-30.. -25.. -20.. -19.. -18.. -17.. -16.. -15.. -14.. -13.. -12.. -11.. -10.. - 9.. - 8.. - 7.. - 6.. - 5.. - 4.. - 3.. - 2.. - 1.. - 0..
    0..  1..  2..  3..  4..  5..  6..  7..  8..  9.. 10.. 11.. 12.. 13.. 14.. 15.. 16.. 17.. 18.. 19.. 20..  
- 10 jaar   + 10 jaar 
1511 1511 1521 1531 1541 1551 1561 1571 1581 1591

 

1551 | 1552 | 1553 | 1554 | 1555 | 1556 | 1557 | 1558 | 1559 | 1560

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Bornem - Kouterveldmolen

Vermelding van de Kouterveldmolen, en de windmolen op de Grote Bornemheide.

Een overstroming zet het Spierbroek onder water. Hierdoor worden het Kragewiel en het Klein Kragewiel gevormd. De polders staan 3 jaar onder water.

Heindonk - Kanunikessen

Door het slechte weer wordt de opbrengst vernield, van de velden die de kanunikessen van Heindonk bewerken. De bewerkte velden blijven maanden en maanden onder water, en de kloosterzusters hebben geen middelen van bestaan.

Rumst - Brug over de Nete

Er wordt beslist een houten brug te bouwen over de Nete, op vraag van de Staten van Brabant.

Nederlanden - Pieter Breughel

Pieter Breughel de Oudere (°±1525 Breda? +1569 Brussel) wordt in Antwerpen ingeschreven als vrijmeester van het Sint Lucasgilde. Hij reist via Frankrijk en de Zwitserse Alpen naar Italië, meer in het bijzonder Rome en Napels. Twee jaar later keert hij naar Antwerpen terug.

Antwerpen - Helman

30 apr: Jerome Helman huwt in Antwerpen met Catharina de Cordes, de dochter van Jacques de Cordes en Isabella de Bernuy.

1551

Engeland - Wales

Koning Edward VI verslaat prins Llewelyn en onderwerpt Wales.

Frankrijk - Duitsland

Na het verraad van Maurits van Saksen en de problemen die Karel V in Duitsland ondervindt, breekt opnieuw oorlog uit met Frankrijk, waar koning Hendrik II aan de macht is. De oorlog duurt uiteindelijk tot 1559.

Italië - Titiaan - da Palestrina

Voor Titiaan (°±1487/1490 Pieve di Cadore +1576 Venetië) breekt de laatste fase van zijn kunsttechniek aan. De voorstelling van de onderwerpen is dramatischer dan voordien, en hij past meer en meer eigen schildertechnieken toe. Hij werkt in opdracht van de Spaanse koning Filips II, en schildert o.a. "Martelaarschap van de heilige Laurentius".

Giovanni da Palestrina (°±1525 Palestrina +1594 Rome), Italiaans componist, wordt kapelmeester in Sint Pieter in Rome.

Rusland - Makarii

Metropoliet Makarii richt een hervormingssynode in. Beslissingen die door deze synode genomen worden zijn o.a. de invoering van een heiligenkalender, en van kerkelijk recht ("stoglaw").

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Hemiksem - Sint Bernaards

8 jan: grote overstromingen in het Scheldebekken, met als gevolg schade, ook aan de Sint Bernardsabdij.

Heindonk - Kanuninessen

Ten gevolge van de watersnood verlaten de Zusters van Heindonk hun dorp, en vestigen zich in Kalfort bij Puurs.

Ruisbroek - Overstroming

Overstroming in Ruisbroek door een dijkbreuk.

  1552

Duitsland - Vrede van Passau

De vrede wordt noodgedwongen door keizer Karel V ondertekend.

Engenland - Protestantisme

Koning Edward VI laat met het "Book of Common Prayer" (en ook de "42 Artikelen") het protestantisme invoeren.

Frankrijk - Metz - Verdun

Koning Hendrik II van Frankrijk bemachtigt Metz en Verdun.

Rusland

Russische troepen onderwerpen Kazan en Astrakan, in een strijd die duurt tot 1556. Uiteindelijk voeren de Krimtataren een tegenaanval.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Willebroek - Vaart

Een eerste stuk van de Vaart die de Rupel met Brussel moet verbinden, wordt in gebruik genomen.

  1553

Engeland - Jane - Mary I

Kort daarna wordt ze opgevolgd door koningin Mary I van Engeland (°1516) (tot 1558), een dochter van Hendrik VIII.

John Lyly (°1553/1554 +1606), Engels schrijver van drama's en romans.

Engeland - Rusland

De Engelse kapitein Chancellor ontsluit de "Witte Zee" weg. Dit betekent het begin van handel tussen Rusland en Engeland.

Italië - Luca Marenzio

Luca Marenzio (°1553 +1599), Italiaans musicus. Hij schrijft tal van madrigalen, villanelles en motetten.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Hingene - Overstroming

Dijkbreuk in Hingene, met overstromingen als gevolg. Er worden een aantal wielen gevormd.

Tisselt - Vaart

De sluis van Tisselt op het kanaal wordt gebouwd en in gebruik genomen. Ze is echter niet bestand tegen de waterdruk en scheurt.

Nederlanden

Prins Filips Willem (°19 dec 1554 Buren +28 feb 1618 Brussel), oudste zoon van Willem I van Oranje.

Nederlanden - Lessius - Dodoens

Leonard Lessius (°1 okt 1554 Brecht +15 jan 1623 Leuven) (eig: Leys), Jezuïet en Vlaams theoloog. Hij doceert in Leuven, en is één van de grootste theologen van zijn tijd.

Rembert Dodonaeus (eigenlijk Rembert Dodoens) (°29 jun 1517/1518 Mechelen +10 mar 1585 Leiden), Zuid-Nederlands arts en plantkundige, schrijft het "Cruydenboek". Hiermee legt hij de basis voor de Nederlandstalige botanische terminologie.

1554

Engeland - Spanje

Koningin Mary I van Engeland (°1516) trouwt met Filips II van Spanje. Ze herstelt het katholieke geloof, en laat zelfs een aantal aanhangers van het protestantisme terechtstellen. Om die reden wordt ze door de protestanten "Bloody Mary" genoemd.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Aartselaar - Cholhof

Charles Micault koopt het Cholhof van de erfgenamen van Niklaas Van de Wouwere.

Breendonk - Meerhof

Rond deze tijd, zijn de eerst gekende bezitters van de heerlijkheid Termeren (Meerhof) Jan Collins (°1530) en zijn echtgenote Joanna Heymans. Na hen komt het bezit toe aan de familie de Caestre en vervolgens aan de familie de Remialme de Cordes.

Willebroek - Helman

Jerome Helman (+28 dec 1560 Antwerpen) huwt in Antwerpen met Catharina de Cordes. Zij is een dochter van Jacques de Cordes en Isabella de Bernuy. Ze krijgen één zoon: Ferdinand (°±1557). Deze zal later studeren in Leuven, Douai en Parijs.

Antwerpen - Christoffel Plantin

Oprichting van de drukkerij van Christoffel Plantin (°±1520 Tours FR +1589 Antwerpen), met aangrenzende woonruimten. Later zal zijn schoonzoon Jan Moretus (Moerentorf) (°1543 +1610) zijn werk voortzetten.

Godsdienstvrede

25 sep: Als gevolg van de Godsdienstvrede van Augsburg kan men stellen dat de Nederlanden katholiek blijven.

Nederlanden - Spanje

25 okt: keizer Karel V draagt in het keizerlijk paleis in Brussel de regering van de Nederlanden over aan zijn zoon Filips II. Ook Maria van Hongarije legt haar ambt neer, ten voordele van Filips II.

Filips II handhaaft het traditionele regeringssysteem. Hij vertoeft vaak in de Nederlanden, i.v.m. de Franse Oorlog. Hij gunt de landvoogd, Emmanuel Philibert van Savoyer weinig kans om zelfstandig te besturen.

De Raad van State, waarin Granvelle een dominerende plaats bekleedt, wordt vaker en vaker genegeerd, door de Spaanse Raad die de beslissingen neemt.

De Spaanse Raad bestaat uit privé adviseurs van Filips II, met Ruy Gomez als bekendste. In de Raad van State zetelen onder meer: Lalaing, Berlaymont, Oranje, Egmond, Brederode...

Dit situatie van onvrede en ongelijk leidt tot opstanden.

1555

Duitsland -

Godsdienstvrede van Augsburg

25 sep: keizer Karel V ondertekent de Godsdienstvrede van Augsburg met de Duitse koning Ferdinand I, een eerste waarborg voor godsdienstvrijheid. De Akte bepaalt dat de landsheer uitmaakt welke geloofsvorm in zijn gebied uitsluitend mag worden beoefend:"Cuius regio, eius religio". Toch zullen de protestantse kerken alleen de Lutherse leer erkennen.

Engeland - Latimer

Hugh Latimer (°±1485 +1555), protestants bisschop en reformator, wordt op de brandstapel terechtgesteld onder uitspraak van koningin Maria I van Engeland. Hij bestreed sociale wantoestanden en kwam daardoor in aanvaring met het bewind.

Frankrijk - Malherbe

François de Malherbe (°1555 +1628), Frans dichter. Hij is de voorbereider van de grote klassieke dichtkunst.

Italië - da Palestrina

Giovanni da Palestrina (°±1525 Palestrina +1594 Rome), Italiaans componist, wordt door paus Julius III tot zanger benoemd in de Sixtijnse kapel.

Osmaanse Rijk - Perzië

Na jarenlange strijd met Perzië, ondertekent sultan Süleyman I de Grote / de Wetgever (°1494 Trabzon +1566 Szigetvar) van het Osmaanse Rijk, een vredesverdrag met de Perzen.

Spanje

Johanna de Waanzinnige van Castilië overlijdt.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Hingene

Thibault Barradot is ontvanger van Rumst en ontvanger van het land van Bornem. Hij woont als rentmeester op het kasteel van Bornem. Thibault Barradot en zijn vrouw verkopen hun eigendom in Hingene, wat in de akte omschreven wordt als "een steyne huys ende hoff", aan ridder Dierick Van de Werve, burgemeester van Antwerpen. De familie Van de Werve verbouwt het eigendom tot een omwald buitengoed met een toren en duiventillen. De bouwwerken duren tot 1608.

Rumst

Pastoor Joannes Baex (ex. Retie) in de parochie Rumst.

Nederlanden - Karel V

16 jan: keizer Karel V doet in Brussel afstand van de troon en zijn bezittingen in Spanje, Amerika en Sicilië ten gunste van zijn zoon koning Filips II van Spanje (°1527). Deze komt op de troon en ziet zich als verdediger van de katholieke kerk (tot 1598).

Nederlanden - Orlando di Lasso

Orlando di Lasso (°±1532 Bergen +1594 München), Zuid-Nederlands componist, wordt door Albrecht V van Beieren, in München aangeworven als tenor.

1556

China - Aardbeving

Een zware aardbeving in het noorden van China kost in de provincie Shanxi aan 830.000 mensen het leven.

Duitsland - Karel V

Karel V draagt de keizerskroon over op zijn broer Ferdinand I van Duitsland (+1564). Ook hij is een kleinzoon van Maximiliaan I.

Dit brengt hem in oorlog met Engeland en leidt tot opstanden in de Nederlanden.

Duitsland - Agricola

Van Georg Bauer Agricola (°24 mar 1494 Glauchau, Saksen +21 nov 1555 Chemnitz) (Duits mineraloog) verschijnt een verhandeling over mijnbouw, metallurgie en mineralogie, met de naam "De re metallica". Hij wordt hiermee de grondlegger van de mineralogie en de metallurgie.

Frankrijk

In parijs wordt een vleugel van het Louvre gebouwd, onder toezicht van bouwmeester Lescot (tot 1564). Ook wordt de gevel van "Les Tuileries" gebouwd, onder toezicht van Delorme.

Indië - Akbar de Grote

Akbar de Grote (°1542), Indisch keizer (1556-1605) volgt zijn vader Hoamajoen op. Hij heerst over Noord India.

Ierland - Protestantisme

De eerste protestantse kolonisten vestigen zich in Ierland.

Italië - Carlo Maderna

Carlo Maderna (°1556 +1629), Italiaans bouwmeester die de bouwwerken van de Sint Pieterskerk voltooit.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Aartselaar - Kasteel Cleydael

Ontstaan van de heerlijkheid Aartselaar door afkoop.

De kinderen Van der Straten verkopen kasteel Cleydael (met feodale rechten, velden en bossen) aan Antonio Del Rio.

Bornem - deBourbon

Jean de Bourbon overlijdt kinderloos, en de erfenis van het kasteel van Bornem gaat over op Marguerite de Paléologue, hertogin van Montferrat (tot 1569). Zij huwt met Frédéric de Gonzague de Mentoue.

Liezele - Hof Schemelbert

31 dec: hof Schemelbert gaat over op Nicolas de Briaerde, oudste zoon uit het eerste huwelijk van Lambert de Briaerde. Deze is getrouwd met Adrienne de Deurnagle (2de huwelijk).

Ruisbroek

Paulus Quesnel wordt pastoor van Ruisbroek.

Nederlanden - Filips II

aug: koning Filips II heeft financiële problemen als gevolg van de oorlog met Frankrijk, en is haast bankroet. Daarom zeggen de Staten-Generaal hem een negenjarige bede toe. Ze willen in ruil toezicht krijgen op de besteding van het geld, dat in de plaats van de Raad van Financiën.

1557

Portugal - China - Macau

De Portugezen krijgen van de Chinezen de toelating om in Macau een nederzetting te vestigen om handel te drijven.

Spanje - Frankrijk

jan: Filips II van Spanje zet de oorlog die zijn vader begonnen is verder. De strijd wordt heviger en heviger, en Filips II trekt met zijn raadgevers en de landvoogd der Nederlanden naar het front.

27 aug: uiteindelijk verslaat Emmanuel Philibert van Savoye de Fransen in de slag bij St. Quentin. Dit gebeurt dank zij een list die graaf van Egmont wist te verzinnen, door met de ruiterij het vijandelijke leger te doorbreken.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Aartselaar

Aartselaar krijgt een eigen schepenbank.

Liezele

Margaretha Mic(h)aul koopt het aandeel van keizer Karel V af op het deel dat hij in bezit heeft in de hogere en de lagere rechtsmacht van Liezele. Zij zorgt dat de gemeente Liezele een gemeentekeure krijgt en een volledige schepenbank.

Nederlanden

De Staten Generaal staan een bede van 9 jaar toe, á rato van 800.000 gulden per jaar. Ze eisen wel toezicht hoe het geld besteed wordt.

Pogingen van Filips II om belastingen te heffen op handelskapitaal, vallen niet in goede aarde, en worden doelmatig afgewezen.

Spanje - Frankrijk

In de oorlog met Frankrijk, halen de Fransen een beperkt aantal successen. Ze worden echter door graaf Lamoraal van Egmond (°1522 +1568) in de slag bij Grevelingen verslagen.

1558

Frankrijk - Engeland

Koning Hendrik II van Frankrijk bemachtigt Calais Hij sluit de Vrede van Cateau - Cambrésis.

Frans II van Frankrijk huwt met Mary Stuart.

Engeland - Elizabeth I - Kyd

Koningin Elizabeth I van Engeland (°1533 +1603), dochter van Hendrik VIII en Anna Boleyn, volgt haar katholieke zuster Mary Tudor op. Ze blijft ongehuwd, regeert authoritair (tot 1603) en speelt sterk in op nationalistische gevoelens.

Thomas Kyd (°1558 +1594), Engels toneelschrijver. Hij schrijft o.a. "The Spanish Tragedy". Eigenlijk is hij de voorganger van Shakespeare.

Rusland - Letland

Andermaal begint Rusland een oorlog tegen Lijfland, die tot 1582 zal duren, en Rusland helemaal zal ontwrichten.

Spanje - Karel V

Karel V overlijdt in het klooster van San Yuste (ES).

Schotland - Frankrijk

Mary Stuart (°1542 +1587) van Schotland huwt met François II, de dauphin, later koning van Frankrijk.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Klein-Brabant

In een brief van de "Schepenen des Heeren vanden lande van Grimbergen tot Buggenhout" wordt verklaard dat Buggenhout, Merchtem, Grimbergen, Meise, Wolvertem, Londerzeel, Malderen, Lippelo, Liezele, Puurs, Oppuurs, Willebroek, Steenhuffel, Ramsdonk, Tisselt, Kappele-po-den-Bos, Humbeek, Zemst, Eppegem en Blaasveld tot Klein-Brabant behoren.

Blaasveld

Blaasveld wordt kerkelijk ingedeeld bij het bisdom Mechelen.

Bornem

12 mei: de parochie Bornem wordt door de bul van paus Paulus IV en op aandringen van koning Filips II van Spanje, onder het bisdom Gent geplaatsts. Samen met de parochie van Sint Amands, Mariekerke, Hingene en Hoboken komen de parochies onder de dekenij van Dendermonde.

Lippelo - Hof ten Damme

Hof ten Damme gaat over van de familie Marselaer op Christiaen Van Nieuwenhoven. Nadien komt het goed in handen van Jan Vander Vaeyen.

Ruisbroek

Jan Peters (of pieters) is meier van Ruisbroek (tot 1573).

Rumst - Willebroek

4 nov: Willem de Zwijger verkoopt de heerlijkheid Rumst. Willebroek komt toe aan Melchior Schetz. Hij is bankier in Antwerpen en afkomstig van Maastricht.

Sint Amands

Sint Amands gaat van het bisdom Kamerijk over naar het bisdom Gent.

Pauselijke bul "Super Universas"

mei-jul: in de Nederlanden wordt de nieuwe kerkelijke indeling bekendgemaakt en bekrachtigd. Er komen 3 aartsbisdommen: Mechelen, Kamerijk en Utrecht.

Aartsbisschop Hovius verdeelt het bisdom in 12 dekenijen en bijv. Ruisbroek zal bij Mechelen-West behoren. Behalve Luik, liggen alle gebieden binnen het gebied van Filips II, waardoor deze laatste ook op die manier meer invloed zal kunnen laten gelden. De oprichting van het bisdom Antwerpen is één van de gevolgen, naast de bestaande bisdommen van Gent en Ieper.

Nederlanden - Spanje - van Egmond

zomer: koning Filips II van Spanje vertrekt naar Spanje, en laat het bestuur over aan zijn halfzuster Margareta van Parma (°1522 Oudenaarde), landvoogdes der Nederlanden. Margaretha van Parma (bastaard dochter van Karel V) is gehuwd met hertog Ottavio Farnese. Ze wordt bijgestaan door Antoine Perronet de Granvelle (°1517 +1586), een Bourgondisch staatsman, de bisschop van Atrecht. De Staten Generaal dringen aan op het vertrek van de Spaanse troepen, en de deelname van de edelen aan het bestuur van het land. Koning Filips II stemt hierin toe, en verlaat kort daarna de Nederlanden, om er niet meer terug te keren.

Lamoraal graaf van Egmond (°1522 +1568) wordt door Filips II tot stadhouder van Vlaanderen en Artois, tot lid van de Raad van State en tot bevelhebber over het Spaanse krijgsvolk benoemd. Willem van Oranje wordt stadhouder van Holland, Zeeland, West Friesland en Utrecht.

1559

Engeland - Anglicaanse Kerk

Koningin Elizabeth I van Engeland krijgt de leiding over de Anglicaanse Kerk; ze ondersteunt de protestanten, ook in Schotland, Frankrijk en de Nederlanden.

Frankrijk - Frans II

Koning Hendrik II van Frankrijk wordt dodelijk gewond bij een steekspel. Koning Frans II van Frankrijk regeert (tot 1560).

Vrede van Cateau-Cambrésis

3 apr: als gevolg van de overwinning in Grevelingen komt de Vrede van Cateau-Cambrésis tot stand, het einde van de oorlog tussen Engeland, Frankrijk en Spanje over de heerschappij over Italië. Daarbij krijgt Emmanule Philibert de gebieden van Savoye en Piemont terug.

 

Vaartland, Klein Brabant...

Onze gewesten...

 

De wereld...

Hingene - Kasteel d'Ursel

Het kasteel van Hingene komt in handen van de Heren van Ursel.

Familie Schetz

Gaspard Schetz koopt via zijn broer Melchior de heerlijkheid Hingene en zijn afhankelijkheden van Willem van Oranje, die het zelf had geërfd in 1545. Melchior Schetz komt voor 41.000 gulden in bezit van Willebroek en Ruisbroek. Melchior Schetz is een bankier in Antwerpen.

Lippelo - Hof te Marselaer

Helena Van der Borcht, weduwe van Gielis de Rycke, woont op het hof te Marselaer.

Willebroek - Helman

28 dec: Jerome Helman (+28 dec 1560 Antwerpen) overlijdt. Zijn vrouw Catharina de Cordes hertrouwt later met de bekende dokter Jan Van Gorp (+1572) of Goropis Becanus. Ze krijgen twee dochters: Catharina en Elisabeth. Als Jan Van Gorp overlijdt, worden voor de minderjarige kinderen voogden aangesteld. Voor stiefzoon Ferdinand zijn dat Jan della Faille en Jan Peeters.

Holland - Antonie Duyck - à Lasco

Antonie Duyck (°1560 Hoorn +13 sep 1629 's Gravenhage), staatsman. Hij schrijft het belangrijke "Krijgsjournaal" (1591-1602). Hij is raadspensionaris van Holland (1621-1629).

Johannes á Lasco, de stichter van de calvinistische vluchtelingenkerk in Emden, overlijdt.

Nederlanden - Van Meteren - Pieter Breughel de Oudere - De Key

Emanuel Van Meteren (°9 jul 1535 Antwerpen +18 apr 1612 Londen), Vlaams historicus verhuist naar Londen. Zijn werk is heel objectief. Onder andere "Belgische ofte Nederlandsche Historie van onsen tijd".

Pieter Breughel de Oudere (°±1525 Breda? +1569 Brussel) verhuist naar Brussel. Hier zal hij eerst trouwen met Maeyken Coecke (de dochter van zijn vroegere leermeester Pieter Coecke van Aelst) en later met Maria Verhulst. Meest bekende werken van Pieter Breughel de Oudere zijn "de Spreekwoorden" en "de Strijd tussen carnaval en vasten". Ook de "Kinderspelen", "Dulle Griet" en "de Toren van Babel" kennen de nodige faam.

Lieven De Key (°±1560 Gent +1627 Haarlem), bouwmeester. Hij bouwt o.a. de Vleeshal van Haarlem.

1560

Frankrijk - Karel IX

Karel IX regeert (tot 1574). Hij is een zoon van Hendrik II x Catharina de Medici.

Bourbons, Guises (Hugenoten) en Montmorency’s (katholieken) strijden om de macht (tot 1574).

Italië - Gesualdo

Don Carlos Gesualdo (°1560 +1613), Italiaans musicus die heel gekunstelde madrigalen componeert.

Zweden - Erik XIV

Koning Erik XIV van Zweden de Wrede regeert (tot 1569). Hij betekent veel voor de Zweedse cultuur. Later wordt hij waanzinnig, en sterft in 1577 in de gevangenis.

Laatste wijziging 28-05-2007 - Nieuwe iconen
04-05-2007 - Omzetting naar nieuwe stijl