August Van Landeghemstraat - sectie de kerk

WILAVLST_5_113

Huisnummer

Uitbater(s)

Parochie Willebroek

Toenaam

-

Telefoonnummer

-

Informatie

De Sint-Niklaaskerk te Willebroek

De Sint-Niklaasparochie van Willebroek, die uit het grote Karolingische domein van de abdij van Cornelimunster - waarvan Puurs het centrum was - is ontstaan, werd in de 11de eeuw als zelfstandige parochie opgericht.

Het patronaat van de kerk, dat volgens A. Miraeus, C. Van Gestel en A. Wauters in 1180 door bisschop Rogerus aan de Sint-Aubertusabdij van Kamerijk zou zijn gegeven, wordt evenwel door J. Verbesselt betwist, vermits noch de bedoelde oorkonde, noch de datum 1180, in geen enkele van de bekende oorkondeuitgaven terug te vinden is.

...

De Sint-Niklaaskerk werd meermaals veranderd en herbouwd, met als gevolg dat ze zeer veel van haar waarde en van haar oorspronkelijk karakter verloor. Ze was stellig een romaans gebouw, waarvan in de 18de eeuw niets anders dan de onderbouw van de toren overbleef.

De Sint-Niklaaskerk lag in 1600 totaal verwoest. Enkel de toren en een paar muurresten waren overeind gebleven. Tijdens de in 1618 begonnen grondige herwerking, werden de romaanse vormen verwijderd en door primaire gothische halfbogen vervangen.

Uit die tijd dagtekent het middengedeelde van de kerk dat grotendeels met stenen van de afbraak van het vroegere middenschip werd heropgetrokken.

...

Lees de volledige tekst in de brondvermelding hieronder. 

Bron: Willebroekse Kronieken: De Sint-Niklaaskerk te Willebroek (Karel De Decker)

Sint-Nikolaaskerk

Opbouw en wedervaren - Aangaande de oprichting van deze kerk in weerwil van wat beweerd wordt, hebben we geen enkel afdoend historisch document gelezen, waaruit zou blijken wanneer met de opbouw werd begonnen.

We hebben wel verwezen naar de vooropgezette en vermoedelijke data van 1135 of 1154. De keuze van Rogerus de Wavrin van 1180 brengt ons meer in bekende wateren.

...

Romaanse kerkenbouw - In de romaanse bouwkunst kan men niet spreken van een uniforme Nederlandse School. Er zijn verschillende scholen met gewestelijke kenmerken.

• Romaanse gewelf: kruisgewelf
• Latijnse kruisvorm
• De Vieringtoren

...

Verbouwingen

• Eerste verbouwing - 1618
• Tweede verbouwing - 1733 - 1744
• Nieuwe kerkvloer
• De doopkapel of het baptisterium
• Laatste grondige verbouwing - 1853
• Kerkelijk patrimonium: schilderijen, sculpturen, houten reliëfs, de predikstoel, de asielbank

...

Lees meer in het nummer van de Willebroekse Kronieken, hieronder vermeld.

Bron: Willebroekse Kronieken: Wandelboek van het oude Willebroek, Jos De Keersmaecker, 1989 - nr. 1

De Sint Niklaaskerk werd gebouwd in de periode van 1140 tot 1160. Het was aanvankelijk een romaans gebouw die in de 12de eeuw de "standaard" was.

De kerk werd door de eeuwen heen vaak verbouwd, maar de karakteristieke toren werd wel behouden.

Bron: BK-TDHTR (Willebroek, van Landbouwdorp tot Industriegemeente, vanaf. blz. 170 tot 185)

Een artikel over de eerste vermelding van de gemeente Willebroek, meer bepaald de parochie(kerk) van Sint Niklaas (zie bronvermelding hieronder).

Bron: TS-VRTL (2006 - nr. 2, "De grote geschiedenis van het kleine Vaartland", Kevin Polfliet

Sinds 1994 is de Sint Niklaaskerk een beschermd monument.

Vroeger was de kerk volledig in romaanse stijl opgetrokken. Na tal van verbouwingen is enkel de vierkantige basis van de toren in zandsteen nog herkenbaar.

In het artikel op Wikipedia vind je ook een lijst met pastoors terug.

Bron: Wikipedia, VRTLND

De wille-BROEKSCHIJTERS of de

BELAGCHELIJCKE KLUCHT VAN DE WILLEBROEKIGE BOEREN DIE OP KERSNACHT HEEL HUN KERK IN ROEREN STELDEN

Een kluchtlied uit 1815-1830, uit de tijd van ... Wij Willen Willem Weg, Wilde Willem Wijzer Worden Wij Willen Willem Weer

Het is te zingen op de wijze van 't Cruys-capelleken.

Het artikel is te lezen in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder).

Bron: TS-VRTL (2006 - nr. 2, Frei Desay)

Willebroek heeft een aantal zieleherders en pastoors gehad die mee het leven in de gemeente hebben beïnvloed en tevens een grote rol hebben gespeeld in Willebroek en omgeving.

• Wouter Van Stolwijck
  pastoor van Willebroek op 10 februari 1537
  verbrand op de brandstapel in Vilvoorde op 24 maart 1541
• Cornelis Van den Aerde
  pastoor van Willebroek van 1588 tot 1598
• Egidius Joannes Schaffenmeyer
  pastoor van Willebroek van 1769 tot zijn overlijden op 29 december 1782
• Joannes Benedictus De Clerck
  ° Reninge aan de IJzer 21 oktober 1753
  pastoor in Willebroek op 29 juni 1783
  deportatie op 6 januari 1798
• Guilielmus Pauwels
  °Reet 27 september 1802
  onderpastoro - pastoor in Willebroek van 1835 tot 1863
  +Willebroek 17 augustus 1863
• Joannes Leonardus Van den Broeck
  °Willebroek 1804
• Frans Dryvers
  °Rotselaar 5 april 1858 - +Willebroek 29 december 1914
  Pastoor in Willebroek op 3 februari 1910

Het volledige artikel vind je in het tijdschrift van Vaertlinck( zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2006 - nr. 2, "Opmerkelijke Willebroekse Zieleherders", Jean Huyghe & Gust Van Auwenis)

De pastoors

De Rooms-Katholieke Kerk heeft tijdens de eeuwen die voorbij zijn, veel priesters van formaat aan de Sint-Niklaasparochie geleverd. De voornaamsten onder hen waren Rumoldus Backx (fervent aanhanger van het Jansenisme) en Joannes Benedictus De Clerck (groot figuur uit de Boerenkrijg.

Uit nagaande lijst van pastoors, die van bij de aanvang van de 16de eeuw tot op heden werden bijgehouden, blijkt duidelijk dat enkel de besten goed genoeg waren om naar Willebroek te worden gestuurd, wat ergens de zeer belangrijke plaats onderlijnt die Willebroek toen al in Vlaanderen betekende.

De pastoors van ±1600 tot op heden (meer informatie in de bron hieronder vermeld):

• Arnoldus Verschueren - pastoor van 1498 tot 1504
• Christianus Van den Bossche - van 1504 tot 1539
• Jacobus Keijnens - van 1539 tot 1568
• Petrus Oeijnens - van 1568 tot 1587
• Petrus Vervloet - van 1587 tot 1588
• Joannes Nicolaï - van 1588 tot 1598
• Rudoplus Nuyden - van 1598 tot 1601
• Dominicus Schenkelins - van 1601 tot 1615
• Guilielmus van Werchter - in 1616
• Petrus Pels - van 1616 tot 1629
• Emmanuel De la Barzine - van 1630 tot 1634
• Joannes Baptista Van der Meulen - van 1634 tot 1661
• Jacobus van Geenom - van 1661 tot 1677
• Rumoldus Backx - van 1678 tot 1679
• Bartholomeus Gooris - van 1679 tot 1691
• Joannes Franciscus Quintanis - van 1691 tot 1709
• Joannes Baptista De Keyser - van 1709 tot 1726
• Ludovicus Egidius van Schaebroeck - van 1726 tot 1726
• Egidius Scheffermeyer - van 1769 tot 1782
• Joannes Benedictus De Clerck - van 1783 tot 1804
• Joannes Baptista Ermens - van 1804 tot 1835
• Guilielmus Pauwels - van 1835 tot 1863
• Cornelis Joannes De Weerdt - van 1864 tot 1879
• Petrus Jozef Maes - van 1879 tot 1885
• Julius Dony - van 1885 tot 1915
• Philippus Loepold Emsens - van 1915 tot 1935
• Julius Cleymans - van 1935 tot 1938
• Adolphus Pieter Van Lommel - van 1938 tot 1940
• Gustaaf Mol - van 1940 tot 1947
• Eugeen Schwagten - van 1947 tot 1973
• Guido Johnson - van 1973 tot 1985
• Piet Abbeel - van 1985 tot ...

Lees de volledig bijhorende commentaren in de bron hieronder vermeld. 

Bron:  Willebroekse Kronieken: De Sint-Niklaaskerk te Willebroek (Karel De Decker)

De geschiedenis van onze kerk

Zoals vaak gebeurt, verdwijnen veel juiste date en feiten in de duisternis der tijden.

Aldus is de datum van opbouw onzer kerk slechts bij benadering gekend, zijnde rond 1150. Zij is één der oudste van het land.

't Jaar 1740 bracht ons het huidig gewelf der zijbeuken, een nieuwe sacristij en een nieuwe voorgevel. Tevoren stond de sacristij aan het kerkplein en de ingang was aan de tegenovergestelde kant.

...

In 1853 werd de kerk vergroot in de vorm zoals zij nu is, behalve de toren, waarvan in 1866 een plan opgemaakt werd, nadat men bevonden had, dat de bestaande te klein was in vergelijking met het nieuwe geheel.

...

Lees het volledige artikel in het Jaarverslag van de Koninklijke Harmonie Sinte Cecilia

Bron: Jaarverslag Koninklijke Harmonie Sinte Cecilia - Jaarverlag, 1961

De standplaats voor de frituur in op het plein voor de Sint Niklaaskerk wordt verpacht aan L. De Keersmaecker voor het jaar 1947.

De uitbater woont aan het Stationsplein nr. 22.

...

Lees het volledige artikel in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)

Bron: TS-VRTL (2017 - nr. 3, "Het gebeurde 70 jaar geleden", Gary Mantiers)

1597 - 1655

Een gravure van Cornelis Schut met Sint Niklaas als onderwerp.

Cornelis Schut (° Antwerpen 13 mei 1597 – + Borgerhout 29 april 1655) was een Vlaamse barokschilder, tekenaar en graveur.

Hij was vooral bekend voor zijn werken met bijbelse, mythologische en allegorische thema's.

Bron: PI-TB

± 1600

Tekening van de Sint Niklaaskerk - onbekende kunstenaar.

Bron: PI-TB

1790

Schilderij van Theodorus Verrijck uit 1790.

Bron: Kon. Bibliotheek Brussel

1790

Uit het schetsboek van Dirk Verrijck, met rechts bovenaan de tekst "dorp Groot Willebroek van Braband".

Bron: PI-TB

1790

Zwart-wit foto van bovenstaand schilderij van Theodorus. Verrijck.

Theodorus (roepnaam Dirk) Verrijk (° Haarlem 7 juli 1734 – + Den Haag 3 mei 1786) was een Noord-Nederlands schilder, decoratieschilder, tekenaar, pentekenaar en kopiist.

Bron: Kon. Bilbiotheek Brussel

periode 1960 - 1970

2 etsen van Romain Malfliet (° Sint-Niklaas 17 mei 1910 - + Sint Niklaas 25 juli 2006).

Hij was een Belgisch kunstschilder, aquarellist en etser.

Bron: PI-TB

1981

Schilderij van H. Saeys (Isidoor?)

Bron: H. Saeys

28 september 1863

Programma opgesteld voor de "inhaling" (plechtige intrede) van pastoor De Weerdt.

Bron: PI-TB

29 september 1863

Teksten geschreven ter gelegenheid van de intrede van pastoor De Weerdt in Willebroek.

Bron: PI-TB

1907

Op 13 december 1855 werd er in de schoot van de Sint Niklaasparochie, de zogenaamde "Conferentie van de H. Vincentius à Paulo" gesticht.

Doel was om de minderbedeelden te helpen. Wat onder meer werd gedaan via de "tweede schaal", waarvan de opbrengst volledig naar de armen van de parochie ging.

In het bestuur zetelden de groten van het dorp.

Op deze van 1907 daterende foto, zien wij van links naar rechts: Emiel Verdickt, Modest Van den Bogaert, Victor Erix, E.H. Maes en Edgard De Jonghe.

Bron: "Willebroek in oude prentkaarten", Karel De Decker, Europese Bibliotheek, Zaltbommel (NL), 1976

november - december 1908

Missieprediking door de eerwaarde priesters Redemptoristen, als verzoek van pastoor Dony.

Vraag: is dit een document dat vergelijkbaar is met een doodsprentje?

Bron: drukkerij Sint-Augustinus

september 1935

Z.E.H. Jozef Cleymans wordt op plechtige wijze ingehaald als pastoor van Willebroek.

Bron: PI-TB

einde september 1938

Pastoor Jozef Cleymans (° Turnhout 5 maart 1899 - + Mondorf-Baden 16 september 1938) overlijdt.

Hierboven het doodsprentje.

Bron: PI-TB

10 juni 1951

Gedenkkaart naar aanleiding van de installatie van de nieuwe klok in de Sint Niklaaskerk.

Bron: PI-TB

1985 - 1990

Kaart uit het kaartspel uitgegeven door VVV Vaartland.

Bron: VRTLND, Jan De Raeymaecker