naa

bijw

1. Nu, op dit ogenblik.

Tot naa toe ës em iëjl braaf gewëst. = Tot nu toe is hij heel braaf geweest.

Naa èn dèn kunde wël braaf zen. Veüral as g'iet nooëdeg ët! = Soms ben je wel gehoorzaam. Vooral als je iets verwacht!

Me moeten èt wèrreke, mââ naa èn dèn sloïjte me de zââk èn gââ me e pintsje drinke bij Rooza. = We moeten hard werken, maar af en toe gaat de zaak dicht en gaan we een glaasje drinken bij Roza.

bijv nw, tvgl: naa - naaver - naast / neüst

2. Nauw, eng, smal.

A ge van da vraamëns iet moet krijge, dèn ës't persies of da[d] et oïjt e naa gat moet komme. = Als je van die vrouw iets moet krijgen, dan lijkt het altijd of ze te gierig is om het te geven.

nââgel zn (ne), mv: nââgele - verklw: nââgeltsje (e) 1. Nagel, spijker. Slââgd e pââr planke[n] iniëjn më wa nââgele, èn dèn ëd ooëk e kisje. = Nagel enkele planken aan elkaar, en dan heb je ook een kistje. Ook figuurlijk gebruikt om iets klein of iets van weinig waarde aan te duiden: Diëj[n] eïj zëllef giëjnen nââgel oem âân ze gat te krabbe. = Letterlijk: hij heeft geen nagel om aan zijn achterste te krabben, waarmee men bedoelt dat die persoon zo goed als niets bezit.

2. Vinger- of teennagel. Mene nââgel ës ingescheürrept. = Mijn nagel is ingescheurd. E[n] aa më zene voet klëm gezeete, èn naa ëmme ze zene nââgel moete[n] oïjttrëkke. = Zijn voet heeft geklemd geweest, en nu heeft mijn zijn teennaagel verwijderd.

nââgelenboïjk zn (ne), mv: nââgelenboïjke - verklw: nââgelenbeukske (e) 1. Navel. 't Kribbelt âân mene nââgelenboïjk. = Ik heb jeuk aan mijn navel. Letterlijk: ik heb kriebels in de buik. Ne nââgelenboïjk? Da's da putteke[n] in aaven boïjk! = Een navel? Dat is een putje in je buik.

nââgeltsjeszâât

zn (-), =verklw, mv: -

1. Letterlijk: zaad om nagels of spijkers mee te zaaien. Wordt in de figuurlijke zin gebruikt om een goedschiks of domme persoon bij de neus te nemen.

Naa waa'k ës zien oe vèèr da'k em kost krijge,¨èn 'k ëm em oem ne kiloo nââgeltsjeszâât gestuurd bij De Mooër oep de mèt. Èn e[j] ës er toch oem zeeker! = Ik wou eens testen tot hoever ik zou kunnen gaan, en heb hem om een kilo nââgeltsjeszâât gestuurd bij De Moor (ijzerwaren) op de Markt. En hij is prompt vertrokken om die boodschap te halen!

nââvenant / neïjvenant

bijw

1. Naargelang, in overeenkomst, naar verhouding, afhankelijk. [>Fr. à l'avenant] [Ndl. volkstaal: navenant]

Oe voeld aa? - Nââvenant de sittewââsse: goe! = Hoe voel je je? - Naargelang de toestand: goed!

Nââvenant da Mèrrie van vèèr gekomme[n] ës më[j] eur aksident, leüpt die naa toch wee flink rond! = Naargelang de slechte toestand van Marie als gevolg van het ongeval dat ze had, stapt ze nu toch weer flink!

Neïjvenant oe da'ge dââ[r] eene gââ, zèdde'r oep ooëgstes twiëj uure. = Afhankelijk van hoe je er naartoe gaat, doe je er hoogstens twee uur over.

Oepse nââvenant = zoals het gezien de omstandigheden mogelijk is, naar best vermogen.

nachtbrââker

zn (ne), mv: nachtbrââkers - verklw: nachtbrââkerke (e)

1. Iemand die graag en lang uitgaat, nachtraaf, fuifnummer.

Zëgt naa ni da gij bij die ploeg van nachtbrââkers zè! Zèdde gij dèn 's meündochs oïjtgerust? = Zeg me nu niet dat jij bij die bende fuifnummers bent! Ben je dan op maandagmorgen echt uitgeslapen?

naft zn (de), mv: - 1. Benzine. [>Fr. naphte] 'k Ëm vë duuzent frang naft gepakt. = Ik heb getankt voor een bedrag van 1000 frank.