|
Straatnaam
|
Adrescode
|
Brandstraat
|
WILBRNDS_057
|
Fort Van Breendonk - 1
Pagina 1: geschiedenis, informatie, persartikels, foto's gemaakt tijdens
de Duitse bezetting, bunkers, luchtfoto's
Pagina 2: documenten, gedenkteken de Weerstander, noodwoningen,
publicaties, postzegels, kunstwerken
Pagina 3: register "Aanwijzer van ingeschreven
en afgeschreven gevangenen"
Periode
Huisnummer
|
Huidig nummer:
|
57
|
Vroeger nummer:
|
-
|
Van
|
Wereldoorlog I
|
Tot
|
nu
|
Naam van het bedrijf / Beroep
|
Nationaal Gedenkteken Fort van Breendonk
|
Uitbater(s)
|
-
|
Toenaam
|
-
|
Telefoonnummer
|
-
|
Informatie
|
1914:
het pas afgewerkte fort wordt ingericht, en een schootsveld van
1,5 km rondom het fort wordt vrijgemaakt.
10-05-1940:
Leopold III richt zijn proclamatie tot het land van uit het fort
van Breendonk. Als bevelhebber van het Belgische leger leidt hij
de 18-daagse veldtocht, en biedt weerstand tot 28-05-1940
1940 - 1944:
van 20-09-1940 tot 31-08-1944 was het fort het enige kamp in België
dat onder leiding van de SS stond
25-04-1954:
inhuldiging van het nationaal gedenkteken van de politieke gevangene
door koning Boudewijn
Bron: TS-VRTL (2007 - nr. 3), Infogids Willebroek
(2005), BK-SW
|
Het fort werd opgericht als onderdeel van de verdedigingsgordel
van forten rond Antwerpen, in de periode van 1906 tot 1913.
In WI II zullen de Duitse Nazis het gebruiken als doorvoerkamp
(Aufgfanglager) voor gevangen, die van daaruit naar de Duitse kampen
worden doorgevoerd.
In de naweeën van WO II wordt Fort Breendonk gebruikt als gevangenis
voor de collaborateurs.
Vanaf 1947 is het fort een Nationaal Gedenkteken, om de gruwelen
van de oorlog te herdenken.
Bron: Wikipedia (zie link hieronder), website van
het Fort van Breendonk (zie link hieronder)
|
De bewaking van het interneringskamp werd tijdens
de bezetting geleverd door de Wehrmacht en voorzag doorgaan een
veertigtal manschappen, die om de drie of vier maanden werden vervangen.
Daarenboven leverde de Sicherheitspolizei van
Brussel een twaalftal Belgische SS-mannen die om de veertien dagen
werden afgelost.
Het merendeel van de Belgische SS-mannen
kwamen in september 1941 in het kamp van Breendonk toe. Zij kwamen
er als helpers van de Duitse SS-mannen en vervulden verscheidene
functies zoals de bewaking van de gevangenen, toezicht over het
werk van de gedetineerden, kantoorbediende en tolk.
Hun aantal schommelde naargelang de tijdstippen
van het jaar, tussen de zes of twaalf manschappen. De wreedaardigste
onder hen waren Wyss, Debodt, Brusselaaers, Raes, Pellemans en Vermeulen.
...
Lees het volledige artikel met meer uitleg over ieder van de
bewakers, in het tijdschrift Vaertlinck (zie brongegevens hieronder)
Bron: TS-VRTL (2019 - nr. 3, "De bewaking van het
Fort van BVreendonk tijdens WO II")
TS-VRTL (2020 - nr. 1, "Fort van Breendonk,
de Weerstand, Bevrijding van de kampen in de Belgische filatelie",
René Pattyn)
|
Officiële
website van het
Fort van Breendonk
Informatie
over het
Fort van Breendonk op Wikipedia
Fotoarchief Otto Kropf
Breendonk Auffanglager (1940 - 1944) - Belgium WW II
Vermeldingen in de pers
|
Britse
TV-ploeg filmt Fort (Het Laatste Nieuws, 06-08-1992, Karel De
Decker)
Met de neus op de feiten (Het Laatste Nieuws, 19-06-1993, Karel
De Decker / Luc Peeters)
Nieuwe film over Breendonk (Het Nieuwsblad, 19-06-1993, WSB)
In het fort van Breendonk wordt waarschuwende film getoond (Gazet
van Willebroek, Puurs-Bornem en Londerzeel, 30-06-1993, Karel De
Decker)
Bedevaart naar het Fort van Breendonk (Het Laatste Nieuws, 24-08-1993,
DDKW)
Delcroix bezoekt Fort Breendonk (Het Laatste Nieuws, 29-06-1994,
Karel De Decker)
Het einde van een gruwelijke tijd (Het Volk, 29-08-1994, Ma
H)
Frans Peeters leefde 36 jaar op het Fort van Breendonk - "Russische
wodca heeft me gered" (Het Volk, 29-08-1994, Marc Hormans)
- deel 1
Frans Peeters leefde 36 jaar op het Fort van Breendonk (Het
Volk, 29-08-1994, Marc Hormans) - deel 2
Ik werd van de bus gezet! (Het Volk, 29-08-1994, An S.)
Het Fort van Breendonk is nooit bevrijd (DeMorgen, 01-09-1994,
Nadia Dala, Douglas De Coninck, Lorrayne Smith / Reuter) - deel
1
Het Fort van Breendonk is nooit bevrijd (DeMorgen, 01-09-1994,
Nadia Dala, Douglas De Coninck, Lorrayne Smith / Reuter) - deel
2
Minstens 187 gevangenen vermoord in het Fort van Breendonk (Gazet
van Antwerpen, 03-09-1994)
Fort van Breendonk herdenkt gevangenen (Gazet van Antwerpen,
12-09-1994)
Bedevaart Fort Breendonk in teken 50 jaar bevrijding (Ons Klein
Brabant Vaartland, 16-09-1994, ReM / d'Pille) -
deel 1 -
deel 2
Een ommetje langs de "Vredesbrug - 10de Fakkelloop Fort van
Breendonk - Congreskolom (Ons Klein Brabant Vaartland, 18-11-1994,
MEW) -
deel 1 -
deel 2
Ex-gedetineerden van Fort van Breendonk doen hun verhaal (Het
Laatste Nieuws, 25-04-1995, Karel De Decker)
De hel van Breendonk (DeMorgen, 26-04-1995, LB)
De Hel van Breendonk (Gazet van Antwerpen, 26-04-1995, KVH)
Koning bezoekt het Fort van Breendonk en Dossinkazerne (Het
Laatste Nieuws, 03-05-1995, Karel De Decker)
Krans voor alle slachtoffers Breendonk (Nieuwsblad, 04-05-1995,
MTS / JHS)
Koning Albert II in Fort van Breendonk (Gazet van Antwerpen,
05-05-1995, Eddy Van Ranst)
Fakkelloop (Willebroek Nu, november 1995)
Plechtige heropening Fort van Breendonk (Willebroek Nu, juni
2003)
Laatste gevangenen verlieten eind augustus 1944 het Fort van Breendonk
(Gazet van Antwerpen, 21-08-2018, Sam Van Clemen)
Nieuw monument "Ode aan het Verzet" aan Fort van Breendonk
(Gazet van Antwerpen, 26-09-2021, Belga)
Fort van Breendonk en tekenaar Mario Boon stellen stripboek ‘Onze
oorlog’ voor (Het Laatste Nieuws, 25-02-2022, Els Dalemans /
David Legreve)
Onze oorlog (Eventbrite, Mario Boon)
|
Afbeeldingen
Foto's gemaakt tijdens de Duitse bezetting
Bunkers
Luchtfoto's
Foto's gemaakt tijdens de Duitse bezetting
1941
Bovenstaande foto's werden gemaakt door de Duitse fotograaf Otto
Kropf.
Otto Kropf (1901-1970) was een Duitse fotograaf.
Hij werd gemobiliseerd en in het begin van de oorlog al snel toegewezen
aan de Propagandakompanie te Brussel.
In het kader van zijn opdrachten maakte hij duizenden
zwart-wit foto’s. Tijdens zijn vrije tijd nam hij ook talrijke kleurenfoto's
(bewaard in de vorm van diapositieven).
Als oorlogscorrespondent in België voor de Propaganda
Staffel, behoorde hij tot de kleine groep van bevoorrechte fotografen
die kleuropnames konden maken.
Otto Kropf verbleef van 1940 tot 1943 in België,
waar hij reportages maakte over het alledaagse leven en het oorlogstoerisme
in het gehele land.
In juni 1941 realiseerde hij een fotografische
reportage over het concentratiekamp van Breendonk. Hij reisde ook
rond in de omliggende landen.
Hij volgde met name de troepen in Nederland, fotografeerde
de Duitse overwinningparade in Parijs en de capitulatie van het
Franse leger te Compiègne.
Hij ging ook naar Denemarken, Noorwegen en Italië.
De thema’s die zijn voorkeur kregen, waren de burgerlijke en militaire
architectuur en markten.
Hij laat onder meer unieke foto’s na van de Oude
Markt te Brussel en wat er te vinden was tijdens de oorlog.
Bron:
Fotoarchief Otto Kropf
|
1940 - 1944
Enkele foto's gemaakt in het doorvoerkamp Breendonk tijdens de
bezetting door de Duitsers.
Bron: PI-TB
|
1942
3 Duitse militairen die actief waren op het Fort van Breendonnk.
Op de achterzijde de namen van de betrokken personen.
- Oberleutnant Churmwetter (?)
- Feldwebel Müller
- Leutnant Proost
Bron: archief Willy Mees - Albert Mees
|
voorjaar 1942
Nog een persoon die actief was in het Fort van Breendonk, en
die zich om de kippen bekommerde.
Vraag: weet iemand wie deze persoon
is, en wat juist zijn functie was in het Fort?
Bron: archief Willy Mees - Albert Mees
|
De ingang van het fort van Breendonk
Bron: L. Broesbeke
|
De ingang van het fort van Breendonk
Bron: L. Broesbeke
|
De ingang van het fort van Breendonk
Bron: L. Broesbeke
|
Een binnenplaats van het fort in de periode tussen de 2 wereldoorlogen.
Bron: ?
|
Deze kaart maakt deel uit van een reeks die in
Duitsland werd uitgegeven om de Duitse veldtocht te verheerlijken.
Het fort van Breendonk (nu grondgebied Willebroek)
werd vanaf 27 september 1940 door de Duitsers bestookt.
Het garnizoen gaf zich pas op 8 oktober over.
Het was één der laatste versterkte plaatsen die
in Duitse handen viel.
Bron: "Beelden van toen", Staf Willems,
uitg. Het Streekboek, Nieuwkerken-Waas, 1987, foto?
|
februari 1944
Vrouwen die in het kamp worden ondergebracht en ondervraagd,
voordat ze worden "afgevoerd" naar de kampen in het oosten...
Bron: Libre Belgique (24-09-1944)
|
september 1944
Beelden gemaakt tijdens de bevrijding van Willebroek & omgeving,
waarbij ook het Fort van Breendonk werd bevrijd.
Bron: ?
|
08 mei 1946
Van 20 september 1940 tot 31 augustus 1944 was
het fort het enige kamp in België dat onder leiding van de SS stond.
Ongeveer 5000 Belgen, waaronder ook vele Willebroekenaars,
werden er opgesloten.
Het werd na de oorlog als Nationaaal Gedenkteken
ingericht.
Bij de fusie van de gemeenten werd het aan het
grondgebied van Willebroek toegevoegd
Bron: "Beelden van toen", Staf Willems,
uitg. Het Streekboek, Nieuwkerken-Waas, 1987, postkaart ?
|
Een meer recente foto van de ingang van het Fort.
Bron: ?
|
Bunkers
Rond het fort staan tal van bunkers, een gordel die mee diende
ter verdediging van het fort.
Bron: ?
|
Luchtfoto's
Luchtopname van tijdens WO II
Bron: ?
|
Luchtopname van kort na WO II
Bron: ?
|
Nog een opname van het Fort op het einde van WO II.
Bron: ?
|
±1970
Luchtfoto van het fort.
Op de voorgrond zie je het standbeeld voor het fort.
In het midden vooraan het vroegere restaurant Breendonk, gelegen
aan de Dendermondsesteenweg.
Bron: ?
|
2015 - 2020
Drie luchtfoto's.
Bron: ?
|
|