684

Munt met het wapen van Van der Haeghe.

Vraag: heeft iemand meer informatie over deze munt of penning?

Bron: PI-TB

12 tot 14 november 1922

Affiche om de havenfeesten in Brussel aan te kondigen.

Bron: imprim. J.E. Goossens, Bruxelles

1953

Artikel in Le Patriotte Illustré over de geschiedenis van het zeekanaal Rupel - Brussel.

Bron: Le Patriotte Illustré (1953)

26 juni 1955

Ter gelegenheid van het 400-jarig bestaan van het zeekanaal Willebroek - Brussel varen een aantal militaire schepen het kanaal op.

Het tijdschrift "Le Patriote Illustré" wijdt hier een artikel met foto's aan.

Bron: Le Patriote Illustré (26-06-1955)

1979

Jos De Keersmaecker geeft het boekje Klein-Willebroek Schippersdorp uit.

Hierin vind je een historische beschrijving van het reilen en zeilen in de kleine gemeente en gemeenschap aan de Rupel en aan de Willebroekse Vaart.

Inleiding van Karel De Decker

Bron: Klein-Willebroek Schippersdorp, Jos De Keersmaecker, Volksdrukkerij T.H. Antwerpen

december 1998

Advertentie in Willebroek Nu voor de boottochten in het Rivierenland in juli en augustus 1999.

Bron: GEM-PUB

december 1999

Advertentie in Willebroek Nu voor een nieuwjaarscruise op de Schelde .

Bron: GEM-PUB

maart 2000

Advertentie in Willebroek Nu voor een speciale rivierentocht voor de gelegenheid van moederdag op zondag 14 mei 2000.

Bron: GEM-PUB

april 2000

Advertentie in Willebroek Nu voor een kanaaltocht voor de gelegenheid van het 450 jarg bestaan van het zeekanaal, en dat op zondag 2 juli 2000.

Bron: GEM-PUB

mei 2001

Advertentie in Willebroek Nu voor boottochten op kanaal, Schelde en Rupel in juli en augustus 2001.

Bron: GEM-PUB

juli 2002

Advertentie in Willebroek Nu voor een boottocht op het kanaal ter gelegenheid van moederdag op 15 augustus 2002.

Bron: GEM-PUB

december 2023

Het is niet altijd peis en vree op het water. Door ontevredenheid van de ambtenaren van de Vlaamse Waterwegen, worden de sluizen niet langer bediend, waardoor alle scheepvaart stil valt.

Dit was niet alleen het geval op het zeekanaal, maar ook in de havens.

Bron: VRT, pers